Vodice posvećene Velikoj Gospojini

Vodice posvećene Velikoj Gospojini
Opšte informacije
Mesto	Subotica
Opština	Subotica
Država	Srbija
Vreme nastanka	1855. i 1900.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture
www.heritage-su.org.rs

Vodice posvećene Velikoj Gospojini, nalaze su Aleksandrovu, gradskoj četvrti Subotice, kao kompleks vodica zajedno sa prirodnim okruženjem je jedinstven primer sakralnog narodnog graditeljstva obe konfesije na tlu Vojvodine. Vodice predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Vodice se sastoji iz pravoslavne kapele sa bunarom i krstom, i katoličke kapelice sa bunarom i raspećem. Pravoslavna kapela je izgrađena 1885. godine, a renovirana je 1900. godine. Kapela je nanovo izgrađena u stilu neovizantije 1940. godine, prema projektima Dragutina Molcera. Ovo je poslednji neovizantijski hram na tlu severne Bačke, koji je građen pre Drugog svetskog rata. Katolička kapelica je izgrađena 1900. godine u stilu provincijskog neobaroka. Pravoslavna crkvica je postavljena u pravcu istok – zapad, dok je katolička u pravcu sever – jug. Prethodne kapelice su građevinski bile vrlo slične, malih gabarita, dvovodnog krova i sa zabatom po uzoru na rustični barok.

Specifično je to što su obe kapelice otvorene, sa pročeljem koje se naslanja na svod povećan sa dva stuba čineći mali trem. Ispred svake kapelice je krst, odnosno raspeće sa natpisima: U slavu Božju Melanija Dra, Vladislava Manojlovića 1914 (pravoslavci), Isten dicsőségére emeltette Sándor Község Katolikus Közössége 1893.

Novi pravoslavni hram se uklapa u postojeći ambijent. Projektant je vešto iskoristio blagu zatalasanost terena i po funkciji i po gabaritu napravio skladnu denivelaciju crkve u dva nivoa. U gornjem nivou je zatvoreni prostor sa tipičnim kvadratnom osnovom, sa apsidom i kubetom iznad naosa. U donjem nivou je otvoreni trem koga definišu neovizantijski stubovi i kućište za vodu. Osnova je razuđena, vertikalni gabarit takođe. Krovni pokrivač je blagih nagiba od ćeramide, zidovi od opeke, malterisani i presvučeni hirofom, sokl od veštačkog kamena.

Plato oko kapele od betona, a prilazna staza od opeke. Unutra je kapela okrečena u dve boje: glatki zidovi u svetloplavo, dok je lučni deo apside naglašen jarkom ružičastom bojom. Kapela nema ikonostasa, u apsidi je samo časna trpeza. Na bočnim zidovima su porodične ikone darovi vernika. U porti crkve su spomen table sa imenima darodavaca iz 1940. i 1960. godine, koji su omogućili izgradnju i obnovu kapele.

U katoličkoj kapelici je reljef Bogorodice, a u apsidi su zahvalne tablice.

Vidi još

• Spisak spomenika kulture u Severnobačkom okrugu
• Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica

Spoljašnje veze

• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara