Napadi 11. septembra 2001.

Napadi 11. septembra 2001.
Deo terorizma u SAD i Rata protiv terorizma
Gornji red: Kule bliznakinje Svjetskog trgovinskog centra u plamenu 2. red, slijeva na desno: Srušeno odjeljenje Pentagona; Let 175 se zabija u 2. kulu STC-a 3. red, slijeva na desno: Vatrogasac traži pomoć na lokaciji STC-a; Pronađen motor Leta 93 Donji red: Udar leta 77 na Pentagon zabilježen sa tri uzastopna kadra video-nadzorom
Mesto	Menhetn, Njujork, SAD; Okrug Arlington, Virdžinija, SAD; Stounikrik Taunšip kod Šanksvila, Pensilvanija, SAD
Datum	Utorak, 11. septembar 2001. god. (2001-09-11) 8:46 — 10:28 sati (EDT)
Meta	Svjetski trgovinski centar (AA 11 i UA 175) Pentagon (AA 77) Kapitol ili Bijela Kuća (UA 93; djelimično uspešno skretanje sa cilja)
Vrsta napada	otmice vazduhoplova samoubilački napadi masovno ubistvo islamski terorizam
Ubijeno	2.996 (2.977 žrtava + 19 terorista Al Kaide)
Ranjeno	25.000
Počinioci	Osama bin Laden Ajman el Zavahiri Al Kaida (vidjeti još: odgovornost i otmičari)
Učesnici	19

Napadi 11. septembra 2001. bili su niz od četiri koordinisana teroristička napada vahabističke islamističke terorističke grupe Al Kaida na SAD koji su se dogodili u utorak 11. septembra 2001. godine.

Četiri komercijalna aviona kalifornijskog tipa, koji su poletjeli sa tri različita aerodroma na sjeveroistoku SAD, otelo je tokom leta 19 terorista Al Kaide, koji su izveli napade u tri grupe po pet i jednoj grupi od četiri osobe. Let 11 Amerikan erlajnsa uletio je u sjeverni toranj Svjetskog trgovinskog centra na donjem Menhetnu u 8:46; sedamnaest minuta kasnije u 9:03, južni toranj STC-a pogodio je let 175 Junajted erlajnsa. Obje kule od 110 spratova urušile su se za 1 sat i 42 minuta, što je dovelo do urušavanja ostalih struktura STC-a, uključujući Svjetski trgovinski centar 7, i značajnog oštećenja okolnih zgrada. Treći let, let 77 Amerikan erlajnsa, koji je poletjeo sa međunarodnog aerodroma Dales, otet je iznad Ohaja, a u 9:37 je pao na zapadnu stranu Pentagona (glavni štab Ministarstva odbrane SAD) u okrug Arlington u Virdžiniji, što je uzrokovalo djelimično urušavanje zgrade. Četvrti let, let 93 Junajted erlajnsa, letio je u pravcu Vašingtona; avion se srušio u polje u blizini anksvila u Pensilvaniji u 10:03, nakon što su putnici ušli u kabinu i borili se sa otmičarima za kontrolu. Istražitelji su utvrdili da je cilj leta 93 bila ili Bijela kuća ili zgrada Kapitola.

Odmah nakon napada, sumnja je brzo pala na Al Kaidu. Sjedinjene Države zvanično su odgovorile pokretanje Rata protiv terorizma i invazijom na Avganistan radi svrgavanja talibana, koji se nisu složili sa zahtjevom SAD da protjeraju Al Kaidu iz Avganistana i izruče lidera Al Kaide Osamu bin Ladena. Mnoge zemlje pojačale su svoje antiterorističko zakonodavstvo i proširile ovlašćenja organa za sprovođenje zakona i obavještajnih službi da spriječe terorističke napade. Iako je Bin Laden u početku negirao bilo kakvu umiješanost, formalnu odgovornost za napade preuzeo je 2004. godine. Al Kaida i Bin Laden su kao motive naveli američku podršku Izraelu, prisustvo američkih trupa u Saudijskoj Arabiji i sankcije Iraku. Nakon što je skoro deceniju izbjegavao hapšenje, Bin Laden je lociran u Pakistanu 2011. gdje je ubijen tokom američke vojne racije.

Uništavanje STC-a i obližnje infrastrukture ozbiljno je naštetilo ekonomiji Njujorka i dovelo do globalne ekonomske recesije. Američki i kanadski civilni vazdušni prostori bili su zatvoreni do 13. septembra, dok je trgovina na Vol stritu bila prekinuta do 17. septembra. Uslijedila su mnoga zatvaranja, evakuacije i otkazivanja iz poštovanja ili straha od daljnjih napada. Čišćenje lokacije STC-a završeno je u maju 2002, a Pentagon je popravljen u roku od godinu dana. Napadi su rezultirali sa 2.977 smrtnih slučajeva, preko 25.000 povrijeđenih i značajnim dugoročnim posljedicama po zdravlje, pored najmanje 10 milijardi dolara u infrastrukturi i materijalnoj šteti. To je i dalje najsmrtonosniji teroristički napad u istoriji čovječanstva i jedini najsmrtonosniji incident za vatrogasce i službenike za sprovođenje zakona u istoriji SAD, sa 340 i 72 ubijena

Izgradnja Svjetskog trgovinskog centra 1 počela je u novembru 2006, a zgrada je otvorena u novembru 2014. godine. Izgrađeni su brojni memorijali, uključujući Nacionalni memorijal i muzej 11. septembra u Njujorku, Memorijal Pentagon u okrugu Arlington u Virdžiniji i Nacionalni memorijal leta 93 na mjestu nesreće u Pensilvaniji.

Pozadina

Al Kaida

Vidi još: Al Kaida, džihad i vahabizam

Porijeklo Al Kaide može se pratiti sve do 1979, kada je Sovjetski Savez izvršio invaziju na Avganistan. Osama bin Laden je došao u Avganistan i učestvovao u organizovanju arapskih mudžahedina u borbi protiv Sovjeta. Pod vođstvom Ajmana el Zavahirija, Bin Laden je postao radikalniji. Svoju prvu fatvu Osama je izdao 1996, u kojoj je pozvao američke trupe da napuste Saudijsku Arabiju.

U drugoj fatvi iz 1998, Bin Laden je predstavio svoje primjedbe na američku spoljnu politiku u odnosu na Izrael, kao i na nastavak prisustva američkih trupa u Saudijskoj Arabiji nakon Zalivskog rata. Bin Laden je islamskim tekstovima podsticao muslimane da napadaju Amerikance, dok se navedene žalbe ne ponište. Muslimanski pravnici „kroz islamsku istoriju jednoglasno su se slagali da je džihad pojedinačna dužnost, ako neprijatelj uništi muslimanske zemlje”, govorio je Bin Laden.

Osama bin Laden

Osama bin Laden 1997. ili 1998. godine.

Bin Laden je orkestrirao napade. U početku je negirao umiješanost, ali je kasnije odustao od svojih lažnih izjava. Al Džazira, katarska televizija, emitovala je njegovu izjavu 16. septembra 2001: „Naglašavam da nisam izvršio ovaj čin, za koji se čini da su ga izvršili pojedinci sa vlastitom motivacijom”. U novembru 2001. američke snage su pronašle video-kasetu iz uništene kuće u Džalalabadu u Avganistanu. Na snimku se vidi Bin Laden kako razgovara sa Hilidom el Harbijem i priznaje da zna za napade. Drugi video-zapis Bin Ladena objavljen je 27. decembra 2001. godine. U tom zapisu govori:

Postalo je jasno da Zapad uopšte, a posebno Amerika, imaju neizrecivu mržnju prema islamu… To je krstaška mržnja. Terorizam protiv Amerike zaslužuje svaku pohvalu jer je to bio odgovor na nepravdu, čiji je cilj bio prisiliti Ameriku da prekine svoju podršku Izraelu, koji ubija naš narod… Kažemo da je kraj Sjedinjenih Država predstojeći, bilo da su Bin Laden ili njegovi sljedbenici živi ili mrtvi, jer došlo do buđenja muslimanskog umeta (naroda)… Važno je pogoditi privredu (Sjedinjenih Država), koja je osnova njene vojne moći… Ako je privreda pogođena, zabrinuće se.

