Pridnjestrovska rublja

Pridnjestrovska rublja
rus. Приднестровский рубль rum. Rublă transnistreană mold. ćir. Rublэ transnistrяnэ ukr. Придністровський рубль
Lice novčanice 1 rublje s likom Suvorova Kovanica 1 rublje, 2014. god.
ISO 4217 kod	нема1
Organ izdavanja	Pridnjestrovska republička banka
Veb-sajt	[1]
Datum uvođenja	17. avgusta 1994.
Korisnici	Pridnjestrovlje
Stopa inflacije	2,1%
Izvor	prvi kvartal 2021.
Metoda	Indeks kupovne moći
Konstituent
1/100	kopejka
Simbol	(često i rub./r.)
Množina	rublje Jezik ove valute pripada grupi slovenskih jezika. Postoji više od jednog načina za tvorbu oblika množine.
kopejka	kopejke
Kovanice	5, 10, 25 i 50 kopejki 1, 3, 5 i 10 rubalja
Štamparija	Pridnjestrovska republička banka
Vrednost	1. januara 2022. 1 RUB = 0,2151 PRB 1 UAH = 0,5902 PRB 1 MDL = 0,9073 PRB 1 EUR = 18,1994 PRB 1 USD = 16,1000 PRB 2
Kovačnica	Tiraspoljska kovnica novca rus. Тираспольский монетный двор
1 U praksi se koriste skraćenice PRB i RUP 2 Zvanični kurs valuta u odnosu na pridnjestrovsku rublju po podacima Pridnjestrovske republičke banke

Pridnjestrovska rublja (rus. Приднестровский рубль, rum. Rublă transnistreană, mold. ćir. Rublэ transnistrяnэ, ukr. Придністровський рубль) je zvanična valuta međunarodno nepriznate Pridnjestrovske Moldavske Republike i od 1994. godine je jedino platežno sredstvo na njenoj teritoriji. Reguliše je i emituje Pridnjestrovska republička banka. Iako Pridnjestrovlje nije međunarodno priznata država, pa stoga ne može da dobije odgovarajuć ISO 4217 kod, u praksi se sreću dva koda koji se vezuju za ovu valutu - PRB i RUP, koje koriste pridnjestrovske organizacije i institucije, pojedine ukrajinske, moldavske i ruske banke pri sprovođenju radnji sa pridnjestrovskom rubljom, te u raznim drugim slučajevima. Pridnjestrovska rublja ima decimalnu podjelu i njen decimalni konstituent je kopejka (rus. копейка, rum. copeică, mold. ćir. kopeйkэ, ukr. копійка).

Istorija

Stvaranje Pridnjestrovlja počinje na jesen 1990. godine od kad su stvorene tri grane vlasti, obrazovani zakonodavni okviri, razdijeljeni budžeti dveju republika i donesen Ustav Pridnjestrovske Moldavske Republike 1991. godine. Poslije aktivnog uvođenja sopstvenih valuta po novostvorenim republikama bivšeg SSSR, ogromna masa sovjetskog novca dolazi na pridnjestrovsko tržište. Zbog toga Vlada PMR donosi odluku u julu 1993. godine o modifikaciji sovjetskih novčanica u cilju zaštite ekonomskog sistema. Jedini moguć način tada da se desi modifikacija jeste da se na već gotove sovjetske novčanice nalijepi posebna markica sa ukazanim nominalom novčanice i portretom A. V. Suvorova, vojskovođe i osnivača pridnjestrovskog glavnog grada Tiraspolja. Modifikaciju sovjetskih novčanica za potrebe pridnjestrovskog tržišta je vršilo moskovsko odjeljenje Goznaka. Tako modifikovane ostale su u opticaju sovjetske novčanice od 10 do 1000 sovjetskih rubalja iz 1991 i 1992. godine, te kasnije uvođenjem novčanica Banke Rusije 1992. godine u apoenima 5000 i 10 000 sve do 1994. godine.

S obzirom da se prethodno izabrani put ekonomskog razvoja Pridnjestrovlja pokazao neefektivnim, 22. avgusta 1994. godine Vrhovni savjet PMR donosi odluku "O uvođenju u opticaj na teritoriji PMR novih novčanica" iz 17. avgusta 1994. br. 532, kojom se radilo na zaštiti unutrašnjeg tržišta i razvoju sopstvene valute na način da je na teritoriji koju je kontrolisala pridnjestrovska vlast proglašena jedinstvena sopstvena valuta. Prva valuta Pridnjestrovlja je bila pridnjestrovska rublja-kupon. Prvi obrazac pridnjestrovskih novčanica na licu je imao prikaz Aleksandra Suvorova. Kao motiv na novčanici je uzet zbog spomenutog osnivanja Tiraspolja, te kao vid veze Pridnjestrovlja sa Rusijom. Na naličju se nalazio prikaz Tiraspoljskog Doma Sovjeta. Za razliku od drugih republika postsovjetskog prostora i njihovih privremenih novčanica, pridnjestrovska rublja-kupon svojim uvođenjem je na sebi imala već vodeni žig. Izdavanje sopstvenog novca je omogućilo pridnjestrovskim vlastima regulisati finansijske odnose, efektivnije ispunjavati ekonomske i društvene poslove, kao i djelimično kontrolisati rast cijena. Hiperinflacija idućih godina će izazvati štampanje novčanica sa sve većim nominalima. Tako 1995. godine je uvedena novčanica u apoenu 5000 rubalja. Nedostatak pristupačnosti valute će dovesti do doštampavanja nula na novčanicama 1 rublje obrasca iz 1994. tokom i nakon 1996. godine, te će postati nominalno novčanica 10 000 rubalja. Na isti način će novčanica 5 rubalja postati 50 000, a novčanice 10 rubalja će biti preštampane u 100 000 rubalja.

