Đurđevo (Žabalj)

Koordinate: 45° 19′ 24″ S; 20° 03′ 56″ I / 45.3234° S; 20.0655° I / 45.3234; 20.0655
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Đurđevo.

Đurđevo
Glavna ulica sa grko-katoličkom crkvom Rođenja Presvete Bogorodice
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaVojvodina
Upravni okrugJužnobački
OpštinaŽabalj
Stanovništvo
 — 2011.Pad 5.092
 — gustina29/km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 19′ 24″ S; 20° 03′ 56″ I / 45.3234° S; 20.0655° I / 45.3234; 20.0655
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina175 m
Površina175,5 km2
Đurđevo na karti Srbije
Đurđevo
Đurđevo
Đurđevo na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj21239
Pozivni broj021
Registarska oznakaNS

Đurđevo (panonskorusinski: Дюрдьов) je naselje u opštini Žabalj, u Južnobačkom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 5092 stanovnika.

Geografske odlike[uredi | uredi izvor]

Reljef đurđevačkog atara je prilično ravničarski. U setvenoj strukturi vodeće mesto zauzima kukuruz, zatim pšenica i ječam, mada pored svega toga Đurđevčane najčešće spominju po lubenicama što je najbolji dokaz kvaliteta i tradicije. Lovište Lovačkog društva „Zec“ zahvata površinu od 8.033 ha sa više vrsta divljači. Udaljeno je 25 km od Novog Sada.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prvo naselje na mestu današnjeg Đurđeva pominje se 1513. godine kao posed sremskog vladike. U turskom periodu ovo naselje je pripadalo titelskoj nahiji posle čega je potpuno opustelo. Naseljavanje današnjeg Đurđeva je otpočelo 1800. godine, kada su se 203 srpske porodice doselile iz Temerina. Srbi Temerinci, njih 1610 duša su otišli iz tog mesta jer ga je kao posed kupio spahija, grof Šandor Sečenji 1796. godine.[1] Tada je i pravoslavna parohija osnovana, a prvi parosi (1803) bili su pop Jovan Popović i pop Miša Kostić, koji su crkvene matice sa sobom doneli. Dozvolu za gradnju crkve dobili su 1805. godine od Dvorskog ratnog saveta u Beču. Temelji hramovni su osvećeni 4. avgusta/23. jula 1805. godine.[2] Već 1806. godine podignuta ja pravoslavna crkva Sv. Vaznesenja Gospodnjeg. Bila je to jedna od najlepših i najveći seoska pravoslavnih bogomolja u Slavoniji. Po jednom zapisu u crkvenom inventaru iz 1851. godine koji uneo stari pop Nikolić, proizilazi da je "Cerkov Georgijevačka... sozidana jest trudom i iždivenijem celoga obšćestva leta Gospodnjeg 1802... abije vtoroga leta (druge godine) po preseljeniji iz Temerina". Po đurđevačkom pop Simi Nikoliću iz 1892. godine, zvanični državni podaci su bili netačni? U drugoj polovini 19. veka počinje doseljavanje Rusina - tzv. "Rutena" iz Ruskog Krstura i Kucure.

Nakon građanskog rata 1848-1849. u leto 1850. godine sastavljen je izveštaj o stradanju pravoslavnih crkvi u Šajkaškoj. Opština Đurđevo je prijavila štetu 13966 f. 32 novčića. Ali Poverenstvo je mnogo manje predložilo kao nadoknadu. Tako je za crkvene utvari ponuđeno 810 f. a za opravu i unutrašnji nameštaj crkve samo 5592 f. Tako da je ukupno predviđeno 6402 f., na koliko je i Ratno ministarstvo u Beču pristalo.[2]

Broj stanovnika u Đurđevu u drugoj polovini 19. veka je rastao. Bilo je to srpsko mesto, a drugih nacija je bilo znatno manje. Tako je 1880. godine u tom mestu zapisano: 2716 Srba, 29 Mađara, 67 Nemaca, 2 Rumuna, 326 Rutena, i "ostalih" - 163. Ukupno je živelo u Đurđevu tada 3303 stanovnika. Deset godina potom dupliran je broj Rutena, a Mađara višestruko povećan, a od "ostalih" niko nije ostao. Tako je 1890. godine bilo ukupno žitelja 3915, od kojih je Srba - 2918, Mađara 136, Nemaca 83, Rutena 777 i jedan Hrvat.[2]

