Samica (tambura)
 | |
| Srodni instrumenti | |
|---|---|
| Tambura |
| Sviranje na tamburicama samicama | |
|---|---|
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Zajednica | Srpsko dinarsko stanovništvo doseljeno u Srbiju |
| Datum upisa | 21. 12. 2023. |
| Veb sajt | http://nkns.rs/cyr |
Samica ili dangubica je vrsta male tambure karakteristična za srpsku, hrvatsku i slovenačku kulturu.[1][2] Zbog svoje melodijsko-harmonskoj prirode tradicionalno se koriste kao solistički instrumenti. Umeće sviranja na samicama uvršteno je decembra 2023. godine na listu Nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.[3]
Etimologija[uredi | uredi izvor]
Naziv „dangubica” instrument je dobio zahvaljujući tome što je bio popularan među pastirima, koji su obično svirali kako bi prekratili vreme (dangubili).
Naziv „samica” takođe se može pripisati pastirima, jer su obično sami dok čuvaju svoja stada, pa svirkom pobeđuju i samoću.[4] Drugo objašnjenje je da ovaj naziv potiče od činjenice da se tradicionalno koristi kao solistički instrument. Čak i kada se sviraju združeno, sve samice imaju istu funkciju.[3]
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Tamburice samice karakteristične su za dinarsku kulturu, odnosno stanovništvo Dinarskih planina. Na prostor Srbije donelo ih je srpsko stanovništvo doseljeno iz tih krajeva.[5]
Tehnika sviranja[uredi | uredi izvor]
Tamburica samica je žičani instrument koji ima dve jednostruke ili duple žice, dugačak vrat sa rezovima i telo u obliku kruške. Jedna žica (ili par žica) se koristi za sviranje melodije, dok se na drugoj svira kontinuirana nota, poznata kao dron. Štimovanje samice ili dangubice veoma je raznoliko.[1]
Na samicama se sviraju melodije narodnih igara i pesama, a samičar je najčešće onaj koji započinje pesmu. Repertoar čine igre tipične za matično područje, uključujući i one ranije donete iz drugih krajeva, posebno iz Slavonije, ali i melodije koje su uključene u repertoar tokom života u Srbiji.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „tambura samica / dangubica”. Europe (East). ATLAS of plucked instruments. „On the Balkan (in Croatia, Serbia, Slovenia) they still play a small saz-like instrument, which is called in some areas tambura samica and in others (like Lika in Serbia) it is known as dangubica. Also the name tambura kuterevka is used.”
- ^ „bugarija”. Europe (South). ATLAS of plucked instruments. „In Bosnia you may also find a smaller šargija, called bugarija. This instrument is probably the forerunner of the šargija. It is nowadays mainly used in rural areas, although not many people play it anymore. It resembles a bit the dangubica (or tambura samica) from Serbia (see EuropeEast)”
- ^ a b v „Sviranje na tamburicama / samicama”. Nematerijalno kulturno nasleđe Srbije (nkns.rs). Pristupljeno 2024-04-05.
- ^ „String instrument “samica””. MusicBrainz (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-04-05.
- ^ Dukić, Petar (2024-01-09). „Sviranje na tamburici samici upisano u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa-”. Lola Radio Odžaci. Pristupljeno 2024-04-05.
