Korisnik:Pakons

Gradski muzej Vrbas
Градски музеј Врбас
Osnivanje	17. novembar 2015.
Lokacija	Vrbas Srbija
Vrsta	muzej
Adresa	Maršala Tita 88

Ѓradski muzej Vrbas' u Vrbasu. Osnivač Muzeja je Opština Vrbas. Sedište ustanove stalne postavke iz arheologije, istorije i etnologije je u Maršala Tita broj 88. U Milivoja Čobanskog 126 deluje Odeljenje novije istorije sa stalnom postavkom Drugog svetskog rata 1941-1945. godine.

Istorija

Muzejska zbirka Vrbasa, osnovana 1969. godine kao Zavičajna zbirka, od 1971. godine funkcioniše u okviru Doma kulture (današnji Kulturni centar Vrbasa). Zavičajna muzejska zbirka obuhvatala je tri odeljka: Vrbas u prošlosti – predmeti, materijal dokumenta i drugo iz najranijeg perioda; Etnološkii odeljak – predmeti, odeća, pokućstvo i sve drugo što izražava višenacionalnu strukturu Vrbasa; Vrbas u NOP-u – dokumenta, oružje, fotosi, makete baza i drugo iz perioda radničkog pokreta i Narodne revolucije. Aktivnošću i predanim radom Ištvana Đengea, nastavnika istorije, od učenika osnovnih škola Vrbasa, u vidu poklona dobijani su predmeti koji su bogatili istorijsku i etnološku zbirku. Zbirka istorije umetnosti nastala je otkupom dela Jožefa Pehana, nezaobilazne ličnosti na prelazu vekova, koja je obeležila sve sfere kulturno-umetničkog i društvenog života Vrbasa s kraja 19. i početkom 20. veka. Otukupljena su i dela Bele Pehana, Jožefovog sina, takođe slikara. Arheološka zbirka koju čini materijal sa iskopavanja na području Vrbasa, dobijena je na trajno čuvanje od Muzeja Vojvodine. Arheološka zbirka uvećavala se zahvaljujući arheološkim istraživanjima obavljenim u periodu od 1984. do 2015. godine. Prva, Stalna postavka u Vrbasu otvorena je 1998. godine u privremenim prostorijama koje je tada delila sa Kulturnim centrom Vrbasa. U četiri prostorije bili su izloženi predmeti iz oblasti arheologije, istorije i etnologije. Autori izložbe bili su Dragica Vukotić i Nebojša Stanojev, arheolog Muzeja Vojvodine. Da je cilj prve Stalne postavke uspešno realizovan, odnosno da je javnosti preneta prava informacija i razvijena svest o značaju kulturnog nasleđa, govori i podatak da je lokalna samouprava 2005. godine dodelila Muzejskoj zbirci objekat u centru grada. Ipak, ne možemo a da se ne osvrnemo na podatak Fridriha Loca koji u svom delu opisuje Muzejsku zbirku otvorenu u Novom Vrbasu 1935. godine u čast obeležavanja jubileja vezanog za doseljavanje Nemaca i osnivanje Novog Vrbasa. Muzej je bio posvećen priči o precima i poreklu doseljenog stanovništva i imao je zadatak da upozna potomke sa njihovim korenima i zavičajem predaka. Svaki trag muzejskim predmetima gubi se u vihoru Drugog svetskog rata.

Stalne postavke

STALNA POSTAVKA „VRBAS - ČOVEK I PRIRODA, SKLAD SUŽIVOTA“

Koncept stalne postavke: Hronološki pregled razvoja naselja uz prateće raznovrsne, edukativne, zabavne i inspirativne sadržaje, s ciljem otvaranja muzeja ka najširoj publici i pozicioniranjem na kulturnoj i turističkoj mapi Vrbasa. Cilj: Edukovanje širih slojeva stanovništva sa fokusiranjem na školskom uzrastu. Uspostavljanje pravaca naučnih istraživanja u oblasti istorije, arheologije, etnologije i istorije umetnosti. Kreiranje zabavnih sadržaja sa uključivanjem u turističku ponudu Vrbasa.