Ipak nije priznao odgovornost za napade.

Neposredno prije američkih predsjedničkih izbora 2004, Bin Laden je snimljenom izjavom javno priznao umiješanost Al Kaide u napade na Sjedinjene Države. Priznao je svoju neposrednu vezu s napadima i kao razlog izvođenja naveo je:

Borili smo se protiv vas jer smo slobodni… i želimo da vratimo slobodu našem narodu. Dok vi podrivate našu sigurnost, mi podrivamo vašu.

Bin Laden je rekao da je lično uputio svoje sljedbenike u napad na Svjetski trgovinski centar i Pentagon. Još jedan video-snimak koji je dobila Al Džazira u septembru 2006. prikazuje Bin Ladena sa Ramzijem ibn el Šibom, kao i sa dva otmičara, Hamzom el Gamdijem i Vailom el Šehrijem, dok se pripremaju za napad. SAD nikada nisu zvanično podigle optužnicu protiv Bin Ladena za napade 11. septembra, ali on je bio na spisku FBI-ja najtraženijih za bombaške napade na američke ambasade u Der es Salamu u Tanzaniji i Najrobiju u Keniji. Nakon desetogodišnje potrage, američki predsjednik Barak Obama objavio je da su Bin Ladena ubile američke specijalne snage u njegovom kompleksu u Abotabadu u Pakistanu 1. maja 2011. godine.

Halid Šejk Muhamed

Halid Šejk Muhamed nakon zarobljavanja 2003. godine.

Egipatski novinar televizije Al Džazira Jorsi Fuda izvijestio je da je u aprilu 2002. Halid Šejk Muhamed priznao svoju umiješanost u napade, zajedno sa Ramzijem ibn el Šibom. Izvještaj Komisije za 11. septembar iz 2004. utvrdio je da je neprijateljstvo prema SAD koje je osjetio Muhamed, glavni arhitekta napada 11. septembra, proisteklo iz njegovog „nasilnog neslaganja sa američkom spoljnom politikom koja favorizuje Izrael”. Muhamed je takođe bio savjetnik i finansijer bombaškog napada na STC 1993. i ujak Ramzija Jusufa, vodećeg bombaša u tom napadu.

Muhamed je uhapšen 1. marta 2003. u Ravalpindi u Pakistanu uhapsili pakistanski službenici bezbjednosti u saradnji sa Cijom. Bio je u više tajnih zatvora Cije i u zalivu Gvantanamo, gdje je ispitivan i mučen metodama koje uključuju voterbording. Tokom američkih saslušanja u zalivu Gvantanamo u martu 2007, Muhamed je ponovo priznao odgovornost za napade, rekavši da je „odgovoran za operaciju 11. septembra od A do Š” i da njegova izjava nije data pod prinudom.

U pismu koje su Muhamedovi advokati predstavili okružnom sudu na Menhetnu 26. jula 2019. pokazalo se da je zainteresovan da svjedoči o ulozi Saudijske Arabije u napadima 11. septembra i pomogne žrtvama i porodicama žrtava 11. septembra u zamjenu za to da SAD ne traže smrtnu kaznu protiv njega. Džejms Krindler, jedan od advokata žrtava, postavio je pitanje o korisnosti Muhameda.

Ostali pripadnici Al Kaide

U „Zamijeni za svjedočenje Halida Šejka Muhameda” sa suđenja Zakarijasu Musauiju, pet osoba je identifikovano kao potpuno svjesno detalja operacije. To su bili Osama bin Laden, Halid Šejk Muhamed, Ramzi ibn el Šib, Abu Turab el Urduni i Muhamed Atef.

Nacionalni sud Španije je 26. septembra 2005. osudio Abu el Dahdaha na 27 godina zatvora zbog zavjere u napadima 11. septembra i pripadnosti terorističkoj organizaciji Al Kaida. U isto vrijeme, još 17 pripadnika Al Kaide osuđeno je na kazna od 6 do 11 godina. Španski sud je 16. februara 2006. smanjio kaznu Dahdahu na 12 godina, jer je smatrao da njegovo učešće u zavjeri nije dokazano.

Musaui, za koga su neki prvobitno sumnjali da je mogao biti dvadeseti otmičar, osuđen je 2006. zbog manje uloge u zavjeri vršenja terorističkih djela i vazdušnog piratstva. U SAD je osuđen na doživotni zatvor bez uslovnog otpusta. Munir el Motasadek, saradnik otmičara iz Hamburga, služio je 15 godina u Njemačkoj zbog svoje uloge pomagača otmičarima u pripremi za napade. Pušten je u oktobru 2018. i deportovan je u Maroko.

Hamburška ćelija u Njemačkoj uključivala je radikalne islamiste koji su na kraju postali ključni operativci u napadima 11. septembra. Muhamed Ata, Marvan el Šehi, Zijad Džarah, Ramzi ibn el Šib i Said Bahadži bili su pripadnici Al Kaidine Hamburške ćelije.

Motivi

Bin Ladenova objava džihada protiv SAD i fatva iz 1998. koju su potpisali Bin Laden i drugi, pozivajući na ubijanje Amerikanaca, istražitelji smatraju dokazom njegove motivacije. U Bin Ladenovom „Pismu Americi” iz novembra 2002, on izričito navodi da motivi Al Kaide za napade uključuju:

• podrška Sjedinjenih Američkih Država Izraelu
• podrška „napadima na muslimane” u Somaliji
• podrška Filipincima protiv muslimana u Moro sukobu
• podrška izraelskoj „agresiji” nad muslimanima u Libanu
• podrška ruskim „zločinima nad muslimanima” u Čečeniji
• proameričke vlade na Bliskom istoku (koje se „ponašaju kao vaši agenti”) suprotstavljene muslimanskim interesima
• podrška indijskom „ugnjetavanju muslimana” u Kašmiru
• prisustvo američkih trupa u Saudijskoj Arabiji
• sankcije protiv Iraka

Nakon napada, Bin Laden i El Zavahiri objavili su dodatne video-kasete i audio-zapise, a u nekim su ponovljeni razlozi napada. Dvije posebno važne publikacije bile su Bin Ladenovo „Pismo Americi” iz 2002. i Bin Ladenova video-kaseta iz 2004. godine.

Bin Laden je interpretirao islamskog poslanika Muhameda u smislu da je zabranio „stalno prisustvo kafira u Arabiji”. Bin Laden je 1996. izdao fatvu u kojoj je pozvao američke trupe da napuste Saudijsku Arabiju. U intervjuu iz decembra 1999. Bin Laden je rekao da osjeća da su Amerikanci „preblizu Meki” i smatrao je to provokacijom za čitav muslimanski svijet. Jedna analiza samoubilačkog terorizma pokazala je da bez američkih trupa u Saudijskoj Arabiji, Al Kaida vjerovatno ne bi mogla primorati ljude da izvršavaju samoubilačke misije.

U fatvi iz 1998. Al Kaida je identifikovala sankcije protiv Iraka kao razlog za ubijanje Amerikanaca, osuđujući „dugotrajnu blokadu” među ostalim akcijama koje predstavljaju objavu rata „Alahu, njegovom poslaniku i muslimanima”. Fatvom je određena „presuda po kojoj je ubistvo Amerikanaca i njihovih saveznika — civilnih i vojnih — pojedinačna dužnost svakog muslimana koji to može učiti u bilo kojoj zemlju u kojoj je to moguće, kako bi oslobodili džamiju El Aksu i Svetu džamiju u Meki iz njihovog stiska i kako bi se njihove vojske iselile iz svih islamskih zemalja, poražene i nesposobne da ugroze nijednog muslimana”.

