Milka Minić

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
milka minić
Milka Minić
Lični podaci
Datum rođenja(1915-12-19)19. decembar 1915.
Mesto rođenjaČačak, Kraljevina Srbija
Datum smrti29. jun 2000.(2000-06-29) (84 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija, SR Jugoslavija
ProfesijaFizičar
Porodica
SupružnikMiloš Minić
Delovanje
Član KPJ od1938.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
Odlikovanja
Orden narodnog oslobođenja Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem Partizanska spomenica 1941.

Milka Minić (rođ. Janković; Čačak, 19. decembar 1915 — Beograd, 29. jun 2000) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politička radnica SFRJ i SR Srbije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođena je 19. decembra 1915. godine u Čačku, gde je 1934. završila osnovnu školu i čačnsku gimnaziju. Na katedri za fiziku Filozofskog fakulteta u Beogradu diplomirala je 1938. godine. Do početka Drugog svetskog rata, 1941. godine, radila je kao profesor — najpre kratko u Kruševcu, a potom u Građanskoj školi u Valjevu.

Još kao učenica čačanske gimnazije pristupila je revolucionarnom omladinskom pokretu. Za vreme studija na Beogradskom univerzitetu pripadala je revolucionarnom studentskom pokretu i učestvovala u njegovim akcijama. Godine 1936. primljena je u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) i Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Pored političkog rada na Univerzitetu, politički je delovala među radnicima fabrike „Moravija“ u Beograd i među radnicima i omladinom Čačka. Od 1939. do 1940. bila je član Mesnog komiteta KPJ za Čačak, a za vreme službovanja u Valjevu, aktivno je učestvovala u radu Mesnog komiteta KPJ za Valjevo, čiji je bila član.

Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, 1941. godine, aktivno je učestvovala u organizovanju ustanka u valjevskom kraju. Pošto je kao profesor bila poznata u Valjevu, morala je preći u ilegalnost, da ne bi bila uhapšena. Učestvovala je u organizovanju Valjevskog partizanskog odreda i bila njegov borac. Kao iskusan politički radnik, bila je član Okružnog komiteta KPJ za Valjevo, učestvovala na zborovima i vršila agitaciju za Narodnooslobodilački pokret (NOP) na terenu Kačera, Ljiga, Mionice i Krupnja.

Posle Prve neprijateljske ofanzive i povlačenja glavnine partizanskih jedinica u Sandžak, krajem 1941. godine, partizanski pokret u Srbiji, bio je u ozbiljnoj krizi. Početkom 1942. godine došlo je do uništenja Valjevskog partizanskog odreda, a Milka je marta 1942. godine u okolini Ljiga bila zarobljena od strane pripadnika Srpske državne straže (Nedićevci) i potom predata četnicima Draže Mihailovića, koji su je kao „istaknutog komunistu“ predali Specijalnoj policiji u Beogradu. Kratko vreme boravila je u Banjičkom logoru, a potom je, na zahtev valjevske policije, prebačena u zatvor u Valjevu. Tokom boravka u valjevskom zatvoru, bila je mučena, ali je spletom srećnih okolnosti uspela da pobegne, juna 1942. godine.

Potom je Pokrajinski komitet KPJ za Srbiju, uputio u Šumadiju, gde je u svojstvu člana, a kasnije i sekretara Okružnog komiteta KPJ za Aranđelovac, radila na obnavljanju Šumadijskog partizanskog odreda. U jesen 1943. je PK KPJ za Srbiju uputio u tada tek formiranu Prvu južnomoravsku brigadu, gde je obavljala funkciju zamenika političkog komesara. Zajedno sa brigadom, prešla je u Bosnu, a odatle je, marta 1944. godine, po nalogu PK KPJ za Srbiju, prešla u Šabac, gde je preuzela funkciju sekretara Okružnog komiteta KPJ i radila na obnavljanju Mačvanskog partizanskog odreda.

Posle oslobođenja Beograda, u jesen 1944. godine, učestvovala je kao delegat na zasedanju Velike antifašističke narodnooslobodilačke skupštine Srbije. Poslednjeg dana zasedanja ove skupštine, 12. novembra 1944. godine, predsedavala je radom skupštine — bila je prva žena Srbije i Jugoslavije, koja je predsedavala ovakvo visokim telom. Početkom decembra, nakon oslobođenja Čačka, odlukom PK KPJ za Srbiju, postavljena je za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Čačak i na ovoj funkciji ostala je sve do početka 1947. godine, kada je upućena na radu Vladu FNRJ u Beograd.