• 
  1 rublja-kupon
  (1994, lice)
• 
  1 rublja-kupon
  (1994, naličje)
• 
  10 000 rubalja-kupona
  (preštampana serija 1996.; lice)
• 
  10 000 rubalja-kupona
  (preštampana serija 1996.; naličje)

Monopolno pravo na novčanu emisiju je zakonski učvršćeno za Pridnjestrovsku republičku banku (PRB), koja reguliše monetarni opticaj u ovoj teritoriji. U cilju eliminacije inostranog uticaja i miješanja u tiraspoljsku ekonomiju, pridnjestrovski ekonomisti su organizovali i započeli štampanje unutar PMR. Time su pridnjestrovskoj rublji omogućeni viši stepeni zaštite. Sredinom 2000. godine u ekonomiji Pridnjestrovlja se pojavljuju pozitivni pomaci. Prvenstveno se ovakvi pomaci odnose na povećavanje industrijske proizvodnje i širenje razmjera proizvodnje trgovačkih dobara. Takođe, došlo je i do povećanja novčanih prihoda kod stanovništva i usporavanja devalvacionih procesa i inflacije. Kao posljedica pozitivnim ekonomskim pomacima pojavila se mogućnost promjene nominala novčanica i razmatranja novih razmjera cijena radi olakšavanja monetarnog sistema prilikom upotrebe trenutno kružećeg novca u PMR. Saglasno s Ukazom Predsjednika PMR od 24. oktobra 2000. godine br. 534 "O izmjeni nominalne vrijednosti pridnjestrovskog novca i razmjera cijena" donesena je odluka o denominaciji pridnjestrovske rublje koja će se sprovesti od 1. januara 2001. godine. Denominacija je vršena postepeno tokom čitave 2001. godine kako bi se i stanovništvo i nepriznata država zaštitili od ekonomskih gubitaka i vršena je u odnosu 1 000 000 rubalja-kupona za 1 novu rublju. Zbog toga tokom čitave godine su paralelno korištene stare i nove novčanice rublje.

Tržište se ubrzo prilagodilo novom valutnom odnosu i novom razmjeru cijena, a stanovništvo je ukazivalo veće povjerenje domaćem novcu, što je dotle bilo najveće dostignuće sprovedene ekonomske reforme. Idući korak u razvoju pridnjestrovske rublje je bila mogućnost pojavljivanja sopstvenog opticaja kovanog novca, koji se smatrao simbolom monetarnopolitičkih promjena u PMR. Kovanice su uvedene početkom 2001. godine u apoenima 1, 5 i 10 kopejki izrađivane od aluminijumskih legura, te 25 i 50 kopejki kovanih od legure mesinga. Mesingane kovanice su se pojavile 2002. godine. Pored kovanica, nove novčanice u opticaju su novčanice nominala 1, 5, 10, 25, 50 i 100 rubalja obrasca 2000. godine. Prilikom osmotra na pridnjestrovske kovanice moguće je vidjeti uticaj sovjetskih kovanica. Na aversu kovanice se nalazio grb Pridnjestrovske Moldavske Republike, a na reversu nominal koji je na kovanicama 1, 5 i 10 kopejki ovjenčan sa dva klasa, a na kovanicama nominala 25 i 50 kopejki biljnim vijencem.

