Prepodobni Jakov Novi Tumanski
| Jakov Arsović | |
|---|---|
 Jakov Novi Tumanski | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 13. decembar 1894. |
| Mesto rođenja | Kušići, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 1946. (51/52 god.) |
| Mesto smrti | selo Rabrovo, FNR Jugoslavija |
| Svetovni podaci | |
| Poštuje se u | Pravoslavna crkva |
| Kanonizacija | maj 2017, Beograd od strane Sveti Arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve |
| Glavno svetilište | Manastir Tuman |
| Praznik | 8/21. avgust |
Prepodobni Jakov Novi Tumanski rođen kao Radoje Arsović (1894 — 1946) bio je srpski svetitelj i monah. Po obrazovanju bio je doktor filozofije i prava.
Mladost i školovanje[uredi | uredi izvor]
Rođen je 13. decembra 1894. godine na Ravnoj Gori, u selu Kušiću,[1] opština Kušići kod Ivanjice.[2] Svetovno - kršteno ime mu je bilo Radoje. Osnovnu i srednju školu završio je u Srbiji. Doktorirao dvaput u Francuskoj nakon studija: iz oblasti filozofije na Sorboni i iz oblasti prava u Monpeljeu. Takođe se tokom svetovnog života bavio i medicinom, pravom i teologijom.[3] Radio je kao službenik diplomatije Kraljevine Jugoslavije u Francuskoj.[4] Godine 1929. imenovan je za ambasadora Jugoslavije u Parizu.
Monaštvo[uredi | uredi izvor]
Nakon Prvog svetskog rata, upoznaje vladiku žičkog Nikolaja Velimirovića koji je izvršio veliki uticaj na njega da se posveti Crkvi. Bio je aktivan učesnik Bogomoljačkog pokreta i pisac više pobožnih članaka i prevodilac.[5] Preveo je 1937. godine knjigu Žitije svetih devojaka, objavljenu u Kragujevcu. Nakon Bogomoljačkog sabora u Vrnjačkoj banji, napustio je diplomatsku službu u Parizu i došao u Ohrid, a potom Bitolj gde je služio uz vladiku Nikolaja. Tamo se zamonašio 1938. godine, i uzeo ime Jakov. Intelektualac sa dva doktorata i sa lepim položajem u društvu se međutim odrekao sveta i zakaluđerio, da bi se zatim strogo podvizao. Stupio je u monaško bratstvo u manastiru Žiči, kao sabrat. Jedno vreme je kasnije boravio i u manastiru Ljubostinji.
Po povratku iz Ohrida, uređivao je pred Drugi svetski rat (do februara 1941) časopis Pismo i Misionar u Kragujevcu. Sa koferom punim knjiga pešačio je i misionario između Čačka i Kraljeva.
Bio je ćutljiv, smeran, smiren i prozorljiv; predvideo je nemačko bombardovanje Beograda i stradanje srpskog naroda.[4][6] Pred rat je šetao po Kraljevu vodeći volove upregnute u jarmu, i upozoravajući narod govorio da mu predstoji ropstvo.
Tokom Drugog svetskog rata propovedao je u beogradskim crkvama, a kada mu je to bilo zabranjeno nastavio je po gimnazijama i školama. U leto 1941. godine nalazio se u manastiru Ljubostinji, uz episkopa Nikolaja tu interniranog.[7]
Smrt[uredi | uredi izvor]
Bio je uhapšen 1945. godine u Velikoj Drenovi od strane komunističke vlasti, koja ga je podvrgla torturi sa namerom da se odrekne konzervativnih religioznih uverenja.[8] 1946. godine iz Beograda je doneo 8000 primeraka Očenaša koje je razdelio putnicima na železničkoj stanici u Požarevcu, zbog čega su ga komunisti prebili na smrt.[9] Pripadnici UDBE su ga noću dočekali na putu između Požarevca i Rabrova, i mučki napali. Od posledica tog napada je šestog dana zatim, umro u selu Rabrovu, u domu bogomoljca Vase Popovića.[10] Iako sabrat manastira Žiče, po svojoj želji sahranjen je u manastiru Tuman.
Svetitelj[uredi | uredi izvor]
U decembru 2014. godine sa blagoslovom vladike braničevskog Ignjatija, otvoren je njegov grob i njegove mošti su se pokazale celima i netruležnima.[11]
Od 2017. godine Srpska pravoslavna crkva ga proslavlja kao svetitelja pod imenom prepodobni Jakov Novi Tumanski.[12] Pravoslavna crkva ga proslavlja 8. avgusta po julijanskom, a 21. avgusta po gregorijanskom kalendaru.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Narod", Solun 1917. godine
- ^ Vladimir Dimitrijević: "Bez Boga ni preko praga", Beograd 2004. godine
- ^ Žički monah otac Jakov Arsović
- ^ a b v „KO SU NOVI SVETITELjI U DIPTIHU SVETIH SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE”. Časopis Sabor. Arhivirano iz originala 21. 01. 2019. g. Pristupljeno 20. 1. 2019.
- ^ Justin Popović, Jakov Arsović: "Istorija monaha u Egiptu", prevod, Beograd 1984. godine
- ^ "Treće oko", Beograd 14. avgust 2018. godine
- ^ Radmila Radić: "Život u vremenima...", Beograd 2006. godine
- ^ Savo B. Jović: "Utamničena crkva", Beograd 2001. godine
- ^ Marko Lopušina: "Ubij bližnjeg svog", Beograd 1996. godine
- ^ Dragoljub Vurdelja: "Obezglavljena Srpska crkva", Trst 1964. godine
- ^ „Pronađene netruležne mošti monaha Jakova (Arsovića) u manastiru Tumane”. Arhivirano iz originala 18. 03. 2016. g. Pristupljeno 18. 3. 2016.
- ^ „Saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora (SPC, 26. maj 2017)”. Arhivirano iz originala 05. 06. 2017. g. Pristupljeno 04. 06. 2017.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Sveti Jakov (manastir Tuman)
- Milovan Balaban -„Jakov Arsović (Tumanski) – jedna sudbina?“ (KCNS, avgust 2023)