Bila je ministar bez portfelja u Vladi FNRJ i direktor Savezne direkcije za naftu. Uporedo sa ovim državnim funkcijama, obavljala je i funkciju organizacionog sekretara Gradskog komiteta KPS za Beograd. Kasnije je bila birana za predsednika Kontrolne komisije NR Srbije i predsednika Komiteta za univerzitet, visoke škole i naučne ustanove NR Srbije. Polovinom 1950-ih postala je ministar prosvete u Izvršnom veći NR Srbije, a potom predsednik Saveta za prosvetu Saveznog izvršnog veća. Od 1962. godine bila je direktor Jugoslovenskog instituta za radnički pokret i na ovoj dužnosti je penzionisana 1972. godine.

Birana je za narodnog poslanika Savezne skupštine SFRJ i Skupštine SR Srbije, a bila je i član Saveta federacije. Birana je za člana Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije (od Sedmog kongresa) i Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije. U periodu od 1963. do 1969. bila je potpredsednik Savezne konferencije SSRN Jugoslavije.

U vreme razbijanja Jugoslavije, početkom 1990-ih, zajedno sa suprugom, aktivno se suprotstavila politici Slobodana Miloševića. Bila je jedan od osnivača Društva za istinu o Narodnooslobodilačkoj borbi, koje su polovinom 1990-ih osnovali istaknuti učesnici Narodnooslobodilačkog rata, koji su istupili iz SUBNOR. Kasnije se povukla iz političkog života i zajedno sa suprugom, Milošem Minićem, živela u vikendici u blizini Čačka.

Umrla je 29. juna 2000. godine u Beogradu, gde je kremirana, a njena urna sahranjena je na gradskom groblju u rodnom Čačku.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima je Orden narodnog oslobođenja i Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem.[1]

Porodica[uredi | uredi izvor]

Milan Bata Janković (1919-1941), Milkin mlađi brat i učesnik NOR

Milka Minić potiče iz revolucionarne porodice Janković iz Čačka, koja je aktivno učestvovala u Narodnooslobodilačkoj borbi. Njeni roditelji su pored Milke, imali još dva sina — starijeg Dragišu i mlađeg Milana. Milkin otac umro je pre početka Drugog svetskog rata, a majka Zorka je bila zatočena u Banjičkom logoru, od 27. aprila 1942. do njegovog rasformiranja početkom oktobra 1944. godine.[2]

Milin stariji brat Dragiša Janković, rođen 1914. godine, bio je štamparski radnik i saradnik Narodnooslobodilačkog pokreta. Nemci su ga streljali u dvorištu „Pivare” u Čačku, 18. septembra 1941. godine.[2]

Milkin mlađi brat Milan Bata Janković, rođen 1919. godine, bio je student medicine i jedan od istaknutijih komunista Čačka. Posle okupacije, kao član i instruktor OK KPJ za Čačak bio je organizator ustanka u čačanskom i dragačevskom srezu. Tokom oktobra i novembra 1941. godine bio je predsednik Odbora za borbu protiv pete kolone. Zarobili su ga četnici i posle strahovitog mučenja, zaklali u noću 24/25. novembra 1941. godine u selu Lisi, kod Ivanjice. Njegova supruga Nadežda Nada Janković (devojačko Vilimanović), rođena 1920. godine u Atenici, takođe je bila student medicine i član KPJ. Učestvovala je u organizovanju ustanka u Čačku i okolini, a kasnije je prešla na rad u okupirani Beograd. Početkom 1942. godine je uhapšena i odvedena u Banjički logor. Pošto je bila u drugom stanju, na zalaganje drugih zatvorenica, nije odmah streljana. Streljana je 7. juna 1943. godine u Jajincima.[2]

Milka se još za vreme studentskih dana, 1936. godine, udala za studenta prava i člana KPJ Miloša Minića (1914—2003), narodnog heroja. Pošto su oboje bili aktivni u revolucionarnom pokretu, njihov je brak, od perioda završetka studija pa sve do završetka rata, bio zapostavljen — Miloš je od 1938. živeo u Čačku, a Milka u Valjevu; od 1940. do početka rata Miloš je ilegalno živeo u Kruševcu; u toku rata od 1941. do 1945. Miloš i Milka su se sreli svega tri puta, jer su stalno bili na različitim područjima. Nakon rata, Miloš i Milka su dobili dve ćerke, a kasnije i petoro unučadi. Njihova ćerka Jelica Minić, jedno vreme je bila pomoćnik ministra spoljnih poslova SRJ Gorana Svilanovića.[2]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Ko je ko 1957, str. 464.
  2. ^ a b v g Nedović 2010.

Literatura[uredi | uredi izvor]


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Милка_Минић&oldid=27557970”