Geografija Kine

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Narodna Republika Kina
  • 中华人民共和国 (kineski)
  • Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó (pinjin)
Krilatica: 
Himna: 
Položaj Kine
Glavni gradPeking
Najveći gradŠangaj (urbana oblast)
Čungking (gradsko jezgro)
Službeni jezikstandardni kineski[a]
Ostali jezici u upotrebi
Vladavina
Oblik državeunitarna marksistično-lenjinistička[1] jednostranačka socijalistička republika[2]
 — Generalni sekretar Partije
i Predsjednik		Si Đinping[b]
 — PremijerLi Kećang
 — Predsjedavajući KongresaDžang Deđang
 — Predsjedavajući KonferencijeJu Džengšeng
 — Prvi sekretar Sekretarijata PartijeVang Huning
 — Sekretar Centralne komisije za disciplinsku inspekcijuDžao Leđi
Zakonodavna vlastNacionalni narodni kongres
Istorija
Formiranje‍
 — Prva dinastija Kine uspostavljena tokom predimperijalnog dobaoko 2070. p. n. e.
 — Prvo ujedinjenje imperijalne Kine pod vlašću dinastije Ćin221. p. n. e.
 — Uspostavljanje Republike1. januar 1912.
 — Proglašenje Narodne Republike1. oktobar 1949.
Geografija
Površina‍
 — ukupno9.596.961 km2 (3/4)[v]
 — voda (%)2,8% (268.714,908 km²)[g]
Stanovništvo‍
 — 2019.[6]1.436.157.181 (1)
 — 2010.1.339.724.852
 — gustina149,65 st./km2 (83)[7]
Ekonomija
BDP / PKM≈ 2016
 — ukupno20,853 biliona dolara (1)[8]
 — po stanovniku15.095 dolara (83)[8]
IHR (2015)0,727 (90)[9] — Rast
Valutaženminbi (juan) (¥)[d]
 — stoti deo valute‍1 фен‍[đ]
 — kod valuteCNY
Ostale informacije
Vremenska zonaUTC +8 (Kinesko standardno vreme)
Internet domen‍
  • .cn
  • .中國
  • .中国
‍
Pozivni broj++86
Format datuma
  • gggg-mm-dd;
  • gggg年m月d日
  • (CE; CE-1949)
Vozi se nadesnoj strani[e]
  1. ^ Portugalski jezik (samo Makao), engleski jezik (samo Hongkong).
  2. ^ Si Đinping je na čelu četiriju konkurentskih pozicija: Generalni sekretar Komunističke partije Kine, Predsjednik Narodne Republike Kine i Predsjedavajući Centralne vojne komisije (i za državu i partiju).[3]
  3. ^ Data površina je iznos koji navode Ujedinjene nacije za Kopnenu Kinu i ne uključuje Hongkong, Makao i Tajvan.[4] Takođe, isključeni su i Dolina Šaksgama (5.800 km²), Aksajđin (37.244 km²) i druge teritorije u sporu sa Indijom. Enciklopedija Britanika kao ukupnu površinu Kine navodi 9.572.900 km².[5] Za više informacija, pogledajte Teritorijalne promene Narodne Republike Kine.
  4. ^ Ovaj iznos je izračunat na osnovu podataka iz CIA World Factbook-a.
  5. ^ Hongkonški dolar se koristi u Hongkongu i Makaou, dok se makaoska pataka koristi isključivo na Makaou.
  6. ^ Deseti deo valute je 1 điao.
  7. ^ Osim Hongkonga i Makaoa.

Narodna Republika Kina, je država u istočnoj Aziji. Graniči se sa 14 država, a morem je odvojena od Tajvana, koji smatra svojim delom. Glavni grad je Peking.

