Višijevska Francuska
| Francuska država État français | |||
|---|---|---|---|
| Himna Marseljeza | |||
 Okupacione zone Francuske. Višijevska Francuska je označena plavom bojom | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | zapadna Evropa | ||
| Prestonica | Viši (faktički) Pariz (zvanično) | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | francuski | ||
| Religija | katolicizam | ||
| Politika | |||
| Oblik države | marionetska država | ||
| — Šef države | Filip Peten | ||
| Istorija | |||
| Istorijsko doba | savremeno doba | ||
| — Osnivanje | 1940. | ||
| — Ukidanje | 1944. | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Valuta | franak | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
.svg){kind=small}
|
| ||
Višijevska Francuska, ili Višijevski režim (franc. Régime de Vichy), je bila Vlada Francuske od jula 1940. do avgusta 1944. Nasledila je Treću republiku. Francusku državu (franc. État français), kako je nazivala sebe kao suprotnost Francuskoj republici je proglasio maršal Filip Peten, nakon poraza Francuske od strane nacističke Nemačke tokom Drugog svetskog rata, i parlament je 10. jula, 1940, dao vanredna ovlašćenja Petenu, koji je nosio titulu predsednik saveta, umesto titule predsednik Francuske.
| Istorija Francuske |
|---|
 |
| Teme |
| Vremenska linija |
 Portal Francuska |
Višijevska Francuska je imala sudsku i zakonodavnu vlast i u severnom delu Francuske, koju je okupirao nemački Vermaht, i u neokupiranoj južnoj slobodnoj zoni, gde se nalazio i administrativni centar — Viši. Južna zona je ostala pod kontrolom Višija do savezničkog iskrcavanja u severnoj Africi, novembra 1942.
Peten i režim u Višiju su voljno sarađivali sa Nacističkom Nemačkom u velikoj meri. Francuska policija je organizovala racije za zarobljavanje Jevreja i drugih za Nemce nepoželjnih i u severnoj i u južnoj zoni.
Legitimnost Višijevske Francuske i Petenovo vođstvo je osporavao general Šarl de Gol, koji je tvrdio da on nosi legitimitet i kontinuitet Francuske. Nakon savezničkog iskrcavanja u Francuskoj tokom operacije Overlord, de Gol je proglasio privremenu vladu Francuske Republike (poznata po svom akronimu GPRF — od franc. skraćenice GPRF (gouvernement provisoire de la République française)), juna 1944. Nakon oslobođenja Pariza u avgustu, GPRF se smestila u Parizu 31. avgusta. Saveznici su priznali GPRF kao legitimnu vladu Francuske 23. oktobra, 1944.
Kada je nastupilo oslobođenje Francuske u avgustu i septembru, zvaničnici iz Višija, i pobornici režima su prešli u Zigmaringen, francusku enklavu u Nemačkoj, i tamo uspostavili vladu u izgnanstvu, koju je do aprila 1945. vodio Peten.
Kolaboracionisti[uredi | uredi izvor]
Stenli Hofman 1974, a zatim i drugi istoričari kao što su Robert Pakston i Žan-Pjer Azema, koristili su izraz kolaboracionisti za označavanje fašističkih i nacističkih simpatizera koji su, iz ideoloških razloga, željeli pojačanu saradnju sa Trećim rajhom. Primjeri su lider Francuske narodne partije Žak Dorio, pisac Rober Brazijak ili Marsel Dea. Glavna motivacija i ideološka osnova među kolaboracionistima bio je antikomunizam.[1]
Kolaboracionizam (franc. Collaborationnisme) treba razlikovati od kolaboracije. Kolaboracionizam se odnosi na one, prije svega sa fašističke desnice, koji su prihvatili cilj njemačke pobjede kao svoj sopstveni, dok se kolaboracija odnosi na one Francuze koji su iz bilo kog razloga sarađivali sa Nijemcima. Organizacije kao što je La Kagul protivile su se Trećoj republici, posebno dok je na vlasti bio ljevičarski Narodni front.
Kolaboracionisti su možda uticali na politiku Višijeve vlade, ali ultrakolaboracionisti nikada nisu činili većinu vlade prije 1944. godine.[2]
Da bi se sprovela volja režima, stvorene su neke paravojne organizacije. Značajan primjer bila je Francuska legija boraca, koja je uključivala samo bivše borce, ali brzo pridodajući Prijatelje Legije i kadete Legije, koji nikada nisu učestvovali u borbama ali su podržavali Petenov režim. Ubrzo je promijenjeno ime u Francuska legija boraca i dobrovoljaca nacionalne revolucije. Eme-Žozef Darnan je osnovao Legionarski red službe, koji se sastojao uglavnom od francuskih pristalica nacizma i koju je Peten u potpunosti odobrio.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Hoffmann, Stanley (1974). „La droite à Vichy”. Essais sur la France: déclin ou renouveau? (na jeziku: francuski). Seuil. Pristupljeno 2. 12. 2021.
- ^ Azéma, Jean-Pierre; Wieviorka, Olivier (2004). Vichy 1940—1944 (na jeziku: francuski). Perrin. str. 234. ISBN 978-2-262-02229-7. Pristupljeno 2. 12. 2021.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