Bin Laden je tokom 2004. tvrdio da mu je ideja o uništavanju kula prvi put pala na pamet 1982, kada je bio svjedok izraelskog bombardovanja visokih stambenih zgrada tokom Libanskog rata. Pojedini analitičari takođe su tvrdili da je američka podrška Izraelu jedan od motiva za napade. Bin Laden je ponovo povezao napade 11. septembra sa američkom podrškom Izraelu 2004. i 2010, iako je većina pisma izražavala Bin Ladenov prezir prema predsjedniku Bušu i Bin Ladenovu nadu će SAD „nestati i bankrotirati”.

Predloženi su i drugim motivi pored onih koje su naveli Bin Laden i Al Kaida. Neki autori su predložili „poniženje” koje je proizašlo iz zaostajanja islamskog svijeta za zapadnim svijetom — ta razlika je postala naročito vidljiva trendom globalizacije i želji da izazovu SAD u širi rat protiv islamskog svijeta u nadi da će motivisati više saveznika da podrže Al Kaidu. Slično, drugi su tvrdili da je 11. septembar bio strateški potez sa ciljem da izazovu SAD u rat koji bi podstakao panislamsku revoluciju.

Planiranje

Karta koja prikazuje napade na STC (avioni nisu srazmjerno prikazani).

Napad je osmislio Halid Šejk Muhamed, koji ga je prvi put predstavio Osami bin Ladenu 1996. godine. U to vrijeme, Bin Laden i Al Kaida su bili u tranzicionom periodu, tek što su se iz Sudana preselili nazad u Avganistan. Bombaški napadi na američke ambasade u Keniji i Tanzaniji 1998. i Bin Ladenova fatva iz februara iste godine označili su prekretnicu u terorističkoj operaciji Al Kaide.

Krajem 1998. i početkom 1999, Bin Laden je dao odobrenje Muhamedu da nastavi sa organizovanjem zavjere. Muhamed, Bin Laden i Muhamed Atef, Bin Ladenov zamjenik, održali su niz sastanaka početkom 1999. godine. Atef je pružio operativnu podršku, uključujući odabir mete i pomaganje organizovanja putovanja za otmičare. Bin Laden je odbio Muhameda, odbacujući potencijalne ciljeve kao što je Ju Es Bank Tauer u Los Anđelesu u Kaliforniji, zbog nedostatka vremena.

Dijagram koji prikazuje napade na STC.

Bin Laden je pružao vođstvo i finansijsku podršku i bio je uključen u odabir učesnika. U početku je odabrao Navafa el Hazmija i Halida el Mihdara, obojicu iskusnih džihadista koji su se borili u Bosni i Hercegovini. Hamzi i Mihdar stigli su u SAD sredinom januara 2000. godine. Početkom 2000, Hamzi i Mihdar su pohađali časove letenja u San Dijegu u Kaliforniji, ali su obojica slabog govorili engleski, loše se pokazali na časovima letenja i na kraju su poslužili kao sekundarni („mišićni”) otmičari.

Krajem 1999. grupa muškaraca iz Hamburga u Njemačkoj doputovala je u Avganistan; u grupi su bili Muhamed Ata, Marvan el Šehi, Zijad Džarah i Ramzi ibn el Šib. Bin Laden je odbrao ove ljude jer su obrazovani, govorili su engleske i imali su iskustvo života na Zapadu. Novi regruti su rutinski provjeravani za posebne vještine, a vođe Al Kaide su posljedično otkrili da Hani Handžur već ima dozvolu komercijalnog pilota. Muhamed je kasnije rekao da je pomagao otmičarima da se uklope tako što ih je naučio kako da naručuju hranu u restoranima i oblače odjeću sa Zapada.

Handžur je u San Dijego stigao 8. decembra 2000, pridružujući se Hazmiju. Ubrzo su otišli u Arizonu, gdje je Handžur prošao osvježavajuću obuku. Marvan je stigao krajem maja 2000, dok je Ata stigao 3. juna 2000, a Džarah 27. juna 2000. godine. El Šib se nekoliko puta prijavljivao za izdavanje vize za SAD, ali je kao Jemenac odbijen zbog zabrinutosti da će prekoračiti trajanje vize. On je ostao u Hamburgu, pružajući koordinaciju između Ata i Muhameda. Sva tri člana Hamburške ćelije prošla su obuku pilota u južnoj Floridi u Hafmen avijaciji.

U proljeće 2001. sekundarni otmičari su počeli pristizati u SAD. U julu 2001. Ata se sastao sa El Šibom u Španiji, gdje su koordinisali detalje zavjere, uključujući i konačni odabir mete. El Šib je takođe izrazio želju Bin Ladena da se napadi izvedu što je prije moguće. Neki od otmičara su dobili pasoše od korumpiranih saudijskih zvaničnika koji su bili članovi porodice ili su koristili lažne pasoše za ulazak.

Postoji ideja da su otmičari odabrali 11. septembar (9/11) kao datum napada zbog sličnosti sa 9-1-1, telefonskim brojem za prijavljivanje hitnih slučajeva u SAD. Međutim, Lourens Rajt smatra da su otmičari odabrali jer je 11. septembra 1683. poljski kralj započeo bitku koja je odbacila muslimansku vojsku Osmanskog carstva, koja je pokušavala zauzeti Beč. Za Osamu bin Ladena ovo je bio datum kada je Zapad stekao izvjesnu dominaciju nad islamom, a napadom na ovaj datum se nadao da će napraviti korak u islamu „pobjedivši” u ratu za moć i uticaj širom svijeta.

Raniji obavještajni podaci

Krajem 1999, saradnik Al Kaide Valid ibn Ataš („Halad”) kontaktirao je Mihdara, rekavši mu da se nađu u Kuala Lumpuru u Maleziji; Hamzi i Abu Bara el Jemeni su takođe trebali prisustvovati. Nacionalna sigurnosna agencija je presrela telefonski poziv u kome se pominje sastanak, Mihdar i ime „Navaf” (Hazmi). Iako se agencija plašila da bi se moglo desiti nešto zlokobno, ali nije preuzela dalje radnje. Saudijska obavještajna služba je već obavijestila Ciju o statusu Mihdara i Hazmija kao pripadnika Al Kaide, a Cijin tim je provalio u Mihdarovu hotelsku sobu u Dubaiju i otkrio da Mihdar ima američku vizu. Iako je posebna odjeljenje Cije, kodnog naziva Alec Station, upozorilo obavještajna agencije širom svijeta na ovu činjenicu, ove podatke nije podijelila sa FBI-om. Posebno odjeljenje, obavještajna agencija Malezije, posmatrao je sastanak dvojice pripadnika Al Kaide 5. januara 2000. i obavijestio Ciju da Mihdar, Hazmi i Halad lete za Bangkok, ali Cija nikada nije o tome obavijestila druge agencije, nije tražila Stejt departmentu da postavi Mihdara na svoj spisak praćenja. Veza FBI sa Alec Station tražila je dozvolu da obavijesti FBI o sastanku, ali mu je rečeno da to nije stvar FBI-ja.

