Borivoje Jonić

Borivoje Jonić
Borivoje Jonić u uniformi Srpske državne straže
Lični podaci
Datum rođenja	(1894-02-19)19. februar 1894.
Mesto rođenja	Vranje, Kraljevina Srbija
Datum smrti	septembar 1986.(1986-09-00) (92 god.)
Mesto smrti	Vašington, SAD
Obrazovanje	Niža škola Vojne akademije u Beogradu
Porodica
Rođaci	Velibor Jonić (brat)
Vojna karijera
Vojska	Vojska Kraljevine Srbije Jugoslovenska vojska Srpska državna straža Jugoslovenska vojska u Otadžbini
Rod	pešadija
Čin	pukovnik
Učešće u ratovima	Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Prvi svetski rat Drugi svetski rat
Odlikovanja	Orden Belog orla Orden jugoslovenske krune Albanska spomenica

Borivoje Jonić (Vranje, 19. februar 1894 – Vašington, septembar 1986) je bio srpski i jugoslovenski pešadijski oficir, pukovnik Jugoslovenske vojske, komandant Srpske državne straže, pomoćnik komandanta Srpskog udarnog korpusa, učesnik Prvog balkanskog rata, Drugog balkanskog rata, Prvog svetskog rata (Solunac) i Drugog svetskog rata, nosilac Ordena Belog orla, Ordena Svetog Save, dva Ordena Jugoslovenske krune, Albanske spomenice, Medalje za revnosnu službu, Medalje za vojničke vrline i ratnih spomenica.

Biografija

Obrazovanje

Rođen je 19. februar 1894. u Vranju, kao mlađi sin Krste Jonića i Sofije (rođ. Veljković). Njegov stariji brat je bio Velibor Jonić. Osnovnu školu i gimnaziju je pohađao u Jagodini i Beogradu, a 1911. godine je postao pitomac XLIV klase Niže škole Vojne akademije u Beogradu.

Ratovi za oslobođenje i ujedinjenje (1912-1918)

Prekinuto mu je školovanje u septembru 1912. godine, usled izbijanja Prvog balkanskog rata, a Jonić je raspoređen na mesto ađutanta komandanta bataljona, zatim kaplara i podnarednika-pitomca Trećeg bataljona Prvog pešadijskog puka II poziva.

Drugi balkanski rat je proveo kao vodni oficir prve čete Trećeg bataljona Prvog pešadijskog puka II poziva. Završio je naknadni kurs 20. jula 1914. godine, kojim mu je priznata završena Niža škola Vojne akademije, te je dobio čin poručnika pešadije. Odmah nakon završenog kursa, postavljen je za vodnog oficira u pešadijskoj četi 4. bataljona Sedmog pešadijskog puka II poziva.

Od 1. septembra 1914. godine je bio na dužnosti zastupnika komandanta bataljona rezervnih trupa u Nišu. Bio je ađutant komandanta Prvog prekobrojnog pešadijskog puka od 1. decembra 1915. do 1. marta 1916. godine, kada je učestvovao u povlačenju preko Albanije. Na Krfu i Solunskom frontu je završio mitraljesku obuku francuske vojske i postao zastupnik komandanta mitraljeskog odeljenja 1. bataljona 21. pešadijskog puka. U dva navrata je ranjavan u nogu, 23. septembra i 1. novembra 1916. godine. Pri proboju Solunskog fronta je bio zastupnik komandanta pukovskog mitraljeskog odeljenja Desetog pešadijskog puka i na tom mestu ostaje do 1. aprila 1919. godine.

Međuratni period

Prvu posleratnu službu dobio je u Karlovcu, a već 1920. godine prelazi u ađutantsko odeljenje Ministarstva vojske i mornarice. Oženio se Olgom (rođ. Kuga) i sa njom imao Milicu (1921), Bogdana (1923) i Dušanku (1925).

Obavljao je dužnosti komandira čete, komandira bataljona, odeljenskog starešine Niže škole Vojne akademije od 2. maja 1932. do 29. oktobra 1935. godine, a od 7. juna 1936. godine je bio komandant Desetog pešadijskog puka u Sarajevu. Bio je i pomoćnik komandanta pešadijske podoficirske škole od 23. novembra 1938. godine.

U čin pukovnika je unapređen na kraljev rođendan 6. septembra 1935. godine.

Drugi svetski rat

Aprilski rat 1941. godine je dočekao kao komandant 87. puka Zetske divizije. Zarobljen je kod Sarajeva i odveden u zarobljenički logor Oflag XIII-B kod Nirnberga. Pušten je iz logora 13. decembra 1941. godine, nakon posete Milana Aćimovića, koji je obilazio logore sa zarobljenim oficirima Jugoslovenske vojske po uputstvu Milana Nedića i pokušao da ih pridobije za službu pod Vladom narodnog spasa. Jedan od onih koji je pristao jeste bio pukovnik Jonić, a njegov brat Velibor Jonić je već bio komesar za obrazovanje Komesarske uprave i ministar prosvete i vera Vlade narodnog spasa.