NR Kina ima obalu dugu 14.500 km i prostire se na površini od 9,6 miliona km². Četvrta je po veličini zemlja na svetu, kao i najmnogoljudnija zemlja sveta sa preko 1,35 milijardi stanovnika. U Kini je u upotrebi 297 živih jezika.[10]

Reljef[uredi | uredi izvor]

Teritorija ove države obuhvata raznovrsne tipove reljefa. Više od 2/3 zemlje zauzimaju planinski venci, brda i visoravni, pustinje i polupustinje. Na istoku, uz obale Žutog i Istočnokineskog mora, nalazi se prostrana i gusto naseljena istočnokineska nizija (90% stanovništva Kine), na severu Mongolska visoravan, a na zapadu se prostiru visoki planine. Među njima najznačajnije su Himalaji, sa najvišim tačkom Kine na istočnoj strani Mont Everesta.[11]

Hidrografija[uredi | uredi izvor]

Reke Kine čine unutrašnje i spoljašnje sisteme. Spoljašnje reke, među kojima su Jangcekjang, Amur, Biserna reka i Mekong se ulivaju u Tihi i Indijski okean (njihov sliv pokriva 64% države).  Broj unutrašnjih reka je mali i one se nalaze daleko jedna od druge (njihov sliv pokriva oko 36% države). U Kini ima puno jezera, koja se takođe mogu podeliti na spoljašnja i unutrašnja.[12]

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima Kine je veoma raznolika - od suptropske na jugu, do umerene na severu. Na obali vreme određuju monsuni. Sezonsko kretanje vazduha i prateći vetar donose velike količine vlage leti i relativno suve zime. Dolazak i trajanje monsuna u velikoj meri određuju broj i raspored padavina u zemlji.[13]

Ekonomija[uredi | uredi izvor]

Od početka sprovođenja ekonomskih reformi 1978, Kina je postala ekonomija sa najvećim rastom u svetu. Priznata je nuklearna sila i ima najveću aktivnu vojsku. Od 1971. godine članica Ujedinjenih nacija.

Kineski zid je najveća građevina na svetu. Prostire se od stepa srednje Azije do Žutog mora, ukupnom dužinom od 8.851 km. Danas je jedan od simbola Kine.[11]

Planine[uredi | uredi izvor]

Dugine planine predstavljaju planinski venac gusto zbijenih slojeva minerala i kamenja, koji su razigrano raspoređeni u predivnim duginim bojama.[10]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Mapa Kepenove klasifikacije klimata za Kinu

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Lams, Lutgard (9. 3. 2018). „Examining Strategic Narratives in Chinese Official Discourse under Xi Jinping”. Journal of Chinese Political Science (na jeziku: engleski). 23 (3): 387—411. doi:10.1007/s11366-018-9529-8. Pristupljeno 18. 3. 2020. „President Xi is making great attempts to 'Sinicize' Marxist-Leninist Thought 'with Chinese characteristics' in the political sphere” 
  2. ^ „China (People’s Republic of) 1982 (rev. 2004)”. www.constituteproject.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 18. 3. 2020. 
  3. ^ „New man at helm: Xi Jinping elected to lead China (PHOTOS) — RT”. rt.com (na jeziku: engleski). 15. 11. 2012. Arhivirano iz originala 16. 11. 2012. g. Pristupljeno 18. 3. 2020. 
  4. ^ „Demographic Yearbook — Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density” (PDF). UN Statistics. 2007. Pristupljeno 31. 7. 2010. 
  5. ^ „China”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 16. 11. 2012. 
  6. ^ China Population (2020) - Worldometers
  7. ^ „Population density (people per sq. km of land area)”. IMF. Pristupljeno 16. 5. 2015. 
  8. ^ a b „Report for Selected Countries and Subjects: China”. World Economic Outlook. International Monetary Fund. april 2015. Pristupljeno 25. 4. 2015. 
  9. ^ „2015 Human Development Report” (PDF). United Nations Development Programme. 2014. Pristupljeno 14. 12. 2015. 
  10. ^ a b „Kina” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-01-26. 
  11. ^ a b „GEOGRAFIJA KINE”. www.znanje.org. Pristupljeno 2021-01-26. 
  12. ^ „Prijavljivanje na Fejsbuk”. Facebook (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-01-26. 
  13. ^ Ciplic, Vladimir. „Kina - stanovništvo, geografska karta i položaj, glavni grad | Svet Pedija” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-26. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Географија_Кине&oldid=26848857”