Celje

Celje sloven. Celje
Pogled na Celje sa obližnjeg brda
Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Slovenija
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2001.	37.490
— gustina	1.651,54 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 14′ 11″ S; 15° 16′ 01″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	22,7 km2
Celje Celje na karti Slovenije
Ostali podaci
Gradonačelnik	Bojan Šrot
Registarska oznaka	CE
Veb-sajt
celje.si

Celje (sloven. Celje, nem. Cilli) je četvrti po veličini grad u Sloveniji i najvažnije naselje Savinjske regije. Celje je i upravno središte istoimene opštine Celje.

Geografski položaj

Grad Celje se smestio u središnjem delu Slovenije, 70 km severoistočno od prestonice Ljubljane. U Celju se ukrštaju putevi od Ljubljane na zapadu ka Mariboru na severoistoku, od Zidanog Mosta na jugu, Velenja do Slovenj Gradeca na severozapadu kao i Rogaške Slatine na istoku. Najvažniji auto-put u državi između Ljubljane i Maribora (A1) prolazi severno od Celja.

Prirodne odlike

Grad Celje leži na reci Savinji u jugoistočnom delu prostrane i gusto naseljene Celjske doline, na mestu gde se u reku ulivaju manje reke Voglajna i Ložnica. Grad je na nadmorskoj visini od 238 - 243 m, i to je najniže mesto Celjske doline. Južno od grada izdižu se brda i planine Zasavlja, koje grad odeljuju od savske doline. Na gradu najbližem brdu nalazi se staro utvrđenje Celjski grad (407 m n. v.).

Istorija

Stari grad Celje

Cilli, Georg Matthäus Vischer, Topographia Ducatus Stiriae, Graz 1681

Stanetova ulica - jedna od glavnih pešačkih ulica u gradu

U vreme Kelta, Celje se zvalo Kelea, što je na keltskom značilo sklonište.

U I veku p. n. e. naselje dolazi pod uticaj Rimljana koji mu menjaju ime u Celeia, a u vreme vladavine rimskog cara Klaudija (vladao od 41. do 54. godine) dobija gradska prava pod imenom municipium Claudia Celeia. Antička Celeia je, prema sačuvanim zapisima, bila bogato i gusto naseljeno mesto zaštićeno odbrambenim zidinama i kulama, puna zgrada sa više spratova, širokim trgovima i ulicama.

U vreme velikih seoba grad je bio srušen. Obnovljen je tokom ranog srednjeg veka. Pod imenom Cylie (Celje) se prvi put spominje u admontovom letopisu napisanom između 1122. i 1137. godine. U gradu je bilo i središte Grofova Celjskih koji su po njemu i dobili ime.

Celje je više vekova bilo u posedu Habzburgovaca. 1918. godine grad se priključuje Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Jugoslaviji, da bi danas bio jedan od vodećih gradova Slovenije.

Stanovništvo

Grad Celje danas ima oko 37.490 stanovnika i po broju je to četvrti grad u državi. 1900. godine grad je imao blizu 7.000 stanovnika, a 1940. godine oko 20.000 stanovnika. Pre jednog veka grad je imao većinsko nemačko stanovništvo, koje je iseljeno posle Drugog svetskog rata. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu opada, ali u predgrađima raste. Ova pojava je vezana za preseljenje mladih ljudi i porodica na šire gradsko područje, gde su uslovi života bolji i komforni.

Kao i u svim većim gradovima Slovenije udeo neslovenačkog stanovništva (najviše iz drugih republike bivše Jugoslavije) je primetan, iako etnički Slovenci čine daleko najbrojnije stanovništvo grada i okoline.

Etnička pripadnost (prema popisu iz 1991):

• Slovenci: 33.434 (82,1%)
• Srbi: 1.864 (4,6%)
• Hrvati: 1.687 (4,1%)
• Muslimani: 466 (1,1%)
• Jugosloveni: 405 (1%)
• Albanci: 189
• Makedonci: 140
• Crnogorci: 93
• Mađari: 41
• Ostali: 82
• Nepoznato: 1972 (4,8%)
• Neopredeljeni: 249
• Regionalno opredeljeni: 88

Partnerski gradovi

• Grevenbroih
• Zingen
• Slavonski Brod
• Budva
• Čerepovec
• Ćuprija
• Grac
• Špital
• Doboj

Galerija

• 
  1830
• 
  Celjski dom
• 
  Staro zdanje Grofovije
• 
  Gradska pošta
• 
  Gradska Katedrala Sv. Danila
• 
  Kuće na Glavnom trgu
• 
  Železnička stanica nalazi se odmah do glavnog šetališta

Poznati stanovnici i osobe rođene u Celju

• Jolanda Čeplak (1976. -) atletičarka
• Janez Drnovšek (1950—2008) političar, državnik i drugi predsednik Slovenije
• Oto Pestner (1956. -) pevač
• Jelko Kacin (1955. -) političar

Pobratimi

Celje je grad-pobratim sa:

Grevenbrojhom	Nemačka	(od 1986)
Singenom	Nemačka	(od 1990)
Dobojem	R. Srpska, BiH	(od 1965)
Čerepovecom	Rusija	od 2009.
Šapcem	Srbija	od 2024.

Vidi još

• Crkva Svetog Save u Celju

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt