Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima

Crkva Svetog Preobraženja
Crkva Svetog Preobraženja
	Zgrada stare škole
Opšte informacije
Mesto	Žabare
Opština	Topola
Država	Srbija
Vrsta spomenika	Spomenik kulture
Vreme nastanka	sredina 19. veka
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.kulturnonasledje.com

Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima, u naseljenom mestu na teritoriji opštine Topola, pripada Eparhiji šumadijskoj Srpske pravoslavne crkve. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture, odlukom Vlade RS br.633-2850/2010, od 22. aprila 2010. godine.^[1]

Crkva posvećena Svetom Preobraženju Gospodnjem nalazi se u neposrednoj blizini glavnog puta koji prolazi selom. Sagrađena je sredinom 19. veka i svojom visinom od 36m, svrstava se u najveće sakralne građevine šumadijske eparhije. Crkva ima ograđenu portu, u čijem sklopu se nalazi i sveštenički dom. Glavni prilaz objektu je sa istočne strane, odakle vodi pristupna staza. Pretpostavlja se da je na jugoistočnoj strani ispod nadgrobnika sa inicijalima M.G. sahranjen njen ktitor, koji je sa blagoslovom Miloša Obrenovića podigao ovaj hram.

Arhitektura[uredi | uredi izvor]

Crkva je jednobrodna građevina trikonhalne osnove, sa obeležjima barokno-klasicističkog stila, a koja pruža utisak katedralnog izgleda. Oltarski prostor na istočnoj strani završava se polukružnom apsidom, a sa strana su pevničke apside istovetnog oblika. Brod je zasvođen poluobličastim svodom pokrivenim dvoslivnim krovom. Na zapadnoj strani nalazi se mala priprata sa galerijom, zasvođena krstastim svodovima, iznad koje se nalazi dominantni barokni zvonik. Zvonik je pokriven tipičnim baroknim kubetom na kvadratnoj osnovi, sa pokrivačem od bakarnog lima. Iznad oltarskog prostora nekada se nalazilo još jedno kube, sve do 1909. godine, kada je porušeno u zemljotresu. Prilikom pomenutog zemljotresa, bio je srušen gornji deo Crkve – prvobitni svod sa nosećim lukovima od opeke, delovi zidova iznad svoda i krovna konstrukcija. Unutrašnjost Crkve je malterisana i omalana 1971. godine, a neadekvatni postojeći svod od drveta je oslikan. Pod u objektu je od glaziranih raznobojnih betonskih pločica.

Skromnu fasadnu plastiku čini niz slepih arkadica izvedenih u malteru i smeštenih iznad šest lučno zasvođenih otvora, kao i krovni venac sa severne i južne strane.

Svi portali su uokvireni crvenim peščarom, dok je na unutrašnjoj strani nadvratnika uklesano više posveta na crkvenoslovenskom jeziku. Drveni ikonostas izrezbaren je u neoklasicističkom stilu sa nizom stilizovanih biljnih prepleta i osam belih korintskih stubova. Na njemu se nalazi devetnaest ikona, srpskog slikara Steve Todorovića. Rađene su tehnikom uljanih boja uz evidentan uticaj nazarenske slikarske škole.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture u Šumadijskom okrugu

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Pristupljeno 14. 01. 2019.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Pristupljeno 14. 01. 2019.

[1]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Šumadijskom upravnom okrugu
Aranđelovac	Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Brezovcu Crkva brvnara u Darosavi Kuća Milutina Vučkovića u Stojniku Crkva Svetog Arhanđela Gavrila u Aranđelovcu Rodna kuća Vojislava Manojlovića Zgrada Starog opštinskog suda u Aranđelovcu Zgrada stare pošte u Aranđelovcu Okućnica Ilije Miloševića Kuća u ul. Knjaza Miloša 22 u Aranđelovcu Crkva Svetog arhanđela Gavrila sa spomen česmom u Bukoviku Vila „Karadžić” u Bukoviku Spomen-kosturnica u Aranđelovcu
Batočina	Manastir Grnčarica Crkva brvnara u Brzanu
Knić	Čestin (tvrđava) Mrnjina crkva Manastir Kamenac Srednjovekovni grad Borač na Kršu Zgrada stare škole u Toponici Stara kuća Radomira Lazovića Spomen kuća u Toponici Kuća polubrvnara u Vrbeti Kuća Petra Tucakovića u Čestinu Kuća Marka Stanojevića u selu Leskovac
Kragujevac	Manastir Drača Manastir Voljavča Manastir Blagoveštenje Rudničko Crkva Svetog Nikole u Ramaći Srednjovekovni grad Srebrnica Kuća Svetozara Markovića u Kragujevcu Zgrada Okružnog suda u Kragujevcu Amidžin konak Sobrašice u Lužnicama Zgrada livnice sa kovačnicom u Kragujevcu Zgrada Prve kragujevačke gimnazije Kuća Tucakovića u ul. JNA 11 (Kneza Mihaila 11) u Kragujevcu Knez Mihailov konak u Kragujevcu Vodenica u Grošnici Zgrada u ul. Svetozara Markovića 5 u Kragujevcu Kuća u ul. Svetozara Markovića 19 u Kragujevcu Kuća u ul. Svetozara Markovića 17 u Kragujevcu Stara crkva i zgrada skupštine u Kragujevcu Crkva Petkovica u Stragarima Kuća u ul. Svetozara Markovića 9 u Kragujevcu Zgrada u ul. M. Tita 121 (danas Kralja Aleksandra) u Kragujevcu Kuća Vojina i Živojina Pavlovića Kuća Tanaska Rajića Stara škola u Kragujevcu - zadužbina Milovana Gušića Betonski pešački most preko Lepenice u Kragujevcu Bubanj-česma u Kragujevcu Lučni most broj 1 Lučni most broj 2 Kuća u ulici Kragujevačkog oktobra 116 u Kragujevcu Vodotoranj u Kragujevcu Zgrada u ul. Svetozara Markovića 69 u Kragujevcu Upravna zgrada bolnice u Kragujevcu Zgrada železničke stanice u Kragujevcu Crkva Svetog proroka Ilije u Donjim Grbicama Spomenik palim Šumadincima Kuća-legat Ljubice Filipović Vatrogasni dom u Kragujevcu Zgrada Dečje biblioteke u Kragujevcu Spomen česma u Divostinu Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Grošnici Saborna crkva Uspenja presvete Bogorodice u Kragujevcu Zgrada „Ureda” u Kragujevcu Etno dvorište u Drači Crkva Svetih Arhanđela u Borču
Lapovo
Rača	Crkva brvnara u Rači Zgrada zvana „Turski konak” u Rači Kuća u Velikom Krčmaru Kapela brvnara u Sepcima Karađorđev dom u Rači
Topola	Crkva Svetog Nikole u Donjoj Šatornji Crkva-mauzolej na Oplencu Stara crkva u Jarmenovcima Crkva brvnara u Pavlovcu Stara crkva u Goroviču Konak Milutina Georgijevića Kuća narodnog heroja Sofije Ristić Stara škola u Ovsištu Kuća narodnog heroja Milana Blagojevića Kuća Narodnog heroja Darinke Radović Zgrada u Surepovoj ulici 1 u Topoli Staro groblje u Vinči kod Topole Kuća Lakića u Topoli Sobrašice u Trnavi Kuća Veličkovića u Maskaru Crkva Svetog Preobraženja u Žabarima