Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu

Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu
Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu
	Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu
Opšte informacije
Mesto	Pančevo
Opština	Pančevo
Država	Srbija
Vreme nastanka	1868.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zzskpancevo.org

Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu zadužbina je Marije i Lazara Dragičevića, uglednih pančevačkih dobrotvora i mecena 19. veka. Od 14. decembra 1853. godine kada je Lazar Dragičević dao je novac Srpskoj pravoslavnoj crkvenoj opštini za zidanje kapele na Pravoslavnom groblju, plan za zidanje kapele odobren je tek 1855. godine, kada je doneta i odluka o budućem sahranjivanju članova porodice Dragičević u kripti kapele. Odlukom od 8. jula 1869. godine kada je rešeno da se na kapeli podigne toranj koji je 1874. i izgrađen po planu pančevačkog arhitekte Konstantina Radotića, a radove je izveo građevinar Franjo Bahman, kapela dobija današnji izgled.

Kapela kao značajan primer sakralnih građevina manjih dimenzija predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.^[1]

Arhitektura kapele[uredi | uredi izvor]

Kapela posvećena Svetom Georgija na Pravoslavnom groblju u Pančevu je jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom i zvonikom. Prostor je izdeljen na tri traveja, su na fasadi naznačeni dorskim pilastrom sa bazom. Sokl u visini 50cm profilisan je pri vrhu. Prozori na apsidi i bočnim zidovima lučno su zasvedeni. Između krovnog venca i gejzona na bočnim fasadama kapele nalazi se friz slepih prozora. Zapadna fasada pročelja kapele vertikalno je rasčlanjena dorskim pilastrima sa dekorativnom plitkom rustikom. Na bočnim stranama pročelja u plitkim i lučno zasvedenim nišama nalaze se ikone bočno levo u visini završetka portala, Sv. arhanđel Gavrilo i bočno desno Sv. arhanđel Mihajlo. Ove slike su novijeg datuma, nastale su posle radova na kapeli 1984. godine.

Iznad portala nalazi se mermerna ploča sa natpisom na crkveno-slovenskom sa podacima o ktitoru, a na oltarskoj apsidi su natpisi sa godinama rođenja i smrti članova porodice Dragičević koji su do danas sahranjeni u kripti kapele. Iznad zapadne fasade diže se jednospratni zvonik sa malim kubetom i četiri prozora polukružno zasvedena. Levo i desno od baze zvonika pružaju se kraci u vidu pravougaonika sa završnim delom lučno zasvedenim. Unutrašnjost kapele podeljena je na pripratu, iznad koje se diže hor, naos sa niskim ikonostasom i oltarski prostor. Ikonostas je drvena pregrada sa carskim i bočnim dverima izvedenim u pozlati i duborezu. Prestone ikone za oltarsku pregradu kapeli delo su Konstantina Pantelića. Uroš Predić je 1907. godine za kapelu na Pravoslavnom groblju u Pančevu naslikao tri ikone, Sv. Đorđa, Sv. Dimitrija i Sv. Nikolu. Milan Butozan, slikar iz Pančeva, oslikao je 1931. godine unutrašnjost kapele. Ovo slikarstvo nije sačuvano jer su ga za vreme Drugog svetskog rata Nemci prekrečili i uništili ocenivši ga kao neprikladno slikarstvo za crkvenu ikonografiju.

Prema podacima iz literature dekorisanje kapele bilo je sastavljeno od 28 kompozicija na 130m². Prijem slikarskih radova Milana Butozana izvršila je komisija u kojoj su bili Toma Rosandić i Milo Milunović.

Njen najveći značaj je što je zadužbina čuvene porodice Dragičević, koja je tokom 19. veka imala veliki uticaj na privredni i kulturni život u Pančevu.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture u Južnobanatskom okrugu

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 14. 07. 2020. g. Pristupljeno 12. 7. 2020.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture od velikog značaja u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. maj 2014)
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
Lista spomenika

[1] „Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 14. 07. 2020. g. Pristupljeno 12. 7. 2020.

