Manastir Planinica
| Manastir Planinica | |
|---|---|
 Manastir Planinica | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Planinica |
| Država |  Srbija |
| Koordinate | 43° 0′ 34″ N 22° 40′ 26″ E / 43.00944° S; 22.67389° I |
.svg)  Manastir Planinica Manastir Planinica na karti Srbije | |
| Vrsta spomenika | Manastir |
| Vreme nastanka | 16. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
Manastir Planinica pripada Eparhiji niškoj Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se kod sela Planinica, na desnoj obali reke Jerme, zapadno od Dimitrovgrada. Posvećen je Svetom ocu Nikolaju i od 1967. godine je pod zaštitom države kao spomenik kulture.[1]
Istorija i arhitektura[uredi | uredi izvor]
O manastiru ima veoma malo podataka. Prema predanju zadužbina je kralja Milutina i bio je posvećen Rođenju Presvete Bogorodice. Manastriska crkva je malih dimenzija i trikonhosne osnove iz 16. veka, a živopisana je 1606. godine. U manastirskom kompleksu se nalaze prizemni konak i drugi objekti. Sačuvan je ktitorski natpis iznad ulaznih vrata u kome piše:
Izvoljenjem Oca i pospešenjem Sina i svršenjem Sv. Duha, ovaj hram čudotvorca Nikole poče se slikati meseca aprila 8. i svrši se aprila 22. kod duhovnika Stefana 1606.[2]
Živopis manastira je u velikoj meri sačuvan i predstavlja remek delo fresko umetnosti 17. veka. Pokriva sve zidne površine i zapadnu fasadu, na kojoj je naslikana velika kompozicija Strašnog suda. Pretpostavlja se da je freske oslikao Pimen Zografski iz Sofije i njegovi učenici.[3]
Stari manastir su razorile krdžalije krajem 18. veka, i bio je u ruševinama do početka 19. veka. Postoje podaci da je u znak zahvalnosti Bogu za izvojevanu pobedu na Varvarinu 1810. godine, Karađorđe sa svojim vojvodom Miletom Radojkovićem obnovio manastir 1811. godine, zbog čega je manastir poznat kao Karađorđeva crkva. Hram je osvećen 6. decembra 1812. godine.
Do 1948. manastir je bio parohijska crkva, kada blagoslovom episkopa niškog Jovana Ilića ponovo postaje manastir, kao metoh manastira svetog Jovana Bogoslova u Poganovu.[4]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Manastir Planinica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. mart 2017) manastirispc.com/
- ^ Milanović & Mihajlović 2015, str. 266.
- ^ „Kil, Mahiel. Izkustvo i obщestvo v Bъlgariя prez turskiя period, Sofiя 2002, s. 268.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 29. 04. 2014. g. Pristupljeno 2017-12-19.
- ^ Manastir Svetog Nikole - Planinica eparhijaniska.rs
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Milanović, Jovan; Mihajlović, Ljubomir (2015). Manastiri Srpske pravoslavne crkve - vodič. Beograd.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Manastir Svetog Nikole - Planinica eparhijaniska.rs
- Manastir Planinica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. mart 2017) manastirispc.com
- Manastir Svetog Nikole u Planinici sabornapirot.org