Krajem juna, visoki zvanični za borbu protiv terorizma Ričard Klark i direktor Cije Džordž Tenet bili su „uvjereni da će doći do velikog niza napada”, iako je Cija vjerovala da će napadi vjerovatno dogoditi u Saudijskoj Arabiji i Izraelu. Početkom jula, Klark je stavio domaće agencije u stanje „potpune pripravnosti”, rekavši im: „Nešto zaista spektakularno će se dogoditi ovdje. Uskoro”. Zatražio je od FBI-a i Stejt departmenta da upozore ambasade i policijske uprave, a ministarstvo odbrane da pređe na „stanje prijetnje delta”. Klark je kasnije napisao: „Negdje u Ciji postojala je informacija da su dvojica poznatih terorista Al Kaide došla u Sjedinjene Države. Negdje u FBI-u bilo je informacija da su se čudne stvari dešavala u letačkim školama u Sjedinjenim Državama… Imali su posebne podatke o pojedinim teroristima iz kojih se moglo zaključiti šta će se dogoditi. Ništa od tih informacija nije stiglo do mene ili u Bijelu kuću”.

Tom Vilšir, agent Cije raspoređen u odjeljenje za međunarodni terorizam FBI-ja, poslao je 13. jula poruku svom nadređenom u Centru za protivterorizma (CPT) Cije tražeći dozvolu da obavijesti FBI da je Hazmi u zemlji i da Mihdar ima američku vizu. Cija nikada nije odgovorila.

Istog dana, Margaret Džilespi, analitičarki FBI-ja koja je radila u CPT, rečeno je da pregleda materijal o sastanku u Maleziji. Nije joj rečeno za prisustvo učesnika u SAD. Cija je Džilespijevoj dala nadzorne fotografije Midhara i Hazmija sa sastanka kako bi ih pokazala protivterorističkom odjeljenju FBI, ali joj nisu rekli značaj tih fotografija. Baza podataka Interlink obavijestila ju je da ne dijeli obavještajne materijale o sastanku sa kriminalističarima. Kada su im pokazane fotografije, FBI-ju je skrajnuto više detalja o njihovom značaju, a nisu dati ni podaci o datumu rođenja i broja pasoša Mihdara. Krajem avgusta 2001. Džilespijeva je rekla Službi za imigraciju i naturalizaciju, Stejt departmentu, Carinskoj službi i FBI-ju da postave Hazmija i Mihdara na njihove spiskove za praćenje, ali je FBI-u bilo zabranjeno da koristi kriminalne agente u potrazi za dvojcem, što je ometalo njihove napore.

Takođe u julu, agent FBI-ja iz Feniksa poslao je poruku sjedištu FBI-ja, Alec Station i agentima FBI-ja u Njujorku upozoravajući ih na „mogućnost koordinisanog napora Osame bin Ladena da pošalje studente u SAD kako bi pohađali univerzitete i fakultete civilnog vazduhoplovstva”. Agent Ken Vilijams istakao je da je potrebna intervjuisati sve rukovodioce letačkih škola i da se identifikuju svi arapski studenti koji traže letačku obuku. U julu, Jordan je upozorio SAD da Al Kaida planira napad na SAD: „mjesecima kasnije”, Jordan je obavijestio SAD da je kodni naziv napada „Veliko vjenčanje” (engl. The Big Wedding) i da se u njemu pominju avioni.

Predsjednički dnevni izvještaj Cije od 6. avgusta, označen kao „samo za predsjednika”, nosio na naslov „Bin Laden odlučan da napadne SAD”. U bilješci se napominje da informacije FBI-ja „ukazuju na obrasce sumnjivih aktivnosti u ovoj zemlji u skladu sa pripremama za otmice ili druge vrste napada”.

Sredinom avgusta, jedna škola letenja u Minesoti upozorila je FBI na Zakarija Musavija, koji je postavljao „sumnjiva pitanja”. FBI je otkrio da se Musavi radikal koji je putovao u Pakistan, a SIN ga je uhapsila zbog prekoračenja njegove francuske vize. FBI je odbio njihov zahtjev da mu pretraže laptop zbog nedostatka vjerovatnog razloga.

Neuspjesi u razmjeni obavještajnih podataka pripisani su politikama Ministarstva pravde iz 1995. koje su ograničavale razmjenu obavještajnih podataka, u kombinaciji sa nespremnošću Cije i NSA da otkriju „osjetljive izvore i metode”, kao što su prisluškivani telefoni. Svjedočeći pred Komisijom za 11. septembar u aprilu 2004, tadašnji državni tulac Džon Aškroft podsjetio je da je „najveći pojedinačni strukturni uzrok problema od 11. septembra bio zid koji je odvajao ili razdvajao kriminalne istražitelje i obavještajne agente”. Klark je takođe napisao: „Bilo je propusta u tome što organizacija nije uspjela da dođe do informacija u pravo vrijeme na pravom mjestu”.

Napadi

Putanje leta četiri aviona.

Rano ujutro 11. septembra 2001, 19 otmičara preuzelo je kontrolu nad četiri komercijalna aviona (dva Boinga 757 i dva Boinga 767) na putu za Kaliforniju (tri od njih su krenuli na međunarodni aerodrom u Los Anđelesu, a jedan na međunarodni aerdorom u San Francisku) nakon polijetanja sa međunarodnog aerodroma Logan u Bostonu u državi Masačusets, međunarodnog aerodroma Njuark Liberti u Njuarku u državi Nju Džerzi i međunarodnog aerodroma Vošington Dales u okruzima Laudon i Ferfaks u državi Virdžinija. Veliki avioni sa dugim letovima od obale do obale su odabrani za otmicu zbog veće količine goriva u njima.

Četiri leta su bila:

• Let 11 Amerikan erlajnsa: avion Boing 767, poletio sa aerodroma Loga u 7.59 časova u pravcu Los Anđelesa sa 11 članova posade i 76 putnika, ne uključujući pet otmičara. Otmičari su udarili avionom na sjevernu fasadu Sjeverne kule Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku u 8.46 časova.
• Let 175 Junajted erlajnsa: avion Boing 767, poletio sa aerodroma Logan u 8.14 časova u pravcu Los Anđelesa sa 9 članova posade i 51 putnikom, ne uključujući pet otmičara. Otmičari su udarili avionom u južnu fasadu Južne kule Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku u 9.03 časova.
• Let 77 Amerikan erlajnsa: avion Boing 757, poletio sa aerodroma Vošington Dules u 8.20 časova u pravcu Los Anđelesa sa 6 članova posade i 53 putnika, ne uključujući pet otmičara. Otmičari su udarili avionom u zapadnu fasadu Pentagona u okruzu Arlington u državi Virdžinija u 9.37 časova.
• Let 93 Junajted erlajnsa: avion Boing 757, poletio sa aerodroma Njuark u 8.42 časova u pravcu sa 7 članova posade i 33 putnika, ne uključujući četiri otmičara. Dok su putnici pokušavali da savladaju otmičare, avion se srušio na polje u Stounikrik Taunšipu u državi Pensilvanija u 10.03 časova.

Medijska pokrivenost je bila opsežna tokom napada i posljedica, a počela je nekoliko trenutaka nakon prvog udara u Svjetski trgovinski centar.

Operator	Br. leta	Tip aviona	Vrijeme polaska*	Vrijeme udara*	Poletio sa	Na putu do	Mjesto udara	Žrtve (Nije bilo preživjelih iz letova)
								Posada	Putnici†	Tlo§	Otmičari	Ukupno‡
Amerikan erlajns	11	Boing 767-223ER	7.59 č	8.46 č	Međunarodni aerodrom Logan	Međunarodni aerodrom Los Anđeles	Sjeverna kula Svjetskog trgovinskog centra	11	76	2.606	5	2.763
Junajted erlajns	175	Boing 767–222	8.14 č	9.03 č	Međunarodni aerodrom Logan	Međunarodni aerodrom Los Anđeles	Južna kula Svjetskog trgovinskog centra	9	51		5
Amerikan erlajns	77	Boing 757–223	8.20 č	9.37 č	Međunarodni aerodrom Vošington Dules	Međunarodni aerodrom Los Anđeles	Zapadni zid Pentagona	6	53	125	5	189
Junajted erlajns	93	Boing 757–222	8.42 č	10.03 č	Međunarodni aerodrom Njuarok Liberti	Međunarodni aerodrom San Francisko	Polje kod Stonikrik Taunšipa kod Šanksvila	7	33	0	4	44
Ukupno								33	213	2.731	19	2.996

* Sjevernoamerička istočna vremenska zona (UTC-04:00)
^† Isključujući otmičare
^§ Uključujući radnike hitnih službi
^‡ Uključujući otmičare

Četiri udara

Urušavanje kula vidjelo se preko rijeke Hadson u Nju Džerziju.

