Omiš

Omiš
Omiš, ušće Cetine
Administrativni podaci
Država	Hrvatska
Županija	Splitsko-dalmatinska
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2011.	6.462
— gustina	24,27 st./km2
Aglomeracija (2011.)	14.936
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 26′ 36″ S; 16° 41′ 35″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	266,20 km2
Omiš Omiš na karti Hrvatske
Ostali podaci
Gradonačelnik	Ivan Škaričić (HDZ)
Poštanski broj	21310
Pozivni broj	+385 21
Registarska oznaka	ST
Veb-sajt
omis.hr

Omiš, crkva "Sv. Mihovila"

Omiš (ital. i lat. Almissa) je grad u Hrvatskoj, u Splitsko-dalmatinskoj županiji.

Geografski položaj

Nalazi se u Dalmaciji na ušću rijeke Cetine u Jadransko more.

Istorija

Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj nalazio se u sastavu stare opštine Omiš.

Područje Jadranske obale, prvo naseljavaju Iliri oko 1000. p. n. e., da bi posle njih došli Grci oko 400. p. n. e. koji osnivaju kolonije na obali i obližnjim ostrvima. Nakon njih Rimsko carstvo stupa na vlast 34. p. n. e. Oko 600. godine Hrvati se naseljavaju na području današnje Dalmacije.

Omiš se prvi put spominje u istoriji pod imenom Oneum (lat. Onaeum), koji zamire početkom 7. veka. S obzirom na poziciju Omiša, kao važne veze unutrašnjosti s kopnom, to nije bilo dugog veka. Istorijsko središte tadašnjeg Omiša je bilo smešteno na istočnoj obali rijeke Cetine (ime rijeke Cetine potiče od frigijske reči Zetna — vrata, i time opisujući ušće Cetine u more).

U antičkom periodu naselje Omiš se verovatno nalazilo u zaseoku Baučićima gdje je pronađeno mnogo antičkih pronalazaka (reljefa, natpisa, nadgrobnih spomenika, svjetiljki, novca itd.). Najvažniji spomenici, koji se danas čuvaju u Gradskom muzeju, su nalazi kamenih rimskih natpisa. Iz teksta se zaključuje da su uklesani za vreme vladavine rimskih careva Tiberija i Klaudija, a najvjerovatnije su bili namijenjeni nekoj javnoj zgradi, spomeniku ili putu, što govori o važnosti naselja u kojem su građeni.

Omiš je 1838. godine mali gradić opasan zidom, u kojem živi 786 duša u 154 doma.

Stanovništvo

Na popisu stanovništva 2011. godine, grad Omiš je imao 14.936 stanovnika, od čega u samom Omišu 6.462.

Grad Omiš

Broj stanovnika po popisima
1857.	1869.	1880.	1890.	1900.	1910.	1921.	1931.	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2001.	2011
8.153	9.255	10.038	11.212	12.788	13.791	14.283	15.344	15.122	15.094	17.637	15.880	15.056	15.630	15.472	14.936

Napomena: Nastao iz stare opštine Omiš. U 1991. sadrži deo podataka za opštinu Dugi Rat.

Omiš (naseljeno mesto)

Broj stanovnika po popisima
1857.	1869.	1880.	1890.	1900.	1910.	1921.	1931.	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2001.	2011
575	821	771	851	936	1.014	1.439	1.854	1.506	1.651	2.408	3.731	4.800	6.079	6.565	6.462

Napomena: U 1991. povećano pripajanjem naselja Ravnice koje je prestalo da postoji. Za to bivše naselje sadrži podatke od 1857. do 1981. U 1991. takođe povećano za deo područja naselja Duće (opština Dugi Rat). U 1857, 1869, 1921. i 1931. sadrži podatke za naselja Borak i Stanići.

Popis 1991.

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Omiš je imalo 6.079 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍
Hrvati			5.777	95,03%
Srbi			60	0,98%
Jugosloveni			35	0,57%
Muslimani			28	0,46%
Albanci			24	0,39%
Makedonci			14	0,23%
Mađari			11	0,18%
Slovenci			10	0,16%
Crnogorci			7	0,11%
Italijani			3	0,04%
Nemci			3	0,04%
Austrijanci			2	0,03%
Poljaci			1	0,01%
Rumuni			1	0,01%
Česi			1	0,01%
ostali			1	0,01%
neopredeljeni			46	0,75%
region. opr.			34	0,55%
nepoznato			21	0,34%
ukupno: 6.079

Partnerski gradovi

• Rjazanj
• Diksmuide
• Zagorje na Savi
• Haviržov
• San Feliče del Molize
• Bol
• Nepomuk

Literatura

• [1] Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine
• Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9. 

Spoljašnje veze

• Omiš na internetu
• Omiš
• Turistički portal grada Omiša