Dobrivoje Budimirović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Dobrivoje Budimirović
Lični podaci
Datum rođenja(1947-01-05)5. januar 1947. (77 god.)
Mesto rođenjaLukovica, FNRJ
DržavljanstvoSrbija
ObrazovanjePoljoprivredni fakultet u Beogradu
UniverzitetUniverzitet u Beogradu
Politička karijera
Politička
stranka		Savez komunista Srbije (1968—1990)
Socijalistička partija Srbije (1990—2000)
Socijalistička narodna stranka (2000ih)
Srpska napredna stranka (2016—)
Predsednik opštine Svilajnac
28. oktobar 1989 — 2001.
NaslednikMilija Jovanović
2004 — 2008.
PrethodnikMilija Jovanović
NaslednikGorica Dimčić Tasić
11. januar 1990 — 22. januar 2001.
Izbori1990.
Reizbor(i)1992, 1997
PredsednikSlobodan Milošević
Milan Milutinović
Predsednik vladeDragutin Zelenović
Radoman Božović
Nikola Šainović
Mirko Marjanović
Milomir Minić

Dobrivoje Budimirović (Lukovica, 5. januar 1947), poznatiji kao Bidža, je penzionisani političar u Srbiji. Bio je gradonačelnik Svilajnca veći deo perioda od 1989. do 2008. godine, a bio je i u parlamentu Srbije i Jugoslavije. Dugogodišnji član Socijalističke partije Srbije (SPS), kasnije je pokrenuo sopstveni politički pokret i sada je član Srpske napredne stranke (SNS).

Rani život i karijera[uredi | uredi izvor]

Budimirović je rođen u selu Lukovica kod Svilajnca, u tadašnjoj NR Srbiji u FNRJ. Diplomirao je na Poljoprivrednom fakultetu u Beogradu, a kasnije radio u zadruzi i preduzeću Agroeksport. Počev od 1980. godine, dugi niz godina obavljao je dužnost direktora Poljoprivredne škole.[1]

Budimirović je 2013. godine učestvovao u rijaliti televizijskoj emisiji Farma.[2] Sledeće godine, njegov dom je ozbiljno oštećen u poplavama u Srbiji 2014. godine.[3] 2020. je objavljeno da obrađuje jedan i po hektar poljoprivrednog zemljišta, gde je uzgajao pšenicu, kukuruz i lucerku, i da je još uvek zauzet raznim domaćim i međunarodnim projektima.[4]

Jednom je spasao nogu od gangrene tako što je vinogradskim makazama amputirao zaraženi prst.[5]

Političar[uredi | uredi izvor]

Miloševićeve godine (1987–2000)[uredi | uredi izvor]

Budimirović je bio lični saradnik Slobodana Miloševića tokom njegovog političkog uspona u Srbiji i ostao je branilac Miloševićevog političkog nasleđa. Rekao je da je Miloševića nagovorio da se u crkvenom obredu oženi Mirjanom Marković (koja mu je bila znatno manje naklonjena) kako bi izgradio podršku naroda za njihovu zajednicu.[6]

Kada je u julu 1997. Slobodan Milošević izabran za predsednika SR Jugoslavije, Budimirović i njegov kolega socijalista Radovan Radović su u Narodnoj skupštini otpevali duet u čast Miloševića, uz reči: „Slobodane, Slobodane ti si ko komunista, volimo te, volimo te ko Isusa Hrista“.[7]

Gradonačelnik Svilajnca (1989–2000)[uredi | uredi izvor]

Budimirović je prvi put postao gradonačelnik Svilajnca nakon lokalnih izbora u Srbiji 1989. godine, poslednjih održanih kada je Srbija još bila jednopartijska socijalistička država.[8] Sledeće godine ponovo je uvedena višestranačka demokratija i Budimirović je postao član Miloševićevog SPS-a. On je nastavio da obavlja funkciju gradonačelnika nakon lokalnih izbora u Srbiji u maju 1992, decembra 1992. i 1996. godine.[9] U ovoj ulozi bio je živopisna i često bombastična figura, a u nekim krugovima je ismevan kao grub politički šef. Svoje gradonačelnikovanje je opisao kao vreme neviđenog rasta zajednice, ukazujući na izgradnju porodilišta i gasifikaciju grada kao jedan od njegovih uspeha.[10]

Kada su uvedene sankcije Jugoslaviji u kontekstu jugoslovenskih ratova 1990-ih, Budimirović je odgovorio legalizacijom prodaje švercovanih cigareta u opštini. Službenici iz Beograda koji su stigli da oduzmu krijumčarene cigarete morali su da ih vrate.[11]

Poslanik (1990–2001)[uredi | uredi izvor]

Budimirović je na parlamentarnim izborima 1990. godine izabran za poslanika u Narodnoj skupštini Srbije za diviziju Svilajnac. Socijalistička partija je odnela većinsku pobedu, a on je bio pristalica vlade kada se skupština sastala početkom 1991.

Srbija je uvela sistem proporcionalne zastupljenosti na republičkim izborima 1992. Budimirović je dobio deveto mesto na izbornoj listi SPS-a u Smederevu za parlamentarne izbore u decembru 1992. godine i dobio je mandat kada je lista osvojila deset mandata.[12][13] (Od 1992. do 2000. godine, izborni zakon Srbije predviđao je da se jedna trećina poslaničkih mandata dodeljuje kandidatima na uspešnim listama po numeričkom redosledu, dok će preostale dve trećine biti raspoređene među ostalim kandidatima po nahođenju stranaka ili koalicija sponzora. Budimirović nije dobio automatski mandat, iako je svejedno bio uključen u delegaciju SPS-a.)[14] Socijalisti su 1992. odneli manjinsku pobedu i u početku su vladali u neformalnom savezu sa krajnje desničarskom Srpskom radikalnom strankom (SRS).

Ovaj savez SPS-SRS se raspao sredinom 1993. godine, a u decembru te godine održani su još jedni parlamentarni izbori. Budimirović je dobio šesto mesto na listi SPS-a u Smederevu i ponovo je dobio mandat kada je lista osvojila jedanaest mandata.[15][16] Socijalisti su na ovim izborima povećali ukupan broj mesta i nakon toga formirali novu administraciju sa Novom demokratijom (Nova demokratija, ND).

Mirjana Marković je 1994. godine pokrenula političku stranku pod nazivom Jugoslovenska levica (JUL), koja je uglavnom delovala u savezu sa Miloševićevim SPS-om. Budimirović, koji se protivio savezu, lično je intervenisao da spreči JUL da pokrene lokalnu filijalu u Svilajncu.[17] Bilo je nekih spekulacija da će kasnije biti isključen kao kandidat SPS-a na parlamentarnim izborima 1997. godine, ali je na kraju dobio treću poziciju na partijskoj koalicionoj listi u manjoj, preraspoređenoj podeli na Jagodinu.[18] Lista je osvojila tri mesta u diviziji, a on je ponovo izabran za poslanika.[19][20]

U maju 2000. godine Budimirović je izabran u delegaciju Skupštine Srbije u Veću republika u Skupštini Savezne Republike Jugoslavije.[21] Služio je sve do prvih neposrednih izbora za saveznu skupštinu u septembru iste godine.