U 8.46 časova pet otmičara srušilo je let 11 Amerikan erlajnsa na sjevernu fasadu Sjevernog tornja Svjetskog trgovinskog centra (STC 1). U 9.03 časova, drugih pet otmičara srušilo je let 175 Junajted erlajnsa na južnu fasadu Južnog tornja (STC 2). Pet otmičara je srušilo let 77 Amerikan erlajnsa na Pentagon u 9.37 časova. Četvrti let, let 93 Junajted erlajnsa srušio se u blizini Šenksvila u Pensilvaniji, jugoistočno od Pitsburga, u 10.03 časova nakon što su putnici pokušali da savladaju otmičare. Vjeruje se da je cilj let 93 bio ili Kapitol ili Bijela kuća. Snimač glasa u pilotskoj kabini leta 93 otkrio je da su posada i putnici pokušali da preuzmu kontrolu nad avionom od otmičara, nakon što su preko telefonskih poziva saznali da su leto 11, 77 i 175 tog jutra udarili u zgrade. Kada je postalo očigledno da bi putnici mogli da preuzmu kontrolu, otmičari su okrenuli avion i namjerno ga srušili.

Odgovornost

Militantna islamistička grupa Al Kaida, koja je već bila umešana u nekoliko pređašnjih napada na američke ciljeve, pozdravila je napade i njegove vođe i time insinuirala svoju umešanost u incident. Osama bin Laden je prethodno objavio rat protiv SAD, a 1998. je objavio fatvu pozivajući sve muslimane na ubijanje američkih civila. Kratko nakon napada, vlada SAD je objavila da su Al Kaida i Osama bin Laden glavni osumnjičeni za napade.

U prvom javnom odgovoru Osame bin Ladena, objavljenog 16. septembra 2001, on kaže: „Naglašavam da ja nisam izveo ove napade koji izgledaju kao da su ih počinile osobe koje su imale svoju motivaciju.“ Izjava je bila objavljena na katarskoj satelitskoj televiziji, Al Džazira. Ovo poricanje je takođe objavljeno na američkim medijskim mrežama i širom sveta.

Osama bin Laden

Prema američkim vojnim izvorima, u novembru 2001. američke snage su otkrile video-kasetu u uništenoj kući u Džalalabadu u Avganistanu koja je pokazala Osama bin Ladena u razgovoru sa Halid al-Harbijem. Na tom snimku, Osama navodno priznaje da je znao da će biti napada mada se sumnja u ispravnost prevoda. Snimak je emitovan na raznim medijskim programima u decembru 2001. U video-snimku iz 2004. godine bin Laden izgleda kao da je prihvatio potpunu odgovornost za napade 11. septembra.

Nacionalna komisija za terorističke napade na SAD, takođe poznata kao Komisija 911 je izdala svoj izveštaj 22. jula 2004. godine u kojem zaključuje da su napadi smišljeni i izvedeni od strane operativaca Al Kaide. Komisija je izvestila da, iako je Irak bio kontaktiran (zajedno sa nekoliko drugih blisko-istočnih i afričkih zemalja), nije utvrđena nikakva kolaboracija između Iraka i Al Kaide u vezi napada 11. septembra. Komisija je takođe izvestila da su organizatori potrošili između 400.000 i 500.000 dolara na implementaciju plana napada ali i da specifični izvori tog novca još nisu otkriveni. Do danas nije podignuta ni jedna optužnica za kolaboraciju sa napadima.

Motiv

Napadi 11. septembra su bili u skladu sa kampanjom Al Kaide protiv SAD koja se pre toga manifestovala njihovom umešanošću u nekoliko napada na američke ciljeve kao npr. napadi na američke ambasade u Keniji i Tanzaniji 1998. godine i napad na američki ratni brod Koul u Jemenu 2000. godine. 1998. godine je Bin Laden Ajman el Zavahri, Abu Jasir Rifai Ahmad Tah, Šaik Mir Hamzah i Fazlur Rahmanaj izdali su naredbu (fetva), koja navodi nekoliko motiva za borbu protiv SAD. Na specifičan način naredba je opisala i optužila da SAD:

• iskorišćava i obezvređuje resurse Arabijskog poluostrva,
• vodi politiku vođa u tim zemljama,
• podržava diktatorske režime i monarhije na bliskom istoku a sa tim tlači njeno stanovništvo,
• održava vojne baze i instalacije na arabijskom poluostrvu u nameri da preti obližnjim muslimanskim zemljama,
• ima namere da svojim prisustvom napravi podele među muslimanskim državama politički ih slabeći,
• podržava Izrael i želi da odvrati međunarodnu pažnju od (i taktički održi) okupacije Palestine,
• predstavlja predominantno hrišćansku državu i s tim jeretičnu i islamofobičnu.

Rat u zalivu i sankcionisanje i bombardovanje Iraka od strane SAD su 1998. prikazani kao dokazi ovih optužbi. Pored negodovanja prosečnih muslimana, naredba (fetva) se koristi islamskim tekstovima da opravda agresivne poteze protiv američkih vojnih i civilnih ciljeva dok se navedene optužbe ne preokrenu. Napadi 11. septembra se smatraju jednim od takvih poteza.

Godine 2004, u svojoj izjavi prihvatanja odgovornosti za napade, Bin Laden je takođe rekao da je motivacija za napade bila i „vraćanje slobode našem narodu“, „kažnjavanje agresora“, i „nanošenje ekonomske štete SAD“. Naveo je da je dugoročni cilj ove njegove borbe da „SAD iskrvari do tačke bankrota“.

Bušova administracija tvrdi da je Al Kaida motivisana mržnjom prema slobodi i demokratiji. Obe strane prikazuju borbu kao okršaj dobra i zla. Neki su naglasili da komentari Al Kaide i metode kojima se koriste pokazuju da je Al Kaida motivisana da nametne tiranijski svetski poredak zasnovan na interpretaciji islama te organizacije.

Manjina opovrgava zaključak da je Al Kaida odgovorna za napade najčešće navodeći CIA i Mosad kao počinioce. Drugi opet, iako prihvataju Al Kaidinu odgovornost, tvrde da su članovi američke vlade prikrili neke informacije o napadima i u tajnosti ih sankcionišu. U oba slučaja pretpostavlja se da je motivacija da se stvori razlog za američku vojnu ekspanziju na Bliskom istoku sa krajnjim ciljem da se realizuju ciljevi SAD koji su bili navedeni iznad.

Posledice napada

Pogled na STC i Kip slobode

Razrušeni deo Pentagona

Nakon napada svet je shvatio da se treba bojati terorista. Amerika je bila potresena napadom i vođa Al Kaide Osama Bin Laden je postao najtraženiji svetski zločinac, a Al Kaida je postala najveća teroristička organizacija na svijetu.

Međunarodna reakcija

Glavni članak: Rat protiv terorizma

Napadi su imali ogromne posledice na svetsku politiku. Napadi su bili osuđeni širom sveta a oko mesec dana kasnije SAD je povela koaliciju međunarodnih snaga u Avganistan u potragu za snagama Al Kaide. Pakistan se odlučno pridružio SAD u borbi protiv Osame bin Ladena i Al Kaide. Posudio je američkim trupama niz vojnih aerodroma i baza za njihov napad na Avganistan. Pakistan je uhapsio preko 600 navodnih članova Al Kaide i predao ih u ruke SAD.