VRBAS, ČOVEK I PRIRODA – SKLAD SUŽIVOTA tema je Stalne postavke Gradskog muzeja Vrbasa. Stalna postavka koncipirana je tako da provede posetioca kroz period dug osam milenijuma. Ovaj dug period u kome su se smenjivale različite kulture predstavljen je prezentovanjem arheološke i istorijske zbirke. Tema asocira na Crnu baru, vodotok zahvaljujući kojem je u davna vremena čovek zastao na svom putu i našavši idealne uslove za život formirao prvo naselje, baš ovde. Danas, milenijumima kasnije, Crna bara „utopila“ se u Veliki bački kanal i sada je zaista i crna i bara. Sklad koji je trajao negde se zagubio, čovek je prestao da se prilagođava prirodi sa željom da je potčini, iskoristi, a za uzvrat ne da ništa. I sada smo tu. Tema pokušava da zaintrigira i natera na razmišljanje o našoj ulozi u razvoju svesti o očuvanju nasleđa, kako prirodnog tako i kulturnog, o neophodnosti da se pojedinačno da doprinos i očuvanju i unapređenju nasleđenog. Cilj Stalne postavke jeste i da posetiocu dočara i oživi sliku Vrbasa i njegove uže okoline, odnosno, da prikaže život čoveka i njegovih dostignuća na ovim prostorima od prvih - neolitskih zajednica do dolaska Turaka – od VI milenijuma stare ere do XVI veka naše ere, a zatim, sa formiranjem naselja na kome se i danas nalazi, do savremenog doba. Stalna postavka zasnovana je na predmetima dobijenim arheološkim i istorijskim istraživanjima i naučnim saznanjima do kojih se došlo proučavanjem tokom proteklih decenija. Dobijanjem novog prostora i proširenjem stalne postavke, stvorili su se uslovi da se u prikazu dugog razvoja civilizacije ovog prostora, udruživanjem interdisciplinarnih istraživanja, primene nova znanja i saznanja i savremeni muzeološki pristupi. Stalna postavka ima za cilj da sačuvane poruke kulturne baštine prenese u stvaran život ljudi i tako posetioce muzeja učini svesnim svih vrednosti koje izloženi predmeti u sebi nose. Prilikom izrade Stalne postavke tražili smo rešenja koja u najvećoj meri zadovoljavaju muzeološke postulate. Nastojali smo da ispoštujemo proces objektivizacije zbirnog fonda, u realnom svetu i vremenu, i stvorimo poruku koja prikazuje nivo postignutog znanja. Pri tome se prevashodno vodilo računa o publici i njenim potrebama. Potrudili smo se da jezik izložbe bude jasan i razumljiv, a poruka povezana s opštim znanjem. Znajući da se publika mora stvarati i negovati, primenili smo strategiju kojom se okrećemo publici, nudeći drugačiju svetlost i sjaj svojih kolekcija, novi pristup i nov način razmišljanja u vezi sa prezentacijom muzejskih eksponata. Posmatrajući Stalnu postavku kao početak procesa edukativnog i zabavnog karaktera, a izložene eksponate kao prenosnike poruka iz daleke prošlosti, nastavak tog procesa osmilili smo dodatnim sadržajima, prilagođenim različitim uzrastima, interesovanjima i potrebama, koji će se realizovati u višenamenskim prostorijama. Na prostoru od 132 m² postavili smo 15 vitrina, 1 scenski prikaz – rekonstrukciju, dve kopije – psudofibulu (akademski vajar Stanislav Antonić) i oklop viteza iz XIV veka (radionica za izradu srednjovekovne opreme „Green Shield Armoury“), tematske legende (22), maketu prve prevodnice i mlina na kanalu (maketar Savo Vranac), predmetne legende i velike ilustracije. Tematske legende grafički su obrađene tako da imaju i manje ilustracije koje daju dodatne informacije, odnosno prate tekst. Arheološki deo Stalne postavke prati razvoj područja Vrbasa od pojave prvih zemljoradničkih zajednica do poznog srednjeg veka. Izloženi materijal potiče s nekoliko arheoloških lokaliteta: Šuvakov salaš – Klisa, Čarnok, PIK Klanica, Ciglana Polet. Veći deo arheološkog materijala koji je izložen u Stalnoj postavci pripada Muzeju Vojvodine gde je i registrovan. Izložene su 123 arheološke jedinice, hronološki, u sedam vitrina. Spisak predmeta u prilogu. Istorijski deo Stalne postavke prati razvoj Vrasa od njegovog formiranja na mestu današnjeg Starog Vrbasa do Drugog svetskog rata. Celine: Seobe i kolonizacije, religija, školstvo, privreda (zanatstvo i industrija), građanski život u Vrbasu (kulturni život između dva svetska rata). Izložen je 121 predmet. Spisak predmeta u priloga. Drugi svetski rat prezentovan je u Stalnoj postavci (1986. autorke Nade Bošković) u objektu Baza Centar. Spisak predmeta u prilogu. Osim atraktivne i edukativne izložbe jedan od važnijih rezultata koji je dobijen realizacijom Stalne postavke jeste da su se jasno ocrtale konture postojećih znanja i saznanja o nastanku i razvoju Vrbasa tj. ustanovljeni su dalji pravci naučnih istraživanja usmereni ka oblastima koje su ostale nedovoljno prezentovane usled nedostatka materijalnih dokaza. Na prekretnici vekova – Jožef Pehan, postavka je dela opusa Jožefa Pehana, svestranog i nesvakidašnjeg umetnika osobenjaka koji je obeležio Vrbas na prelazu iz devetnaestog u dvadeseti vek. Izloženo je Spisak dela u prilogu. Etno kutak, prostor koji je prilagodila muzejskim standardima etnolog Dušanka Marković, predviđen je kao izložbeni i radionički. Izloženi predmeti deo su etnološke zbirke Gradskog muzeja Vrbasa. Izloženo je 25 umetničkih dela – 24 umetničke slike i 1 skulptura, 10 predmeta i 4 tematske legende. Spisak predmeta u prilogu. Apoteka Milete Leskovca, smeštena u delu prostora stalne postavke, nalazi se u vlasništvu Gradske apoteke Vrbas. Izložena je kao celina koja interpretira apotekarski prostor s početka dvadesetog veka, upravo u zgradi u kojoj se i nalazila apoteka, ali drugog vlasnika, Julijusa Šuha. Spisak predmeta u prilogu.

Autori Stalne postavke: Boro Vojinović, Pavle Orbović i Vesna Grgurović Angažovani spoljnji saradnici: Etnologija: Dušanka Marković, etnolog – viši kustos Istorija umetnosti: Silvija Vulanović, diplomirani slikar Konzervacija i restauracija: Tamina Kesić, konzervator Izrada kopije pseudofibule: Stanislav Antonić, diplomirani vajar Recenzent stalne postavke: Nebojša Stanojev, arheolog – muzejski savetnik Dizajn: Gorana Goronić

Literatura

• 'Ѓradski muzej- Vodič,Vrbas,2017.

Spomenice i zahvalnice

100 izmena

18%