Miloševića je pobedio Vojislav Koštunica iz Demokratske opozicije Srbije (DOS) na predsedničkim izborima u Jugoslaviji 2000. godine, događaju koji je podstakao široke političke promene u Srbiji i Jugoslaviji. DOS je takođe odneo tesnu pobedu u Svilajncu na istovremenim lokalnim izborima u Srbiji 2000. godine, a Budimirović je posle toga podneo ostavku na mesto gradonačelnika.[22]

Novi srpski parlamentarni izbori održani su kasnije 2000. godine; pre glasanja, izborni sistem Srbije je reformisan tako da je cela država postala jedinstvena izborna jedinica i svi mandati su dodeljeni kandidatima na uspešnim listama po nahođenju stranaka ili koalicija sponzora, bez obzira na brojčani red.[23] Budimirović se našao na šesnaestom mestu liste SPS-a, koja je bila uglavnom po azbučnom redu.[24] Lista je osvojila trideset sedam mesta. Nije dobio novi mandat, a poslanički mandat mu je prestao kada je sazvana nova skupština u januaru 2001. godine.[25][26]

Od 2000. godine[uredi | uredi izvor]

Van kancelarije, Budimirović se suočio sa nizom pravnih izazova u Svilajncu.[27] U junu 2004. godine osuđen je za nesavesno korišćenje opštinskih sredstava i osuđen na tri meseca zatvora. Kazna nije bila pravosnažna, a imao je pravo žalbe; na kraju krajeva, nije služio nijedno vreme u zatvoru.[28]

SPS je doživeo ozbiljne unutrašnje podele 2002. godine, uglavnom oko pitanja Miloševićevog vođstva. Budimirović je podržao odluku stranke o održavanju vanrednog kongresa; pripremajući se za ovaj događaj, opisao je sebe kao stalnog pristalicu Miloševića.[29] Stranka se potom raspala, a Budimirović je postao potpredsednik otcepljene Socijalističke narodne partije (Socijalistička narodna stranka, SNS). Predvodio je izbornu listu stranke na parlamentarnim izborima u Srbiji 2003. godine; lista nije prešla izborni cenzus da bi osvojila zastupljenost u skupštini.[30]

Srbija je ukratko uvela neposredni izbor gradonačelnika na lokalnim izborima 2004. godine. Budimirović se u Svilajncu kandidovao kao kandidat svoje grupe građana i ponovo je ubedljivo reizabran i obavljao je funkciju naredne četiri godine. Preživeo je izbore za opoziv 2007. godine; obećao je da će se povući u manastir ako bude pobeđen.[31]

Socijalistička narodna partija učestvovala je na parlamentarnim izborima 2007. godine na koalicionoj izbornoj listi koju su predvodile Partija ujedinjenih penzionera Srbije (PUPS) i Socijaldemokratska partija (SDP). Budimirović je dobio trideset i prvu poziciju na koalicionoj listi, koja nije uspela da pređe izborni cenzus.[32] Njegova lokalna lista je poražena na lokalnim izborima 2008. u Svilajncu, a iste godine mu je istekao poslednji mandat na mestu gradonačelnika.[33]

Kasnije se pridružio Srpskoj naprednoj stranci i bio u njenom glavnom odboru. 2016. godine učestvovao je na lokalnom protestu protiv projekta tretmana medicinskog otpada u Svilajncu.[34]

Izborna istorija[uredi | uredi izvor]

Izbori za predsednika opštine Svilajnac 2004.[uredi | uredi izvor]

Kandidat Partija Glasovi %
Dobrivoje Budimirović Grupa građana Za bogatu opštinu Svilajnac 7.127 55,85
Milija Jovanović (trenutni) Demokratska stranka 1.624 12,73
Gorica Gajić Demokratska stranka Srbije 1.579 12,37
Mića Nešić G17 plus 852 6,68
Branislav Marinković Srpski pokret obnove 794 6,22
Radovan Radosavljević Pokret snaga Srbije 440 3,45
Staniša Strainović Socijalistička partija Srbije 232 1,82
Ljubiša Radosavljević Narodna demokratska stranka 114 0,89
Ukupno 12.762 100,00
Izvor:[35]

Izbori za opoziv predsednika opštine Svilajnac 2007.[uredi | uredi izvor]