[1]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Južnobanatskom upravnom okrugu
Alibunar	Bunari u Vladimirovcu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ilandži Crkva Svetog Preobraženja u Dobrici Vojno-graničarska zgrada u Dobrici
Bela Crkva	Srpska Pravoslavna crkva Svetih Petra i Pavla u Beloj Crkvi Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Grebencu Vodenica potočara u Kusiću Vatrogasni dom u Beloj Crkvi Zgrada Istorijskog arhiva u Beloj Crkvi Zgrada Muzejske jedinice u Beloj Crkvi Železnički kompleks Jasenovo na pruzi Vršac—Bela Crkva Rodna kuća narodnog heroja Save Munćana
Vršac	Manastir Mesić Dva dvorca porodice Lazarević Vršačka kula Rodna kuća Jovana Sterije Popovića Dvorac Barona Jovanovića Zgrada „Stara apoteka“ u Vršcu Vladičanski dvor u Vršcu Rumunska pravoslavna crkva Svetog Teodora Tirona u Kuštilju Rumunska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ritiševu Crkva Vaznesenja Hristovog u Potpornju Dvorac u Vlajkovcu Gradska kuća u Vršcu Kuća zvana „Kod dva pištolja“ u Vršcu Zgrada bivšeg gradskog narodnog odbora u Vršcu Zgrada dečjeg vrtića „Anđa Ranković“ u Vršcu Zgrada na Trgu pobede br. 5 u Vršcu Zgrada u ul. Žarka Zrenjanina br. 21 u Vršcu Zgrada „Konkordija“ u Vršcu Rodna kuća Žarka Zrenjanina Kuća u Ul. Sterijinoj br. 11 Tri bureta za vino Rimokatolička crkva Sv. Gerharda de Sangredo u Vršcu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina br. 27a Kuća u Ul. Zadružna bb Kuća sa okućnicom u Ritiševu Zgrada na Trgu Sv. Teodora Vršačkog br. 33 u Vršcu
Kovačica	Rumunska pravoslavna crkva Svetog Georgija u Uzdinu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Samošu Crkva Uspenja Bogorodice u Crepaji Srpska pravoslavna crkva u Idvoru Slovačka evangelistička crkva u Kovačici Vodica Vozdviženija časnog krsta u Uzdinu Vodica Silaska Sv. Duha - Trojica u Samošu Vodica Usekovanja glave sv. Jovana Krstitelja u Crepaji Vodica Sv. Vrača u Crepaji Mađarska reformatorska crkva u Debeljači
Kovin	Ostaci tvrđave u Kovinu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole u Deliblatu Srpska Pravoslavna crkva Svetih Arhanđela u Kovinu Rumunska pravoslavna crkva Sv. proroka Ilije u Kovinu Rimokatolička crkva Sv. Terezije Avilske u Kovinu Tri nadgrobna spomenika u porti srpske pravoslavne crkve u Deliblatu
Opovo	Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Opovu Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Sakulama
Plandište	Dvorac Jagodić Dvorac u Hajdučici Dvorac Kapetanovo u Starom Lecu
Pančevo	Srpska pravoslavna crkva Svetog Preobraženja u Pančevu Zgrada Narodne pivare u Pančevu Manastir Vojlovica u Pančevu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Maladonja Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Velidonja Zgrada Magistrata u Pančevu Zgrada u ulici Nikole Tesle 3 u Pančevu Uspenska crkva u Pančevu Zgrada u Ulici JNA 2 u Pančevu Zgrada u Dimitrija Tucovića 2 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 8-10 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 11 u Pančevu Svetionici na ušću Tamiša u Dunav Vojno graničarska zgrada u Omoljici Nadgrobni spomenik Marka Kulića Nadgrobni spomenik kompozitora Mite Topalovića Nadgrobni spomenik Vasilija Živkovića Nadgrobni spomenik Ignjata Barajevca Nadgrobni spomenik Tomi Sanduloviću Nadgrobni spomenik Stevice Jovanovića Nadgrobni spomenik borcima iz I svetskog rata i žrtvama fašističkog terora iz II svetskog rata Spomenik streljanim rodoljubima iz Borče Spomenik osnivačima pančevačke gimnazije Hotel „Vojvodina” Crveni magacin u Pančevu Zgrada Gimnazije „Uroš Predić” Zgrada u Ulici Braće Jovanovića 13 Kuća Tanackovića Železnička stanica Tamiš Kuća u Ul. Petra Drapšina br. 8 Kuća Dude Boškovića Provijant magacin u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Fogaraša 4 Rimokatolička crkva Svete Ane u Pančevu Zgrada „Kragujevac” u Pančevu Kaćurina štamparija u Pančevu Zgrada OŠ „Aksentije Maksimović” Rodna kuća Aksentija Maksimovića Veliki kameni krst u Jabuci Zgrada istorijskog arhiva u Pančevu Gajićeva apoteka Zgrada stare pošte u Pančevu Kip Svetog Florijana u Pančevu Zgrada Doma omladine u Pančevu Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu Vodotoranj u Pančevu Zgrada stare bolnice u Pančevu Javno parno kupatilo u Pančevu Zgrada „Socijalnog” u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina 106A Kompleks Svilara na reci Tamiš Logor „Svilara” u Pančevu Banatska okućnica u Dolovu Evangelistička crkva sa pomoćnim zgradama