Veselin Masleša

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
veselin masleša
Veselin Masleša
Lični podaci
Datum rođenja(1906-04-20)20. april 1906.
Mesto rođenjaBanja Luka, Austrougarska
Datum smrti14. jun 1943.(1943-06-14) (37 god.)
Mesto smrtiTjentište, kod Foče, ND Hrvatska
Profesijaknjiževnik
Delovanje
Član KPJ od1938.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
U toku NOBČlan Izvršnog odbora AVNOJ-a
Heroj
Narodni heroj od20. decembra 1951.
Odlikovanja
Orden narodnog heroja Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem

Veselin Veso Masleša (Banja Luka , 20. april 1906 — Tjentište, kod Foče, 14. jun 1943) bio je književnik, novinar, komunistički revolucionar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Detinjstvo i svoju ranu mladost proveo je u Banjaluci gde je završio i gimnaziju.[1]

Još u šestom razredu gimnazije, stupio je u revolucionarni omladinski pokret, a istovremeno se uključio i u akcije radničkog pokreta Banjaluke. Prve osnove marksističkog obrazovanja stekao je u đačko-literarnom društvu „Mladost“.

Godine 1925. godine, Masleša odlazi na studije — najpre u Zagreb, gde je upisao Pravni fakultet, da bi ubrzo prešao u Frankfurkt, gde je studirao ekonomiju, a potom u Pariz, gde je studirao političku ekonomiju i sociologiju.

Zbog revolucionarnog rada među jugoslovenskim studentima i radnicima — iseljenicima u Francuskoj, bio je izložen progonima, i onemogućeno mu je dalje nastavljanje studija. Francuske vlasti su ga proterale u Jugoslaviju, a jugoslovenske iz Beograda u Banjaluku.

U Banjaluci je nastavio aktivnost u radničkom pokretu. Potom odlazi u Osijek, gde se zapošljava kao urednik i korektor, u redakciji „Hrvatski list“. Ali je ubrzo uhapšen i ponovo proteran u Banjaluku. Godine 1938. zapošljava se u Beogradu, kao skupštinski novinarski reporter i komentator u „Beogradskim novostima“. Iste godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije.

Masleša se brzo uključuje u društveni i politički život Beograda, učestvujući, pored ilegalnog partijskog rada, i u legalnim manifestacijama tadašnje napredne inteligencije.

Istupao je s natpisima u mnogim listovima i časopisima. U decembru 1928. godine zajedno s Otokarom Keršovanijem pokreće časopis „Nova literatura“. Ali posle proglašenja šestojanuarske diktature, 1929. godine, uhapšen je i posle sedam meseci provedenih u zatvoru, proteran u Banjaluku.

U Banjaluci, u kojoj je ostao nešto duže od godinu dana, imao je vrlo raznovrsnu političku delatnost: držao je ilegalne partijske kurseve, seminare i predavanja; pisao je, ali bez potpisa, u banjalučkom listu „Nova Štampa“; bavio se prevodilačkim radom i nastavio vanredne studije prava u Zagrebu.

Godine 1931. vraća se u Beograd i zapošljava se kao publicist u Redakciji časopisa „Narodno blagostanje“. Posebno je bio angažovan u ostvarivanju politike Narodnog fronta i stvaranju legalne jedinstvene radničke partije, odnosno Stranke radnog naroda, kao sekretar njenog Inicijativnog odbora.

Pored partijsko-političke aktivnosti, Masleša se intenzivno bavio naučno-istraživačkim, publicističkim i prevodilačkim radom. Baveći se temama iz domena ekonomskih, političkih i književnih zbivanja u zemlji i inostranstvu, Veselin Masleša je, kao publicista, objavljivao nekoliko studija, a najpoznatije su „Mlada Bosna“ i „Svetozar Marković“.

Od 1927. do 1940. godine Masleša je deset puta hapšen, provodeći, za to vreme, u zatvorima ukupno više od dve i po godine. Posle bombardovanja Beograda, aprila 1941. godine, prešao je u Crnu Goru i tamo učestvovao u pripremama ustanka. Organizovao je propagandni rad Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru i Glavnog štaba za Crnu Goru i Boku. Pokrenuo je i uređivao listove „Sloboda“ i „Narodna borba“.

U vreme pohoda proleterskih brigada u Bosansku krajinu, juna i avgusta 1942. godine, bio je član Politodela Četvrte proleterske crnogorske brigade. U drugoj polovini 1942. godine, u selu Driniću, zajedno s Mošom Pijade i drugim saradnicima, obnavlja list „Borba“, organ KPJ, u kojoj objavljuje mnoge tekstove, sarađuje i u drugim listovima: „Proleteru“, „Vojno-političkom pregledu“, „Narodnom oslobođenju“ i dr.

Na Prvom zasedanju AVNOJ-a u Bihaću, novembra 1942. godine, Masleša je održao glavni referat — Narodnooslobodilačka borba i stvaranje Antifašističkog vijeća, u kojem je izneo istorijat antifašističke borbe u svim krajevima Jugoslavije od 1936. do 1942. godine. Tada je izabran u Izvršni odbor AVNOJ-a.

Tokom četvrte i pete neprijateljske ofanzive bio je s grupom divizija NOVJ koje su vodile borbe na Neretvi i Sutjesci. Poginuo je (utopio se) 14. juna 1943. godine kada su noću prelazili Sutjesku da bi se probili iz nemačkog obruča.[2]

Ukazom Predsedništva AVNOJ-a posthumno je 6. jula 1945. odlikovan Ordenom zasluga za narod prvog reda,[3] a šest godina kasnije Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 20. decembra 1951. proglašen je za narodnog heroja.[2]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Narodni heroji 1 1982, str. 511.
  2. ^ a b Narodni heroji 1 1982, str. 512.
  3. ^ „Službeni list DFJ 90/45” (PDF). slvesnik.com.mk. 20. 11. 1945. str. 974. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Veselin Masleša na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Веселин_Маслеша&oldid=27511278”