Izbor Glasovi %
Protiv opoziva 5.940 51,17
Za opoziv 5.668 48,83
Ukupno važećih glasova 11.608 100,00
Izvor:[36]

Parlamentarni izbori u Srbiji 1990 - Izborna jedinica 98[uredi | uredi izvor]

Kandidat Partija
Dobrivoje Budimirović Bidža (***POBEDNIK***) Socijalistička partija Srbije
Vitomir Vasić Liberalna stranka
Nenad Govedarović Demokratska stranka
Zoran Lalković Srpski pokret obnove
Radoslasv Milosavljević Grupa građana
Radiša Nedeljković Stranka unije srpskih seljaka
Obradin Čolić Grupa građana
Ukupno
Izvor:[35]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Dobrivoje Budimirović Bidža", Glas javnosti, 2 October 2000, accessed 26 August 2022.
  2. ^ "I Bidža na 'Farmi'", Blic, 16 March 2013, accessed 26 August 2022.
  3. ^ G. Jevremović, "Bidža poplavljen u Svilajncu, ostao bez imovine i odela", Blic, 26 August 2022.
  4. ^ Z. Gligorijević, "Kad bih živeo kao većina ispisnika, propao bih načisto: Čuveni Bidža iz Svilajnca radi kao u najboljim godinama", Novosti, 8 January 2020, accessed 27 August 2022.
  5. ^ "Većina je većina", Danas, 4 September 2007, accessed 26 August 2022.
  6. ^ "MIRA MI TO NIKAD NIJE OPROSTILA! Bidža otkriva kako se zakačio sa Slobinom ženom i ZAŠTO ga je terao da je venča u CRKVI", Mondo, 18 September 2021, accessed 26 August 2022.
  7. ^ "Slavlje iza zatvorenih vrata u Skupstini Srbije", Naša borba, 16 July 1997, accessed 26 August 2022.
  8. ^ Vera Didanović, "Anatomija jednog domaćina", Vreme, 6 September 2007, accessed 26 August 2022.
  9. ^ Z. Gligorijević, "Kad bih živeo kao većina ispisnika, propao bih načisto: Čuveni Bidža iz Svilajnca radi kao u najboljim godinama", Novosti, 8 January 2020, accessed 27 August 2022.
  10. ^ "Većina je većina", Danas, 4 September 2007, accessed 26 August 2022.
  11. ^ "Rural dwellers turn deaf ear to Belgrade political clamour," Agence France-Presse, 19 February 1997.
  12. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 20. i 27. decembra 1992. godine i 3. januara 1993. godine – ZBIRNE IZBORNE LISTE (8 Smederevo) and Izveštaj o ukupnim rezultatima izbora za narodne poslanike u Narodnu skupštinu Republike Srbije, održanih 20. i 27. decembra 1992. godine i 3. januara 1993. godine, Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 30 July 2021.
  13. ^ Službeni Glasnik (Republike Srbije), 25 January 1993 (Volume 49 Number 7), p. 194.
  14. ^ Guide to the Early Election Arhivirano 2022-01-16 na sajtu Wayback Machine, Ministry of Information of the Republic of Serbia, December 1992, made available by the International Foundation for Electoral Systems, accessed 14 July 2017.
  15. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 19. i 26. decembra 1993. godine i 5. januara 1994. godine – ZBIRNE IZBORNE LISTE (8 Smederevo) and Izveštaj o ukupnim rezultatima izbora za narodne poslanike u Narodnu skupštinu Republike Srbije, održanih 19. i 26. decembra 1993. godine i 5. januara 1994. godine, Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 30 July 2021.
  16. ^ Službeni Glasnik (Republike Srbije), Volume 50 Number 11 (25 January 1994), p. 193.
  17. ^ "Dobrivoje Budimirović Bidža", Glas javnosti, 2 October 2000, accessed 27 August 2022.
  18. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 21. i 28. septembra i 5. oktobra 1997. godine – ZBIRNE IZBORNE LISTE (17 Jagodina), Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 2 July 2021.