Prema pravoslavnoj parohijskoj statistici za kraj 1891. godine u mestu je bilo: 3015 pravoslavnih duša u 618 pravoslavnih domova, dva pravoslavna sveštenika, 290 učenika u četiri osnovne škole.[3]

U Đurđevu je 1885. godine bilo sedište nazarenskog pokreta u Šajkaškoj. Jer tu je živeo njihov vođa.[4]

Za vreme prevrata 1918. godine, meštanin, vlasnik drogerije Branko Dragić je osnovao u Đurđevu "Narodnu gardu". Ista formacija je trebalo da štiti građanstvo od pljačke, razbojništva i otimačina. Taj srpski dobrovoljac iz balkanskih ratova i logoš za vreme Prvog svetskog rata je uz pomoć nekoliko gardista razoružao grupu nemačkih vojnika, koji su se preko Titela povlačili. Dragić i njegov prijatelj Lazar Mušicki bili su odgovorni za ubistvo meštanina Mađara, Andrije Arve i njegove majke, koje se dogodilo tokom noći dok su oslobađali jednog ruskog zarobljenika, a slugu Arvinog.[5]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Đurđevo živi 3872 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 37,1 godina (35,7 kod muškaraca i 38,5 kod žena). U naselju ima 1638 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,14.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[6]
Godina Stanovnika
1948. 5.008
1953. 4.819
1961. 4.669
1971. 4.531
1981. 4.668
1991. 4.517 4.472
2002. 5.137 5.263
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[7]
Srbi
  
 3.538 68,87%
Rusini
  
 1.197 23,30%
Romi
  
 131 2,55%
Jugosloveni
  
 61 1,18%
Mađari
  
 46 0,89%
Hrvati
  
 26 0,50%
Slovaci
  
 18 0,35%
Rumuni
  
 7 0,13%
Muslimani
  
 7 0,13%
Crnogorci
  
 6 0,11%
Ukrajinci
  
 4 0,07%
Nemci
  
 4 0,07%
Slovenci
  
 3 0,05%
Rusi
  
 2 0,03%
Makedonci
  
 2 0,03%
Bunjevci
  
 1 0,01%
Albanci
  
 1 0,01%
nepoznato
  
 24 0,46%


Stanovništvo prema polu i starosti[8]
m
ž
? 6
  
  
 12
80+ 35
  
  
 53
75—79 67
  
  
 89
70—74 99
  
  
 139
65—69 101
  
  
 143
60—64 109
  
  
 139
55—59 104
  
  
 120
50—54 160
  
  
 150
45—49 217
  
  
 183
40—44 201
  
  
 190
35—39 165
  
  
 164
30—34 196
  
  
 181
25—29 176
  
  
 159
20—24 189
  
  
 173
15—19 191
  
  
 200
10—14 185
  
  
 169
5—9 188
  
  
 167
0—4 171
  
  
 146
Prosek : 35,7 38,5
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 1.354 1.471 1.458 1.512 1.584 1.530 1.638
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 282 390 289 385 165 77 33 11 2 4 3,14
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 2.016 627 1.226 94 68 1
Ženski 2.095 408 1.257 363 65 2
UKUPNO 4.111 1.035 2.483 457 133 3
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 1.216 485 0 10 248
Ženski 647 293 0 1 66
UKUPNO 1.863 778 0 11 314
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 11 151 102 17 71
Ženski 2 6 115 23 15
UKUPNO 13 157 217 40 86
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 9 29 15 13
Ženski 6 8 8 47 40
UKUPNO 6 17 37 62 53
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 33 7 0 15
Ženski 13 3 0 1
UKUPNO 46 10 0 16

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Zbornik Matice srpske za istoriju", Novi Sad 1999. godine
  2. ^ a b v "Srpski sion", Karlovci 1893. godine
  3. ^ "Srpski Sion", Karlovci 1892. godine
  4. ^ "Zastava", Novi Sad 1885. godine
  5. ^ "Politika", Beograd 1929. godine
  6. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  7. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  8. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Đurđevo na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ђурђево_(Жабаљ)&oldid=27704683”