Pri formiranju Srpske državne straže u februaru 1942. godine, za njenog komandanta je imenovan divizijski general Stevan Radovanović, a pukovnik Jonić je postavljen za pomoćnika komandanta i urednika Glasila SDS. Jonić je 7. juna postao vršilac dužnosti komandanta Srpske državne straže, a dužnost je preuzeo 18. juna. Nedić ga je 11. oktobra 1942. godine unapredio u čin generala. Određena nemačka dokumenta ukazuju da Jonić: „većinom radi prema naredbama Draže Mihailovića i malim delom prema diktatu radio stanice London“.

Na sastanku koji je održan 2. oktobra 1944. godine u Nedićevom kabinetu, kojem su pored Nedića prisustvovali Jonić, šef kabineta general Miodrag Damjanović, komandant Srpskog dobrovoljačkog korpusa general Kosta Mušicki i komandant Srpske granične straže pukovnik Ljudevit Pogačar, preneto je saopštenje nemačkih vojnih vlasti da prestaje nadležnost Vlade narodnog spasa i da Beograd od narednog dana postaje operativna vojna zona. Nedić je tada saopštio Joniću i Mušickom da njihove snage treba da stanu u sastav Jugoslovenske vojske u Otadžbini, pošto: „od početka pripadaju njima“. Sutradan je Jonić održao sastanak sa istaknutim komandantima Srpske državne straže i obavestio ih o kolektivnom prelasku u redove Jugoslovenske vojske u Otadžbini.

Komandant Srpske državne straže je ostao do 6. oktobra 1944. godine, kada je straža rasformirana, a njeni pripadnici značajnim delom pristupili Jugoslovenskoj vojsci u Otadžbini, te je od njih formiran Srpski udarni korpus. Za komandanta korpusa je ponovo određen general Radovanović, dok pomoćnik komandanta iznova postaje Jonić. Posle neuspelog napada na Tuzlu, koja je trebalo da posluži kao sklonište snaga JVuO tokom zime, armijski general Dragoljub Mihailović je postavio Jonića za privremenog komandanta Druge divizije, usled pogibije njegovog prethodnika pukovnika Dragutina Redića. Usledio je sastanak u Zavidovićima, 1. januara 1945. godine, na kojem nekadašnji pripadnici SDS-a odlučuju da se izdvoje od JVuO, te da zatraže nemačku pomoć za prebacivanje do Beča. Jonić je tada ponovo postao komandant preostalih snaga SDS. Krajem februara, ove snage su prebačene u Sloveniju i značaj deo je priključen Srpskom dobrovoljačkom korpusu.

Emigracija

Jonić je uspeo da prebegne u Italiju i tamo se preda zapadnim saveznicima. Krajem 1945. i početkom 1946. godine, vlasti FNRJ su dostavile Komisiji Ujedinjenih nacija za ratne zločine spisak imena optuženih za ratne zločine, a na njima se nalazilo i Jonićevo ime. U junu 1945. godine, boravio je u logoru Forli, a kasnije i logoru Eboli koji je napustio pre kraja jula 1946. godine, usled saznanja da se sprema njegovo izručenje. Tajno je boravio u Rimu, odakle docnije odlazi u Švajcarsku.

Najveći deo emigrantskog života, Jonić je proveo u Sjedinjenim Američkim Državama. Aktivno je učestvovao u emigrantskom životu i bio je angažovan u brojnim emigrantskim društvima i organizacijama.

Nije poznato kada je i gde Jonić preminuo, ali se sa izvesnošću može tvrditi da se to dogodilo u Sjedinjenim Američkim Državama. Postoje izvori koji ukazuju na to da je umro u Vašingtonu 1986. godine.

Nasleđe

U televizijskoj seriji Banjica iz 1984. godine u režiji Save Mrmka, a po scenariju Siniše Pavića, koja se bavi Banjičkim logorom, ulogu generala Borivoja Jonića je tumačio glumac Branko Jerinić.

Knjige

• Rešavanje borbenih zadataka sa desetinom (Zagreb, 1932)

Unapređenja u činove

Pitomac Kaplar	Pitomac Podnarednik	Pitomac Narednik	Potporučnik	Poručnik
1911.	1912.	1913.	20. jul 1914.	1917.

Kapetan Druge klase	Kapetan Prve klase	Major	Potpukovnik	Pukovnik
20. april 1919.	14. oktobar 1920.	28. jun 1924.	17. decembar 1928.	6. septembar 1935.

Neregularno unapređenje

Čin	Brigadni general
Posthumno unapređenje	11. oktobar 1942.

Odlikovanja

• Orden Belog orla sa mačevima IV stepena
• Orden Svetog Save V stepena
• Orden Jugoslovenske krune IV stepena
• Orden Jugoslovenske krune III stepena
• Srebrna Medalja za revnosnu službu
• Medalja za vojničke vrline
• Spomenica na rat 1912. godine
• Spomenica na rat 1913. godine
• Spomenica za rat oslobođenja i ujedinjenja 1914—1918. godine
• Albanska spomenica

Vidi još

• Srpska državna straža
• Velibor Jonić