Kusadak

Kusadak
Kusadak;
	Crkva Svetog arhanđela Gavrila i sobrašica u Kusatku
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Podunavski
Opština	Smederevska Palanka
Stanovništvo
— 2011.	4886
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 23′ 35″ S; 20° 48′ 07″ I / 44.393166° S; 20.802° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	175 m
	Kusadak Kusadak na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	11425
Pozivni broj	026
Registarska oznaka	SP

Kusadak je naselje u Srbiji u opštini Smederevska Palanka u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4886 stanovnika.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Kroz selo prolazi pruga Beograd-Niš i na njegovoj teritoriji se nalaze četiri železničke stanice (Železnička stanica Kusadak). Ima veoma dobru vezu sa glavnim gradom Srbije i ostalim gradovima u okruženju kao što su Smederevo i Aranđelovac.

Ima tragova koji ukazuju na daleku prošlost. U ataru kusadačkom nađeno je parče ukrasne ploče, na kojoj je reljefno izražen rimski imperator kao pobednik. Ova ploča čuva se u beogradskom narodnom muzeju, poznata kao " Kameja iz Kusatka "

Prve podatke o ovome naselju imamo već iz prve polovine 18. veka. Za vreme austrijske vladavine 1718-1739. godine pominje se ovo naselje pod imenom Kussadak. U spisku sela i crkava u smederevskom «dištriktu» (srezu) u 1732. godini zabeležen je Kusadak, koji tada imao 30 domova i jednu crkvu «u šumi». Ovo će svakako biti crkva Pinosava, koju predanje dovodi u vezu sa poslednjim despotima. Predanje veli da su despoti ovde pričešćivali vojsku. Crkva je bila od brvna i služila je za sva okolna sela.

Selo nije oduvek bilo na današnjem mestu, već severnije, na mestu koje se zove Selište, a u blizini crkve Pinosave. I danas se tu nailazi na tragove od naselja. Predanje veli da je ovo staro naselje napušteno «zbog pomora koji je zavladao».

Kusadak se pominje u arački spiskovima i imao je 1818. g. 107, a 1822. g. 121 kuću. I ovi podaci pokazuju da je Kusadak starije naselje, jer dolazi u red najvećih naselja iz toga doba.

Najstarije su porodice: Stojakovići (danas po raznim prezimenima) čiji je predak Ostaja došao od Bjelog Polja i naselio se prvo u Selištu, odakle je «zbog pomora» pobegao na današnje mesto; Silijani i Milijani, vrlo razgranata porodica sa raznim prezimenima, vodi poreklo od braće Silijana i Milijana, koji su iz «Stare Srbije-iz Turske» prebegli od Turaka; Bankovići vode poreklo od predka Banka koji je došao «od Sjenice – Starog Vlaha;» Kneževići – Koraći koji su rod Marinkovićima u Kovačevcu; Đakovići, starinom od Kosova, čiji je predak Miloje Đak, vođa bune poznate pod imenom «Đakova buna»
Godine 1846. g. Kusadak je imao 244 kuće, a po popsu iz 1921. g. u Kusatku je bilo 997 kuća sa 6031 stanovnikom.. (podaci krajem 1921. godine).^[1] ^[2]

Tokom Drugog svetskog rata, za vreme nemačke okupacije, u Kusatku, kao i uopšte u Donjoj Jasenici, procenat stradalih civila, kao i vojnika, bio je manji nego u većem delu Srbije. Najveće stradanje u ratu se desilo 10. avgusta 1944 kada su četnici postavili zasedu nemačkom vozu. Nemci su saznali za zasedu i umesto običnog, poslali blindirani voz. Iz voza su otvorili vatru i ubili 15 kusadačkih i dva jagnjilska četnika, kao i jednog civila. Kasnije je veliki broj ljudi iz sela poslat na Sremski front, gde je poginulo preko 100 Kusačana.

Kusadak ima oko sedam hiljada stanovnika i veoma je razvijeno selo. U njemu se na periferijama nalaze dve škole do četvrtog razreda a u centru sela jedna veća koja je od prvog do osmog razreda, Osnovna škola „Brana Jevtić“. U selu se takođe nalazi i manastir Pinosava iz 17. veka.

Selo je veoma atraktivno za mlade pošto ima dosta lokala gde mogu da se okupljaju, selo ima i jezero koje je okruženo velikom šumom a i sportske aktivnosti su zastupljene. Postoje fudbalski klub i folklorno društvo koje okuplja dosta mladih ljudi.

Ovde se nalaze Crkva Svetog Simeona i Svetog Save u Kusatku, Kuća Vladislava Ćertića i Spomen-ploče palima u NOB-u u Kusatku.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Kusadak živi 4586 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,9 kod muškaraca i 43,4 kod žena). U naselju ima 1591 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,58.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	7.226
1953.	7.429
1961.	7.506
1971.	6.940
1981.	6.551
1991.	6.089	5.961
2002.	5.691	5.850
2011.	4.886

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	5.651	99,29%
Makedonci	9	0,15%
Hrvati	8	0,14%
Slovenci	1	0,01%
Rusi	1	0,01%
Bugari	1	0,01%
Jugosloveni	1	0,01%
nepoznato	15	0,26%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	22	13
80+	47	86
75—79	87	150
70—74	149	218
65—69	198	198
60—64	159	183
55—59	129	137
50—54	232	161
45—49	265	247
40—44	207	155
35—39	193	193
30—34	177	153
25—29	209	171
20—24	162	147
15—19	152	162
10—14	185	163
5—9	175	128
0—4	150	128
Prosek :	39,9	43,4

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1.518	1.597	1.747	1.750	1.735	1.643	1.591

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	258	337	213	264	212	205	65	24	6	7	3,58

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	2.388	582	1.569	157	72	8
Ženski	2.374	267	1.575	479	45	8
UKUPNO	4.762	849	3.144	636	117	16

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.332	196	0	1	251
Ženski	492	185	0	0	56
UKUPNO	1.824	381	0	1	307
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	18	35	53	9	631
Ženski	6	2	47	4	70
UKUPNO	24	37	100	13	701
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	15	43	14	35
Ženski	2	7	4	26	77
UKUPNO	2	22	47	40	112
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	6	0	0	25
Ženski	2	0	0	4
UKUPNO	8	0	0	29

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925 g.)Smederevsko Podunavlje i Jasenica
^ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Korišćena Literatura[uredi | uredi izvor]

„Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925 g.)Smederevsko Podunavlje i Jasenica
Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan objavjeno (1927 g.)„Napredak Pančevo,,
„Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999 g.). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
Napomena

U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925 g.)Smederevsko Podunavlje i Jasenica

[2] Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]