Mnoge države su uvele stroge antiterorističke zakone i preuzele korake da preseku finansiranje terorizma uključujući i zamrzavanje bankovnih računa koji su bili pod sumnjom da se koriste u finansiranju terorizma. Policijske i detektivske agencije su poboljšale kooperaciju u cilju da se osumnjičeni teroristi uhapse te da se razbiju osumnjičene terorističke ćelije širom sveta. Ovaj proces je bio izuzetno kontroverzan pošto su neke restrikcije državnim organima uklonjene a što je dovelo do toga da se određena građanska prava smatraju oštećenim. Kontroverza je naglašena u septembru 2004. kad je Jusufu Islamu (pevaču koji je ranije nosio ime Kejt Stivens), poznatom po svom mirotvornom radu, zabranjen ulaz u SAD nakon čega je kasnije bio deportovan nazad u Ujedinjeno Kraljevstvo. Izbacivanje Jusufa Islama iz SAD je dovelo do žalbe od strane britanskog ministra za spoljne poslove američkom državnom sekretaru Kolinu Pauelu koji je nakon toga naredio istragu o restrikcijama koje su postavljene za osobe koje ulaze u SAD.

Odgovor javnosti u SAD

Napadi su takođe imali trenutni i veliki efekat na stanovništvo SAD. Zahvalnost prema uniformisanim radnicima javne sigurnosti, prvenstveno prema vatrogascima, se opširno širila što zbog drame rizika koji su preuzeli na sebe na licu mesta to i zbog velikog broja žrtava koje su same vatrogasne i policijske jedinice pretrpele. Broj žrtava radnika hitne pomoći je bio neprevaziđen. Tadašnji gradonačelnik Njujorka Rudolf Đulijani je igrao prominentnu ulogu u događaju za šta je 2001. godine bio proglašen ličnošću godine magazina Tajm. U to vreme imao je viši rejting od predsednika Džordža Buša.

Bilo je nekoliko značajnih reakcija javnosti u SAD na napade. Jedna reakcija je bila povećanje patriotizma i isticanja zastava koje se nije videlo od Drugog svetskog rata. Takođe je došlo i do neprevaziđenog nivoa poštovanja, saosećanja i divljenja prema Njujorku i Njujorčanima od strane ostalih delova SAD.

Neki su kritikovali ovu reakciju naglašavajući da nisu svi koji su poginuli bili Njujorčani (npr. putnici u avionu). Ipak, Njujork je očigledno snosio najteži udarac napada i nosiće još dugo godina ožiljke od tog dana. Donacije krvi su bile nesrazmerno velike u sedmicama nakon 11. septembra. Prema izveštaju Žurnala američkog medicinskog udruženja koji je objavljen 7. maja 2003. donacije krvi u sedmicama nakon napada 11. septembra 2001. su bile znatno veće nego u istim sedmicama prošle 2000. godine (2,5 puta veće u prvoj sedmici i 1,3—1,4 puta veće od druge do četvrte sedmice nakon napada).

Dogodilo se i nekoliko incidenata zlostavljanja i kriminalnih napada protiv osoba bliskoistočnog porekla i drugih koji su izgledali kao da su tog porekla, naročito prema Sikima. Balbir Sing Sod, je bio jedna od žrtava ovog osvetništva pošto je ustreljen 15. septembra 2001. godine.

Ekonomija posle napada

Napadi su naneli značajne ekonomske posledice u SAD i u svetu. Njujorška berza nije bila otvorena 11. septembra i ostala je zatvorena do 17. septembra. Zgrada Njujorške berze nije bila oštećena u napadima ali firme - članice berze kao i mušterije i tržišta nisu mogli da komuniciraju sa berzom zbog velike štete nanesene komunikacijskom i telefonskom sistemu čije je zgrada bila nedaleko od STC-a. Kad se berza ponovo otvorila 17. septembra 2001. nakon najduže pauze od Velike depresije iz 1929. godine indeks osnovnih deonica berze je pretrpeo najveći pad u istoriji u jednom danu. Američke deonice su izgubile 1,2 triliona (1.200 milijardi) dolara u vrednosti samo u jednoj sedmici. Do 2005. godine ulice koje prilaze berzi (Vol strit) su još uvek bile zabarikadirane i žestoko obezbeđene.

Nakon napada vazdušni prostor SAD je bio zatvoren nekoliko dana a avio-transport se znatno smanjio i nakon ponovnog otvaranja vazdušnog prostora. Do 2005. godine američka avio-industrija se još uvek nije potpuno oporavila i tek nekolicina ih posluje dobro.

Svi soliteri u SAD su bili evakuisani nedugo nakon napada uključujući i solitere u Los Anđelesu gde se saobraćaj sveo na minimum kao nikad pre u tom gradu. Glavni poslovni kvart u Los Anđelesu je bio gotovo sasvim prazan pošto su većina poslovnica bile zatvorene.

Spasavanje, oporavak i kompenzacija

Direktno spasavanje i oporavak od napada je trajao mesecima. Trebalo je nekoliko nedelja samo da bi se ugasili požari koji su još goreli u ruševinama STC-a, a raščišćavanje je trajalo sve do maja 2002. godine. Otvoreni su mnogi fondovi koji su pomagali žrtvama napada, a finansijska pomoć familijama žrtava još uvek traje.

Potencijalni zdravstveni efekti

Postoje naučne špekulacije da izlaganje raznim toksičkim proizvodima i zagađivačima vazduha oko solitera nakon rušenja STC-a ima negativne efekte na razvoj nerođene dece (fetus). Zbog moguće nanesene štete kasnije su ispitana deca čije su majke bile trudne za vreme napada a koje su živele ili radile u neposrednoj blizini STC-a. Naučnici ove analize proučavali su decu koristeći psihološka testiranja svake godine i razgovarali su sa majkama svakih 6 meseci. Cilj studije je bio da se utvrdi da li postoji znatna razlika u razvoju i zdravstvenom napretku dece čije su majke bile izložene u poređenju sa onom decom čije majke nisu bile izložene ruševinama STC-a.

Rušenje Svetskog trgovinskog centra

Pri dizajniranju STC solitera krajem 1960-ih godina bilo je uzeto u obzir da postoji mogućnost da putnički avion udari u zgradu. Zgrade su bile dizajnirane i napravljene kako bi izdržale ovaj udar. Udar aviona 2001. godine je pokazao da je zgrada STC-a ipak izdržala udar kako je bila dizajnirana pri čemu je nagib solitera dosezao i do 1 metar. Ipak, pri dizajniranju nije bilo uzeto u obzir ili jednostavno nije postojala tehnologija kojom bi se osnovne potporne komponente solitera mogle zaštititi od toplote vatre nastale sagorevanjem avionskog goriva. Iako je osnovna protivpožarna zaštita postojala, ona je bila nedovoljna da zaštiti te komponente ili ugasi požare takve žestine. Generalno je prihvaćena činjenica da je naknadni rušenje oblakodera prouzrokovan topljenjem čelika potpornih elemenata.

Ruševine na mestu kolapsa STC-a

Ipak bilo je puno špekulacija o stabilnosti solitera STC-a nakon udara, a razlozi rušenja su još uvek predmet diskusija između inžinjera statike i arhitekata, kao i među relevantnim američkim državnim agencijama. Dizajn STC-a je uključio nekoliko osnovnih inovacija gradnje koje su ga načinile neobičnim u poređenju sa pređašnjim i mnogim kasnijim soliterima. Iako je kinetička energija i vatra nastala od udara bila bez presedana u istoriji građevinskih katastrofa, neki inžinjeri tvrde da se sa tradicionalnijom gradnjom solitera (kao što su njujorški Empajer stejt bilding i malezijski Petronas tornjevi) moglo puno bolje proći, tj. da se soliteri ne bi srušili. Ako su ove teorije istinite, supervisoki soliteri koji su izgrađeni na principu STC-a (kao npr. Sirs soliter i centar Džon Henkok u Čikagu) bi bili vrlo ranjivi. Drugi opet tvrde suprotno.

