Park prirode Bačkotopolske doline
U gornjem toku vodotoka Krivaje, na prostoru srednje Bačke lesne zaravni nalazi se Park prirode Bačkotopolske doline. Pripada opštini Bačka Topola (koja je i proglasila ovaj park prirode 2017. godine)[1] i zauzima površinu od 522,52 hektara. Park prirode osim reke Krivaje obuhvata i okolna močvarna, livadska, stepska i šumostepska staništa kao i Zobnaticu (akumulaciju nastalu pregrađivanjem Krivaje) čija je najveća dubina 5 metara na njenom južnom delu. Veliki problem akumulaciji predstavlja to što reka Krivaja u jezero unosi mnoge zagađujuće materije organskog porekla, a to zagađenje utiče na sastav planktonske zajednice.
Flora[uredi | uredi izvor]
Flora je bogata, a obuhvata i vrste koje su retke i značajne. Neki od najznačajnijih predstavnika flore ovog parka prirode su hajdučka trava, puzava ivica (Ajuga laxmannii), Allium sphaerocephalon, bezstablovi kozinac (Astragalus excapus), vitki kantarion (Hypericum elegans), panonska potplotuša (Nepeta nuda), pamuk trava (Salvia austriaca), glatka krstica (Senecio doria) i pozni maslačak (Taraxacum serotinum).
Od vodenih biljaka treba istaći prisustvo vrsta kao što su drezga (Ceratophyllum demersum), Potamogeton pectinatus i širokolisni rogoz (Typha latifolia). Neki od predstavnika gljiva ovog parka prirode su Coprinus micaceus, baršunasta panjevčica i Pholiota cerifera.[2]
Fauna[uredi | uredi izvor]
Fauna je takođe bogata, a svakako sa preko 160 vrsta ističe se fauna insekata, a neki od insekata koji se ovde mogu naći su jelenak, nosorožac (Oryctes nasicornis), lastin repak, dnevni paunovac i bogomoljka.
Kada je reč o ribama u vodama Krivaje i Zobnatice se između ostalih mogu naći deverika, štuka, manić, čikov, grgeč, pucavac, smuđ, som i linjak.
Što se tiče vodozemaca prisutne su vrste poput crvenotrbog mukača, šumske gatalinke, obične češnjarke, šumske žabe i velikog mrmoljka (Triturus cristatus), a od gmizavaca prisutni su pored ostalih barska kornjača, belouška, smuk i stepski gušter (Podarcis tauricus).
Od ptica registrovano je oko 150 vrsta od kojih je otprilike polovina gnezdarica, a neki od bitnijih predstavnika ornitofaune su eja močvarica, patka njorka, modrovrana, pčelarica, stepski soko, barski petlić, barski petlovan, barska strnadica, sivi svračak (Lanius minor), modrovoljka, brkata senica, bregunica, crvena čaplja, bukavac, čapljica, gak, kukumavka i ćuk.
Među sisarima treba istaći vrste kao što su jazavac, mala lasica, lisica, srednji noćnik, srednji noćnik, jež, šumska rovčica, evropska tekunica, poljska voluharica i evropska veverica[2]
Zaštita parka prirode[uredi | uredi izvor]
Odlukom Skupštine Opštine Bačka Topola, sredinom aprila 2017. godine, proglašena je zaštita Parka prirode „Bačkotopolske doline”. Park prirode zauzima 522,2 hektara, sa zaštitnom zonom od dodatnih 1.566 hektara.
Pored 123 vrste strogo zaštićene u Srbiji, 50 vrsta se nalaze na SPEC listi (vrste značajne za zaštitu u Evropi), a 23 vrste su na spisku Dodatka I Direktive o pticama.
Podsetimo da je Ekološko društvo „Arkus” još pre tri decenije počeo da istražuje prirodna dobra, floru i faunu Opštine Bačka Topola. Nakon nekoliko godina već su imali konkretne podatke o veoma značajnom ptičijem fondu, kao i o biljnom svetu karakterističnom za lesne doline. Tokom godina su održavali stalni kontakt sa Zavodom za zaštitu prirode Vojvodine, kao i sa Odsekom za biologiju Prirodno-matematičkog fakulteta, Univerziteta u Novom Sadu. Pre oko 15 godina imali su dovoljno podataka da, u saradnji sa Zavodom, pokrenu postupak zaštite.
U međuvremenu se taj proces usporio, i propisi su menjani, ali suština je da je pre oko pet godina u okolini topolskog jezera stvorena zaštićena teritorija pod imenom Park prirode „Bačkotopolske doline”. To je veliki uspeh svih učesnika u ovom procesu, a pre svih aktivista Ekološkog društva „Arkus”.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Z.M (2018-04-29). „Bačka bogatija za još jedan Park prirode: Park prirode „Bačkotopolske doline“”. www.zeleniminuti.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-07-21.
- ^ a b Vukomanović, Bogdan. „Bačkotopolske doline”. Društvo za promociju prirode Srbija (na jeziku: US). Arhivirano iz originala 21. 07. 2023. g. Pristupljeno 2023-07-21.
- ^ Admin (2023-01-13). „Park prirode „Bačkotopolske doline””. Magazin o ekologiji, zaštiti životne sredine, održivom razvoju i zdravim stilovima života (na jeziku: bošnjački). Pristupljeno 2023-07-21.
