Romantična orijentacija
.svg){kind=small}
Romantična orijentacija označava rod ili pol sa kojim neka osoba može imati romantičnu vezu ili se zaljubiti u njega. Koristi se umesto i pored termina seksualna orijentacija, i baziran je na perspektivi da je seksualna privlačnost samo jedna komponenta veće dinamike.[1] Na primer, iako panseksualnu osobu mogu seksualno da privuku ljudi bilo kog roda, ta osoba bi možda mogla da bude predisponovana na romantičnu intimnost sa ženama.
Za aseksualne ljude, romantična orijentacija se često smatra korisnijom merom privlačenja od seksualne orijentacije.[2][3]
I dalje se debatuje o vezi između seksualne i romantične privlačnosti, tako da njeno razumevanje i dalje nije potpuno.[4]
Romantični identiteti[uredi | uredi izvor]
Ljudi mogu i ne moraju da stupaju u čisto emotivne romantične veze. Glavni identiteti vezani za ovo su:[2][3][5]
- Aromantik: Nedostatak romantične privlačnosti i prema kome (aromanticizam).
- Heteroromantik (ili heteromantik): Romantična privlačnost prema osobi/osobama suprotnog roda (heteroromanticizam).
- Homoromantik: Romantična privlačnost prema osobi/osobama istog roda (homoromanticizam).
- Biromantik: Romantična privlačnost prema osobi/osobama dva ili više roda. Nekada se koristi na isti način kao i panromantik (biromanticizam).
- Panromantik: Romantična privlačnost prema osobi/osobama bilo kog, svakog i svih rodova (panromanticizam).
- Demiromantik: Romantična privlačnost prema ijednom od gore pobrojanih, ali samo nakon formiranja duboke emotivne veze sa osobom/osobama (demiromanticizam).
Veza sa seksualnošću i aseksualnošću[uredi | uredi izvor]
Implikacije različitosti izmeđi romantične i seksualne orijentacije nisu u potpunosti prepoznate, niti su proučavane naširoko.[6] Čest je slučaj da izvori opisuju seksualnu orijentaciju tako da uključuje komponente seksualne i romantične privlačnosti.[6] Slično tome, romantična ljubav se označava kao "ljubav sa jakim komponentama seksualnosti i zanesenosti",[7] mada su neki izvori u suprotnosti sa ovom tvrdnjom, navodeći da seksualna i romantična privlačnost nisu obavezno povezane.[8] Što se tiče aseksualnosti, premda aseksualci uglavnom ne doživljavaju seksualnu privlačnost (vidi siva aseksualnost), mogu ipak da dožive romantičnu privlačnost.[2][3] Lisa M. Dajmond navodi da romantična orijentacija neke osobe može da se razlikuje od onoga ko im je seskualno privlačan.[4]
Iako je aseksualnost uključena u LGBT+ zajednicu, i dalje ima mesta za uključenje onih sa različitim romantičnim orijentacijama.[9]
Aromanticizam[uredi | uredi izvor]
Jedno od svojstava aromantika je da, uprkos osećanju malo ili nimalo romantične privlačnosti, i dalje mogu da uživaju u seksu.[10] Aromantici nisu obavezno nesposobni za osećanje ljubavi. Na primer, mogu da osećaju porodičnu ljubav ili vrstu platonske ljubavi koja se ispoljava između prijatelja.[11] Neki aromantici tvrde da su sposobni da cene vrstu ljubavi ili romanse koja postoji u popularnoj kulturi, kao što su filmovi, romantične knjige ili pesme, ali samo u tuđe ime, i da ne doživljavaju sami ta osećanja intuitivno.[12][13]
Neke publikacije navode da postoji nedovoljna zastupljenost aseksualaca i aromantika u medijima[14] i u istraživanjima,[15] i da su često neshvaćeni.[16] Aromantici su ponekad suočeni sa stigmom i svrstavaju ih u stereotipe da su bezosećajni ili sluđeni.[17][18] Za amatonormativnost, koncept koji uzdiže romantične iznad ne-romantičnih veza, tvrdi se da šteti aromanticima.[19] Predstavljanje aromantika u medijima opada.[20]
Mnogi aromantici su aseksualni,[17] ali termin aromantik može da se koristi u sprezi sa raznim seksualnim identitetima, kao što je aromantični biseksualac, aromantični heteroseksualac, aromantična lezbijka, aromantični gej muškarac ili aromantični aseksualac.[21] Ovo je posledice toga što se aromanticizam prvenstveno bavi emocijama, a ne seksualnošću ili libidom.[22] Neki aktivisti se zalažu za uključivanje aromantika u LGBT zajednicu.[23]
Antonim aromanticizma je aloromanticizam, stanje doživljavanja romantične ljubavi ili romantičnog privlačenja prema drugima, dok se takva osoba naziva aloromantikom.[24] Neformalni termin za aromantičnu osobu je aro.[17] Slovo "A" u proširenom LGBT akronimu "LGBTQIA" može označavati aseksualnosti, aromanticizam i arodnost.[25][26]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Crethar, H. C. & Vargas, L. A. . Multicultural intricacies in professional counseling. In J. Gregoire & C. Jungers (Eds.), The counselor’s companion: What every beginning counselor needs to know. . Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. 2007. pp. 61. ISBN 978-0-8058-5684-2..