Federalnu istragu o tehničkoj i protivpožarnoj bezbednosti zgrada, a u vezi sa rušenjem STC solitera i sedme zgrade STC-a (sedma zgrada STC-a se srušila u kasno poslepodne 11. septembra 2001. godine) obavila je institucija američkog Ministarstva trgovine: Nacionalni institut za standardizaciju i tehnologiju. Cilj ove istrage, koja je završena 6. aprila 2005. godine, je bio da istraži konstrukciju zgrade, materijale koji su bili korišćeni i tehničke uslove koji su doprineli STC katastrofi. Istraga je trebalo da služi sledećim merama:

Akcije spasavanja

• poboljšanju načina dizajniranja, izgradnje, održavanja i korišćenja zgrada;
• poboljšanju u korišćenju alata i pružanju radnih direktiva radnicima u gore navedenim strukama;
• reviziji u građevinskim zakonima, standardima i metodama;
• poboljšanju javne sigurnosti.

U zvaničnom izveštaju inžinjera zaključeno je da se rušenje STC solitera dogodilo zbog niza događaja: udar aviona je oštetio veći broj spoljnih potpornih komponenata zgrada i skinuo je požarni zaštitnik sa velikog broja drugih potpornih elemenata. Eksplozija aviona i gorivo su zapalili sadržaje zgrade u i oko spratova koji su bili udareni, što je oslabilo pojedinačne potporne elemente. Kada je veći broj pojedinačnih potpornih elemenata popustio i prestao raditi otpočela je lančana reakcija kojom su spratne ploče počele propadati prema dole pri čemu je svaka ploča pri padu uništavala spratnu ploču ispod.

Prema nekim utiscima mnogi ljudi su smatrali da je zgrade trebalo da se sruše padom na stranu. Ovo nerazumevanje stanja je izazvalo mnoge spekulacije da je neka vrsta kontrolisanog rušenja bila upotrebljena. Ipak za izuzetno visoke zgrade upravo suprotno je logično objašnjenje: da bi se zgrada srušila na stranu bilo je potrebno da se dovoljan broj podnih ploča odvoji od spoljnih potpornih stubova. Ovo se moglo delimično videti kako su određeni spoljnji delovi solitera zaista pali na stranu kako su podovi propadali a potporni stubovi se postepeno odlepljivali od ostatka građevine.

Zaključak je donesen da je zbog iskrivljenja u horizontalnim čeličnim gredama došlo do odvajanja greda od vertikalnih čeličnih stubova. Iskrivljivanje je prouzrokovalo da se podni materijal sruši prema dole povećavajući opterećenost na spratovima ispod. Kad se sprat u potpunosti srušio otpočela je lančana reakcija u kojoj su spratovi pri padu odsecali veze spratova od vertikalnih komponenata, povećavajući težinu i brzinu komponenata pri rušenju.

Ukratko, dve instinktivne pretpostavke posmatrača i razumevanje kako predmeti obično padaju su prouzrokovale da nenaviknuto oko posmatrača zaključi da je način na koji su se soliteri srušili puno sličniji tzv. “kontrolisanom rušenju“ tj. ka pretpostavci da su soliteri srušeni namerno i nezavisno od udara aviona sa treće strane. Ovaj zaključak se donosi jer su se soliteri srušili vertikalno sa manjom brzinom padanja nego što bi objekat u slobodnom padu imao a pri čemu je svaki pod sprata nakratko pružao otpor. Ipak neke osobe nastavljaju da podržavaju i veruju u teoriju “kontrolisanog rušenja“.

Spekulacije i teorije zavere

Glavni članak: Teorije zavjere o 11. septembru

Bilo je puno spekulacija u vezi planiranja i izvršenja napada. Analiza javnog mnjenja je 30. avgusta 2004. godine objavila da polovina stanovništva (49,3%) grada Njujorka i oko 41% stanovništva države Njujork veruje da su neki od američkih državnika unapred znali da su napadi planirani na ili oko 11. septembra 2001. i da svesno nisu preuzeli ništa oko toga. Postoje priče da su se desili telefonski pozivi i upozorenja čak nekoliko sedmica pre napada koji nisu bili ozbiljno shvaćeni. Neke teorije uzimaju predsednikovo ponašanje za vreme napada kao dokaz ovih tvrdnji, dok neki tvrde da nijedan avion nije udario u zgradu Pentagona. Krajem decenije, veoma su popularne teorije, po kojima je u zgradama „STC“ takođe bio podmetnut eksploziv, kao i one da avioni uopšte nisu bili komercijalni, već vojni sa zakačenim bombama; čak i da prvi projektil, zapravo, nije bio avion, već krstareća raketa.

20. otmičar

27 članova Al Kaide su pokušali da uđu u SAD i da se pridruže napadima 11. septembra. Na kraju samo 19 ih je učestvovalo. Ostali potencijalni otmičari se obično nazivaju imenom „20. otmičar“.

Ramzi Binalšib je imao nameru da učestvuje u napadima ali mu je nekoliko puta odbijena viza za ulazak u SAD. Muhamed al-Kahtani, državljanin Saudijske Arabije, je takođe planirao da se pridruži otmičarima ali mu je američka imigraciona vlast na međunarodnom aerodromu Orlando zabranila ulazak u avgustu 2001. godine. Kasnije je uhapšen u Avganistanu i zarobljen u američkom vojnom zatvoru zvanom Kamp Iks-zraka u Gvantanamu na Kubi. Zakarias Musavi je navodno bio zamena za Ziada Džaraha, koji je u jednom momentu zapretio da će se povući iz plana zbog nesuglasica među napadačima. Planovi da se Musavi uključi nisu nikad dovršeni jer je hijerarhija Al Kaide imala sumnje u njegovu pouzdanost. Ipak u aprilu 2005. Musavi je priznao krivicu o pripadnosti Al Kaidi. Godine 2006. je osuđen na doživotnu zatvorsku kaznu.

Ostali pripadnici Al Kaide koji su pokušali ali nisu uspeli da se pridruže napadima su Said el Gamadi, Mušahid el Hamlan, Zakaraijah Esabar, Ali Abdul Aziz Ali i Tavfig bin Ataš. Prema izveštaju Komisije 911, Halid Šejk Muhamed, tvorac plana o napadu, hteo je da ukloni bar jednog člana iz operacije, Halid el Mihdhara, ali Osama bin Laden ga je nadglasao.

Vidi još

• Terorizam
• Al Kaida
• Osama bin Laden
• Rat protiv terorizma
• Junajted erlajns, let 93