Kovanice

Kovanice pridnjestrovske rublje
Metalne kovanice
Slika		Nominal	Materijal	Prečnik (mm)	Širina (mm)	Masa (g)	Datumi
Avers	Revers						uvođenja	kovanja	napuštanja opticaja
		1 kopejka	aluminijum	15,9	1,5	0,62	2001	2000	1. januara 2009.
		5 kopejki	aluminijum (2000) aluminijum (2005) niklovani čelik (2019)	17,9 (2000) 18 (2005) 18 (2019)	1,4 (2000) 1,43 (2005) 1,4 (2019)	0,7 (2000) 0,79 (2005) 2,34 (2019)		2000. 2005. 2019.	U opticaju
		10 kopejki		20	1,5 (2000) 1,5 (2005) 1,4 (2019)	1 (2000) 1 (2005) 2,9 (2019)
		25 kopejki	bronza (2002, 2005) bronziran čelik (2005) mesingovan čelik (2019)	17	n/p (2000) 1,5 (2005) 1,4 (2019)	2,15 (2000) 2,2/2,1 (2005) 2,13 (2019)	2002.	2002. 2005. 2019.
		50 kopejki	bronza (2000, 2005) bronziran čelik (2005) mesingovan čelik (2019)	17	1,45 (2000) n/p/1,45 (2005) 1,4 (2019)	2,75 (2000) 2,7/2,8 (2005) 2,65 (2019)	2000.	2000. 2005. 2019.
Kovanice uvedene 2014. godine
Slika		Nominal	Materijal	Oblik	Visina/prečnik (mm)	Rub	Datumi
Avers	Revers						uvođenja	izrade	napuštanja opticaja
		1 rublja	kompozitni materijali	krug	26	gladak	22. avgusta 2014.	2014	U opticaju
		3 rublje		kvadrat	26
		5 rubalja		petougao	28
		10 rubalja		šestougao	28

Novčanice

Novčanice pridnjestrovske rublje (obrazac 2007)
Slika		Nominal (rubalja)	Dimenzije (mm)	Osnovne boje	Opis	Datum
Lice	Naličje					izrade	puštanja u opticaj	napuštanja opticaja
		1	129×56	smeđa	Lice: portret A. V. Suvorova Naličje: memorialni kompleks "Kickanski mostobran"	2007. 2012.	22. decembra 2007.	u opticaju
		5		plava	Lice: portret A. V. Suvorova Naličje: administrativni blok fabrike alkohola "KVINT" U Tiraspolju
		10		žuto- zelena	Lice: portret A. V. Suvorova Naličje: Kickanski manastir u Kickaniju
		25		crveno- smeđa	Lice: portret A. V. Suvorova Naličje: Spomenik ruskoj slavi u Benderima, u pozadini Benderska tvrđava
		50	129×60	siva	Lice: portret T. G. Ševčenka Naličje: Dom Vrhovnog savjeta i Vlade PMR
		100		ljubičasta	Lice: portret D. K. Kantemira Naličje: Sabor Hristovog Rođenja u Tiraspolju

Kurs pridnjestrovske rublje

Novčanice pridnjestrovske rublje

Kurs 1. januara 2022. god. po podacima Pridnjestrovske republičke banke

Valuta	Jed.	Kurs	Valuta	Jed.	Kurs
Ruska rublja	1	0,2151	Evro	1	18,1994
Moldavski lej	1	0,9073	Švajcarski franak	1	17,5400
Ukrajinska hrivnja	1	0,5902	Japanski jen	100	13,9799
Rumunski lej	1	3,6780	Kineski juan	10	25,2474
Bjeloruska rublja	1	18,1994	Australijski dolar	1	11,6838
Bugarski lev	1	9,3074	Turska lira	1	1,2535
Mađarska forinta	100	4,926	Britanska funta	1	21,6835
Češka kruna	10	7,3082	Američki dolar	1	16,1000

Simbol valute

Simbol pridnjestrovske rublje

Simbol pridnjestrovske rublje je ćiriličko slovo R sa udvojenom vertikalnom linijom na takav predstavljajući i slovo P, te tako spojeni predstavljaju sintezu početaka riječi pridnestrovskiй rublь (pridnjestrovska rublja). Takođe, prisutna je i dvostruka linija koja je česta na simbolima valuta. Usvojen je 31. maja 2012. godine od strane Pridnjestrovske republičke banke kao posebni znak za valutu. Autor znaka je elektronski inženjer Jurij Kolodnij iz bjeloruskog grada Novopolock, koji je za osmišljanje simbola valute nagrađen sa 500 hiljada američkih dolara. Odlukom Uprave PRB br. 38 od 24. septembra 2012. godine definisana su pravila upotrebe valutnog znaka. Valutni znak se može koristiti u tekstovima na zvaničnom veb-sajtu PRB i u drugim štampanim tekstovima poput novina, informacionih novinskih društvenih agencija i u drugim štampanim tekstovima. Koristi se prilikom iskazivanja novčane sume u pridnjestrovskim rubljama, ali se ne koristi na tablicama valutnog tržišta, kursne liste na zvaničnom veb-sajtu banke i instrumentima kupoprodajnih ugovora.

Vidi još

• Spisak valuta
• Sovjetska rublja
• Ruska rublja

Izvori

• Istoričeskie očerki. Pridnestrovskiй rublь - simvol nezavisimosti., Istoriя denežnogo obraщeniя Pridnestrovья., Zvanični veb-sajt Pridnjestrovske republičke banke., jezik ruski.

Spoljašnje veze

• Pridnjestrovska republička banka