- ^ a b v Richards, Christina; Barker, Meg (2013). Sexuality and Gender for Mental Health Professionals: A Practical Guide. SAGE. str. 124—127. ISBN 978-1-4462-9313-3. Pristupljeno 3. 7. 2014.
- ^ a b v Cerankowski, Karli June; Milks, Megan (2014). Asexualities: Feminist and Queer Perspectives. Routledge. str. 89—93. ISBN 978-1-134-69253-8. Pristupljeno 3. 7. 2014.
- ^ a b Diamond, Lisa M. (2003). „What does sexual orientation orient? A biobehavioral model distinguishing romantic love and sexual desire.”. Psychological Review. 110 (1): 173—192. ISSN 1939-1471. doi:10.1037/0033-295X.110.1.173.
- ^ "Sex and Society", str. 82.
- ^ a b Bogaert 2012, str. 14.
- ^ King 2010, str. 450.
- ^ „Asexuality, Attraction, and Romantic Orientation”. University of North Carolina at Chapel Hill. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Gold, Michael (21. 6. 2018). „The ABCs of L.G.B.T.Q.I.A.+”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Pristupljeno 26. 3. 2019.
- ^ „What is Aromantic - Asexual vs. Aromantic Definition, Explained”. Cosmopolitan.com. 12. 5. 2017. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Parade, Beach Pride, and Beach Pride Parade. "PANTHER."
- ^ „YouTuber Connie Glynn aka Noodlerella reveals she's aromantic | Metro News”. Metro.co.uk. 12. 2. 2018. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Sheehan, Ryan. A-Identity Politics: Asexual Exceptionalism, Precarity, and Activism. Diss. 2015.
- ^ „How Pop Culture Denies Aromantic Asexual Existence”. The Mary Sue. 19. 2. 2016. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Pardy, Nicola. „What Is Asexual - People Share Asexuality Experiences”. Refinery29.uk. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Yeow Kai Chaistlife@sph.com.sg (4. 10. 2017). „Singer-songwriter Moses Sumney does not mind flying the freak flag, Entertainment News & Top Stories”. The Straits Times. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ a b v Salisbury, Josh. „Meet the aromantics: ‘I’m not cold – I just don’t have any romantic feelings’ | Life and style”. The Guardian. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Serrao, Nivea (10. 7. 2017). „Tash Hearts Tolstoy author on depicting asexuality in YA fiction”. EW.com. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ „Romance is Not Universal, Nor is it Necessary”. Wearyourvoicemag.com. Arhivirano iz originala 12. 04. 2018. g. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Ferguson, Sian (21. 6. 2017). „I fell in love with my friend with benefits”. The Washington Post. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ Youth, Gender Creative. "GLOSSARY OF TERMS: DEFINING A COMMON QUEER LANGUAGE." TEACHING, AFFIRMING, AND RECOGNIZING TRANS AND GENDER CREATIVE YOUTH: 299.
- ^ Pinto, Stacy Anne. "ASEXUally: On being an ally to the asexual community." Journal of LGBT Issues in Counseling 8.4 (2014): 331-343.
- ^ „This Is What It Means To Be Aromantic, Demiromantic And Queerplatonic | HuffPost”. Huffingtonpost.com. 2. 2. 2016. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ „I'm Tired Of My Queer Identity Being Ignored & Erased On TV”. Bustle.com. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ „Equinox Gym’s Pride Video ‘The LGBTQAlphabet’ Leaves Out An Important Letter”. Bustle.com. Pristupljeno 15. 4. 2018.
- ^ „LGBTQ definitions every good ally should know”. Usatoday.com. Pristupljeno 15. 4. 2018.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Marshall Cavendish Corporation, ur. (2009). „Asexuality”. Sex and Society. 2. Marshall Cavendish. ISBN 978-0-7614-7905-5. Pristupljeno 2. 2. 2013.
- Bogaert, Anthony F. (2012). Understanding Asexuality. Rowman & Littlefield Publishers, Inc. ISBN 978-1442200999. Pristupljeno 12. 4. 2015.
- King, Laura A. (2010). The Science of Psychology: An Appreciative View (2nd izd.). McGraw-Hill. ISBN 978-0073532066. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- Wells, J. W. (1989). „Teaching about Gay and Lesbian Sexual and Affectional Orientation Using Explicit Films to Reduce Homophobia”. Journal of Humanistic Education and Development. 28 (1): 18—34.