Literatura

• „Chapter 1.1: 'We Have Some Planes': Inside the Four Flights” (PDF). 9/11 Commission Report (Izveštaj). National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States. 2004. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Alavosius, Mark P.; Rodriquez, Nischal J. (2005). „Unity of Purpose/Unity of effort: Private-Sector Preparedness in Times of Terror”. Disaster Prevention & Management. 14 (5): 666. doi:10.1108/09653560510634098. 
• „American Airlines Flight 77 FDR Report” (PDF). National Transportation Safety Board. 31. 1. 2002. Pristupljeno 3. 9. 2011. 
• Averill, Jason D. (2005). Final Reports of the Federal Building and Fire Investigation of the World Trade Center Disaster (PDF) (Izveštaj). National Institute of Standards and Technology (NIST). Arhivirano iz originala (PDF) 9. 5. 2009. g. Pristupljeno 2. 9. 2011. 
• Bergen, Peter L. (2001). Holy War, Inc.: Inside the Secret World of Osama Bin Laden. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-3467-2. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Bergen, Peter (2006). The Osama Bin Laden I Know: An Oral History of Al Qaeda's Leader. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-9592-5. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Berner, Brad (2007). The World According to Al Qaeda. Peacock Books. ISBN 978-81-248-0114-7. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Clarke, Richard (2004). Against All Enemies: Inside America's War on Terror. New York: Free Press. ISBN 978-0-7432-6024-4. 
• Dwyer, Jim; Flynn, Kevin (2005). 102 Minutes. Times Books. ISBN 978-0-8050-7682-0. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Final Report on the Collapse of World Trade Center Building 7 (PDF) (Izveštaj). National Institute of Standards and Technology. novembar 2008. Pristupljeno 11. 4. 2012. 
• „Flight Path Study – American Airlines Flight 77” (PDF). National Transportation Safety Board. 19. 2. 2002. Pristupljeno 3. 9. 2011. 
• Fouda, Yosri; Fielding, Nick (2004). Masterminds of Terror: The Truth Behind the Most Devastating Terrorist Attack the World Has Ever Seen. Arcade Publishing. ISBN 978-1-55970-717-6. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Goldberg, Alfred; et al. (2007). Pentagon 9/11. Washington, D.C.: Government Printing Office. ISBN 978-0-16-078328-9. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Gunaratna, Ronan (2002). Inside Al Qaeda: global network of terror. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-12692-2. 
• Holmes, Stephen (2006). „Al Qaeda, September 11, 2001”. Ur.: Diego Gambetta. Making sense of suicide missions. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929797-9. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Ibrahim, Raymond; bin Laden, Osama (2007). The Al Qaeda reader. Random House Digital, Inc. ISBN 978-0-385-51655-6. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Javorsek II, Daniel; Rose, John; Marshall, Christopher; Leitner, Peter (5. 8. 2015). „A Formal Risk-Effectiveness Analysis Proposal for the Compartmentalized Intelligence Security Structure”. International Journal of Intelligence and CounterIntelligence. 28 (4): 734—61. S2CID 152911592. doi:10.1080/08850607.2015.1051830. 
• Jessee, Devin (2006). „Tactical Means, Strategic Ends: Al Qaeda's Use of Denial and Deception” (PDF). International Journal of Intelligence and CounterIntelligence. 18 (3): 367—88. S2CID 144349098. doi:10.1080/09546550600751941. Arhivirano iz originala (PDF) 21. 11. 2021. g. Pristupljeno 27. 08. 2021. 
• Kelley, Christopher (2006). Executing the Constitution: putting the president back into the Constitution. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6727-5. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Keppel, Gilles; Milelli, Jean-Pierre; Ghazaleh, Pascale (2008). Al Qaeda in its own words. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02804-3. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Lawrence, Bruce (2005). Messages to the world: the statements of Osama Bin Laden. Verso. ISBN 978-1-84467-045-1. Pristupljeno 29. 3. 2014. 
• Martin, Gus (2011). The SAGE Encyclopedia of Terrorism, Second Edition. Sage. ISBN 978-1-4129-8017-3. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• McDermott, Terry (2005). Perfect Soldiers: The 9/11 Hijackers. HarperCollins. str. 191—92. ISBN 978-0-06-058470-2. 
• „McKinsey Report”. FDNY / McKinsey & Company. 9. 8. 2002. Arhivirano iz originala 3. 6. 2010. g. Pristupljeno 25. 9. 2011. 
• Mearsheimer, John J. (2007). The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy. Macmillan. ISBN 978-0-374-17772-0. 
• Murdico, Suzanne (2003). Osama Bin Laden. Rosen Publishing Group. ISBN 978-0-8239-4467-5. 
• „The Pentagon Building Performance Report” (PDF). American Society of Civil Engineers (ASCE). januar 2003. Arhivirano iz originala (PDF) 21. 7. 2011. g. Pristupljeno 3. 9. 2011. 
• Summers, Anthony; Swan, Robbyn (2011). The Eleventh Day: The Full Story of 9/11 and Osama Bin Laden. New York: Ballantine Books. ISBN 978-1-4000-6659-9. Pristupljeno 18. 3. 2016. 
• Sunder, Shyam S. (2005). Final Report on the Collapse of the World Trade Center Towers. National Institute of Standards and Technology (NIST). Pristupljeno 2. 9. 2011. 
• „World Trade Center Building Performance Study – Bankers Trust Building” (PDF). FEMA. maj 2002. Pristupljeno 12. 7. 2007. 
• „World Trade Center Building Performance Study – Peripheral Buildings” (PDF). FEMA. maj 2002. Pristupljeno 3. 9. 2011. 
• „World Trade Center Building Performance Study” (PDF). Ch. 5 WTC 7 – section 5.5.4. Federal Emergency Management Agency. 2002. Pristupljeno 2. 9. 2011. 
• Wright, Lawrence (2006). The Looming Tower: Al-Qaeda and the Road to 9/11. Knopf. ISBN 978-0-375-41486-2. 
• Yitzhak, Ronen (2016). „The War Against Terrorism and For Stability of the Hashemite Regime: Jordanian Intelligence Challenges in the 21st Century”. International Journal of Intelligence and CounterIntelligence. 29 (2): 213—35. S2CID 155138286. doi:10.1080/08850607.2016.1121038. 

Dodatna literatura

• The 9/11 Commission Report: Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States. National Commission on Terrorist Attacks. Cosimo, Inc. 30. 7. 2010. ISBN 978-1-61640-219-8. 
• Atkins, Stephen E (2011). The 9/11 Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-921-9. 
• Bolton, M. Kent (2006). U.S. National Security and Foreign Policymaking After 9/11: Present at the Re-creation. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-5900-4. 
• Caraley, Demetrios (2002). September 11, terrorist attacks, and U.S. foreign policy. Academy of Political Science. ISBN 978-1-884853-01-2. 
• Chernick, Howard (2005). Resilient city: the economic impact of 9/11. Russell Sage Foundation. ISBN 978-0-87154-170-3. 
• Damico, Amy M; Quay, Sara E. (2010). September 11 in Popular Culture: A Guide. Greenwood. ISBN 978-0-313-35505-9. 
• Hampton, Wilborn (2003). September 11, 2001: attack on New York City. Candlewick Press. ISBN 978-0-7636-1949-7. 
• Langley, Andrew (2006). September 11: Attack on America. Compass Point Books. ISBN 978-0-7565-1620-8. 
• Neria, Yuval; Gross, Raz; Marshall, Randall D.; Susser, Ezra S. (2006). 9/11: mental health in the wake of terrorist attacks. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-83191-8. 
• Ryan, Allan A. (2015). The 9/11 Terror Cases: Constitutional Challenges in the War against Al Qaeda. University Press of Kansas. ISBN 9780700621323. 
• Strasser, Steven; Whitney, Craig R; United States. Congress. Senate. Select Committee on Intelligence, National Commission on Terrorist Attacks upon the United States (2004). The 9/11 investigations: staff reports of the 9/11 Commission: excerpts from the House–Senate joint inquiry report on 9/11: testimony from fourteen key witnesses, including Richard Clarke, George Tenet, and Condoleezza Rice. PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-279-4. 

Spoljašnje veze

• Nacionalna komisija za terorističke napade na SAD Zvanični veb-sajt Komisije
• Spisak žrtava
• Dokumentarni projekat 11. septembar 2001. iz Kongresne biblioteke SAD, Memory.loc.gov
• 11. septembar 2001. veb-arhiva Kongresne biblioteke SAD, Minerva
• Arhiva nacionalne sigurnosti
• Digitalna arhiva 11. septembra: Čuvanje istorije 11. septembra 2001, iz Centra za istoriju i nove medije i Američkog projekta društvene istorije/Centra za medije i učenje

Multimedija

• Arhiva televizijski vijesti
• CNN.com
• Sjećanje na 11. septembar
• Time.com
• Snimci ekrana
• Naslovne strane novina