  19. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 21. i 28. septembra i 5. oktobra 1997. godine – REZULTATI IZBORA (Izveštaj o ukupnim rezultatima izbora za narodne poslanike u Narodnu skupštinu Republike Srbije, održanih 21. i 28. septembra i 5. oktobra 1997. godine), Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 2 July 2021.
  20. ^ PRVA SEDNICA, 03.12.1997., Otvoreni Parlament, accessed 12 January 2022.
  21. ^ "Veće republika bez opozicije", Glas javnosti, 4 May 2000, accessed 27 August 2022.
  22. ^ Izbori, 2000. Za Odbornike Skupština Opština i Gradova, Bureau of Statistics – Republic of Serbia, p. 59.
  23. ^ Serbia's Law on the Election of Representatives (2000) stipulated that parliamentary mandates would be awarded to electoral lists (Article 80) that crossed the electoral threshold (Article 81), that mandates would be given to candidates appearing on the relevant lists (Article 83), and that the submitters of the lists were responsible for selecting their parliamentary delegations within ten days of the final results being published (Article 84). See Law on the Election of Representatives, Official Gazette of the Republic of Serbia, No. 35/2000, made available via LegislationOnline, accessed 28 February 2017.
  24. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 23. decembra 2000. godine i 10. januara 2001. godine, IZBORNE LISTE (Demokratska opozicija Srbije – dr Vojislav Koštunica (3 Socijalistička partija Srbije – Slobodan Milošević), Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 2 July 2021.
  25. ^ PRVA KONSTITUTIVNA SEDNICA, 22.01.2001., Otvoreni Parlament, accessed 12 January 2022.
  26. ^ See also Z. Gligorijević, "Kad bih živeo kao većina ispisnika, propao bih načisto: Čuveni Bidža iz Svilajnca radi kao u najboljim godinama", Novosti, 8 January 2020, accessed 27 August 2022. This source indicates that Budimirović served for five terms in the national assembly and two at the federal level. If this information is accurate, then one term in each body is unaccounted for by online sources.
  27. ^ "Bidža i posle Bidže", NIN, 17 October 2002, accessed 26 August 2022.
  28. ^ "Bidža osuđen na tri meseca zatvora", Glas javnosti, 5 June 2004, accessed 26 August 2022.
  29. ^ "Puca i SPS", Glas javnosti, 23 November 2002, accessed 26 August 2022.
  30. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 28. decembra 2003. godine – IZBORNE LISTE (15. SOCIJALISTIČKA NARODNA STRANKA - NARODNI BLOK - GENERAL NEBOJŠA PAVKOVIĆ), Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 14 August 2022.
  31. ^ Vera Didanović, "Anatomija jednog domaćina", Vreme, 6 September 2007, accessed 26 August 2022.
  32. ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 21. januara i 8. febrauara 2007. godine, IZBORNE LISTE (9 Partija ujedinjenih penzionera Srbije (PUPS) - Dr Jovan Krkobabić i Socijaldemokratska partija (SDP) - Dr Nebojša Čović), Republic Election Commission, Republic of Serbia, accessed 10 July 2021.
  33. ^ "Svilajnac: Budimirović u opoziciji", B92, 14 May 2008, accessed 27 August 2022.
  34. ^ G. Jevremović , "Bidžini naprednjaci protiv odluke Vlade", Blic, 16 February 2016, accessed 26 August 2022.
  35. ^ a b „Lokalni izbori 2004 - Za gradonačelnika Svilajnca”. www.svilajnac001.co.rs. Pristupljeno 2024-04-13. 
  36. ^ „Rezultati referenduma u Svilajncu, 02 septembar 2007.godine”. www.svilajnac001.co.rs. Pristupljeno 2024-04-13. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Добривоје_Будимировић&oldid=27769670”