Kostur (Pirot)
Kostur | |
|---|---|
 Kostur | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Pirotski |
| Grad | Pirot |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  241 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 08′ 23″ S; 22° 29′ 31″ I / 43.139666° S; 22.492° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 410 m |
.svg)  Kostur Kostur na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 010 |
| Registarska oznaka | PI |
Kostur je naselje Grada Pirota u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz Prema popisu iz 2011. ima 241 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 311 stanovnika).
Ovde se nalazi Vrelo Kostur.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Selo Kostur smešteno je u jednoj blagoj uvali na zapadnom rubu pirotskog naselja Barja na severozapadnom delu pirotske kotline. Selo je zbijenog tipa. Kuće su smeštene i zbijene u malim avlijama (dvorištima), i to uglavnom pored puta. Ulice su uske i krivudave. Vrlo su postojane jer selo je smešteno na kamenitom terenu. U vreme suše nikada nije bilo mnogo prašine, a u vreme kiše nije bilo blata. Sada su sve ulice i svi sokaci asfaltirani, sredstvima iz samodoprinosa građana i njihovim ličnim radom, tako da je ugodno ići njima i noću jer je uvedeno i ulično osvetljenje. Selo je locirano na južnom obodu lokaliteta Rudine. Rudina je prirodna kamenita · krečnjačka greda koja se nastavlja i pruža od planinskih uzvišenja na zapadu atara sela Kostura od 3 km i gubi se u ataru susednog sela Blata. Rudine predstavlja prirodnu prepreku, ali ne nepremostivu između Kosturskog polja koje je deo Pirotske kotline i lokaliteta Reka. Reku čine obradive površine na levoj obali Pasjačke reke severozapadno od Rudine a koje su deo Kosturskog atara.
Selo Kostur ima više mala ili zaseoka: Sredselo (centar sela), Adžijsko guvno, Miljćevac, Donja mala, Gornja mala, Velkovski i Kamenosvski kraj i Bistar.[1] Kostur nema povoljan saobraćajni položaj jer se nalazi zapadno od sela Blata na 500 m. Kroz Blato prolazi put prvog reda od Pirota do Babušnice i dalje prema Leskovcu. Međutim, Kostur nije izolovano selo, ali on je makadamskim putem povezan sa Rasnicom i Barje Čiflikom, a preko Blata sa ostalim selima lociranim u severozapadnom delu Pirotske kotline povezan je asfaltnim putevima. Kad se ide putem od Blata ka Kosturu, selo se ne vidi u celini, jer se nalazi u blagoj uvali, ali se vili sa lokaliteta Breg.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U ataru sela Kostura postoje izvesni pokazatelji i indikacije da je tu u doba Rimljana sigurno postojala Mutatio, vojnička tvrđava ili trgovačka stanica sa odmornom zapregom. Na lokalitetu samog sela, a i široj okolini, građani Kostura nalaze zidine od kamena u kojima se malter potpuno skamenio (stari Rimljani su malter za izgradnju tvrđava pravili od kreča i jaja).
Kostur, Blato, Ponor i Rasnica značajno se pominju u turskim tefterima polovinom XV veka, Pasjač, Prisjan, Mali Suvodol i Veliki Suvodol pominju se u drugoj polovini XVI veka, a Barje Čiflik i Vojnici pominju se kasnije u vreme turske okupacije. Kostur je postojao i ranije, ali se zvanično pominje 1447. u popisu Timara nahije "Visoka" i "Znepol", kao i timar Saka Karadže.
Za vreme Istočne krize mesto je sa celim (srez Lužnički) krajem od Turaka oslobodila srpska vojska. Predsednik opštine Kostur, Tasa Ilić sa 195 predstavnika sela sreza Lužničkog je 20. februara/4. marta 1878. godine poslao pismo iz Čivlika, srpskom knezu Milanu Obrenoviću. U svom obraćanju molili su da ih knez uzme u svoju zaštitu od Bugara; da sela pripadnu kneževini Srbiji.[2] Kostur je 1879. godine imao 53 kuće sa 337 duša, među njima su četiri pismena čoveka a broj poreskih glava je iznosio 72.[3] Selo Kostur od 1878. godine je bilo središte Suda kosturske opštine, odnosno bilo je administrativni centar za sela u okolini.
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Kostur živi 270 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 50,9 godina (48,5 kod muškaraca i 53,3 kod žena). U naselju ima 128 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,43.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 1 | ||
| 80+ | 8 | 16 | ||
| 75—79 | 12 | 15 | ||
| 70—74 | 8 | 17 | ||
| 65—69 | 17 | 11 | ||
| 60—64 | 15 | 14 | ||
| 55—59 | 11 | 13 | ||
| 50—54 | 8 | 9 | ||
| 45—49 | 12 | 7 | ||
| 40—44 | 5 | 10 | ||
| 35—39 | 14 | 5 | ||
| 30—34 | 9 | 8 | ||
| 25—29 | 10 | 5 | ||
| 20—24 | 3 | 2 | ||
| 15—19 | 9 | 8 | ||
| 10—14 | 8 | 6 | ||
| 5—9 | 2 | 6 | ||
| 0—4 | 4 | 3 | ||
| Prosek : | 48,5 | 53,3 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 141 | 35 | 88 | 13 | 3 | 2 |
| Ženski | 141 | 13 | 87 | 38 | 3 | 0 |
| UKUPNO | 282 | 48 | 175 | 51 | 6 | 2 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 56 | 10 | 0 | 0 | 26 |
| Ženski | 31 | 11 | 0 | 0 | 15 |
| UKUPNO | 87 | 21 | 0 | 0 | 41 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 7 | 3 | 1 | 2 |
| Ženski | 0 | 0 | 1 | 2 | 1 |
| UKUPNO | 0 | 7 | 4 | 3 | 3 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 1 | 2 | 0 |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 1 | 0 | 1 | 2 | 0 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 3 | 0 | 0 | 1 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| UKUPNO | 3 | 0 | 0 | 1 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Duhomir Cvetković, Kostur : u čast 550-te godišnjice od zvaničnog pomena sela u popisu Timara nahije "Visoka i Znepol" : (1447-1997), 2001, str. 13
- ^ "Srbija 1878. godine", zbornik dokumenata, Beograd 1978.
- ^ "Otadžbina", Beograd 1880. godine
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
