Hronologija Narodnooslobodilačke borbe jul 1942.
Hronološki pregled važnijih događaja vezanih za Narodnooslobodilačku borbu naroda Jugoslavije, koji su se desili tokom jula meseca 1942. godine:
| ← jun | Hronologija Narodnooslobodilačke borbe u 1942. | avgust → | ||||||||||||||||||||||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
4. jul[uredi | uredi izvor]
- U Jajincima, kod Beograda streljan Bora Baruh (1911—1942), slikar i pravnik. Bio je najpre borac Prvog šumadijskog i Komsajskog partizanskog odreda, a potom se u oslobođenom Užicu bavio propagandnim radom u Partizanskom ateljeu. Nakon sloma Užičke republike, februar 1942. četnici su ga zarobili i predali Nemcima, nakon čega je bio zatočen u logoru Banjica.[1]
8. jul[uredi | uredi izvor]
- U selu Toboliću, kod Slunja, na Kordunu, naredbom Glavnog štaba NOP i DV Hrvatske, od ličkih partizanskih bataljona, Drugog bataljona Prvog kordunaškog odreda i Udarnog bataljona Banijskog odreda formirana Udarna brigada Prve operativne zone Hrvatske (kasnije Prva lička proleterska udarna brigada). Na dan formiranja brigada je imala četiri bataljona, sa oko 1.100 boraca. Komandni sastav brigade su činili — Stevan Opsenica komandant, Uroš Krunić politički komesar i Jovica Lončar operativni oficir. Od novembra 1942. pa do kraja rata brigada se nalazila u sastavu Šeste ličke divizije. Brigada je za zasluge u toku Narodnooslobodilačkog rata odlikovana Ordenom narodnog heroja.[2][3][4]
12. jul[uredi | uredi izvor]
- Na Senjaku, u Pljevljima, Italijani streljali revolucionara i političkog sekretara Oblasnog komiteta KPJ za Sandžak Rafaela Batina (1910—1942), koga su četnici zarobili 9. jula u zasedi na planini Ljubišnji. Batino je streljan pod partizanskim imenom Miša Cvetković, a njegov pravi identitet otkriven je tek nakon rata.[5]
13. jul[uredi | uredi izvor]
- U selu Bristovi, kod Bugojna, gde se smestio Štab Prvog užičkog bataljona Druge proleterske udarne brigade, jedna artiljerijska granata, koju su ispalile ustaše iz pravca Bugojna, pogodila kuću u kojoj se održavao partijski sastanak štapske ćelije. Tom prilikom teško je ranjen i ubrzo preminuo Milosav Mićo Matović (1918—1942), partijski rukovodilac bataljona, dok su lakše ranjena dvojica partizana. Posle rata Matović je proglašen za narodnog heroja.[6][7]
14. jul[uredi | uredi izvor]
- u blizini sela Oborci, kod Donjeg Vakufa, Treći bataljon Druge proleterske brigade i delovi Prve proleterske brigade napali železničku stanicu Oborci, na železničkoj pruzi Travnik—Donji Vakuf. Napadnutim domobranima, pristigao je u pomoć Prvi bataljon domobranskog Petog pešadijskog puka, zbog čega napad nije uspeo. U ovoj borbi je poginuo Dušan Dugalić (1910—1942), komandant Trećeg šumadijskog bataljona Druge proleterske brigade. Dugalić je marta 1945. godine proglašen za narodnog heroja.[6]
Sredina jula[uredi | uredi izvor]
- U Tjentištu, kod Foče, u centralnoj partizanskoj bolnici kao teški ranjenik preminuo Radoslav Kovačević Buđoni (1919—1942), komandant Prvog užičkog bataljona Druge proleterske brigade. On je teško ranjen u borbama vođenim s četnicima i Italijanima, 13. juna na Živnju, kod Gacka. Posle rata Kovačević je proglašen za narodnog heroja.[8]
16. jul[uredi | uredi izvor]
- U selu Cesta, kod Kočevja, naredbom Glavnog štaba NOP odreda Slovenije od boraca Proleterskog bataljona „Tone Tomšič“ i boraca iz Treće i Pete grupe partizanskih odreda Slovenije formirana Prva slovenačka proleterska brigada „Tone Tomšič”. Brigada je ponela ime Antona Toneta Tomšiča, sekretara CK KP Slovenije streljanog maja 1942. godine. Prvi komandant brigade bio je Stane Semič Daki.[9]
19. jul[uredi | uredi izvor]
- Kod sela Urije, kod Bugojna, delovi ustaške Crne legije, koji su se probijali iz Donjeg Vakufa u blokirani garnizon u Bugojnu, odbacili Treći šumadijski bataljon Druge proleterske brigade. U ovoj borbi poginuli je 14 partizana, među kojima su bili — Rada Miljković (1917—1942), Boško Đuričković (1913—1942) i Živadin Janković Kum (1921—1942). Posle rata, Rada Miljković je proglašena za narodnog heroja.[6][10]
25. jul[uredi | uredi izvor]
- U selu Bojišta, kod Nevesinja, Italijani streljali dvojicu istaknutih rukovodilaca Narodnooslobodilačkog pokreta iz Hercegovine — Miru Poparu (1913—1942) i Pavla Kovačevića (1905—1942). Oni su 18. jula, usled izdaje kurira Marka Rulja, zarobljeni od četnika u selu Grabovica. Potom su predati Italijanima u Nevesinju, gde su mučeni u zatvoru. Nakon rata, Popara je proglašen za narodnog heroja.[11]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Obradović 2009, str. 21.
- ^ Hronologija NOB 1963, str. 302–308.
- ^ Leksikon NOR 2 1980, str. 909.
- ^ Narodni heroji 2 1982, str. 411.
- ^ Leksikon NOR 1 1980, str. 53.
- ^ a b v Hronologija NOB 1963, str. 299–301.
- ^ Narodni heroji 1 1982, str. 523.
- ^ Narodni heroji 1 1982, str. 415.
- ^ Hronologija NOB 1963, str. 309.
- ^ Narodni heroji 1 1982, str. 559.
- ^ Narodni heroji 2 1982, str. 108.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Hronologija oslobodilačke borbe naroda Jugoslavije 1941—1945. Beograd: Vojnoistorijski institut. 1963. COBISS.SR 50018311
- Hronologija revolucionarne delatnosti Josipa Broza Tita. Beograd: Export-press. 1978. COBISS.SR 50094343
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom I. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49291527
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom II. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49300743
- Hronologija radničkog pokreta i SKJ 1919—1979. tom II 1941—1945. Beograd: Narodna knjiga; Institut za savremenu istoriju. 1980. COBISS.SR 49272583
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48700167
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48703239
- Obradović, Dragana (2009). Slikari Partizanskog ateljea u Užicu 1941. Užice: Narodni muzej Užice. COBISS.SR 171397644
