Najdan Pašić

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Najdan Pašić
Lični podaci
Datum rođenja(1922-06-28)28. jun 1922.
Mesto rođenjaSkoplje, Kraljevina SHS
Datum smrti10. mart 1997.(1997-03-10) (74 god.)
Mesto smrtiBeograd,  SR Jugoslavija
ObrazovanjePravni fakultet Univerziteta u Beogradu
Institut društvenih nauka
Naučni rad
InstitucijaInstitut društvenih nauka
Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu
NagradeNIN-ova nagrada
Nagrada AVNOJ-a

Najdan Pašić (Skoplje, 28. jun 1922 — Beograd, 10. mart 1997) bio je srpski doktor pravnih nauka, politikolog, direktor Instituta društvenih nauka, redovni profesor i dekan Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu u dva mandata, sudija i predsednik Ustavnog suda Srbije, glavni urednik NIN-a, kao i član Predsedništva Socijalističke Republike Srbije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Pašić je rođen u Skoplju 1922. godine. Pohađao je Treću mušku gimnaziju u Beogradu i još tada je počeo da čita dela Slobodana Jovanovića, Svetozara Markovića, Veselina Masleše.[1] Nakon oslobođenja Beograda 1944. godine, pisao je za novi omladinski list "Mladi borac", a majka i sestra su radile kao nadničarke na branju kukuruza u Sremu.

Diplomirao je 1949. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu.[2] Studije je nastavio na Institutu društvenih nauka, gde su mu predavači bili Moša Pijade (Istorija Komunističke partije Jugoslavije), Veljko Vlahović (Istorija SKPB), Maksimilijan Baće, Boris Kidrič...

Za časopis "Naša stvarnost" je počeo da piše na poziv glavnog i odgovornog urednika Milentija Popovića. Iz ovog lista je kasnije nastao NIN, čiji je prvi broj izašao 7. januara 1951. godine, a Pašić je bio jedan od njegovih osnivača i prvih urednika.

Na osnovu rešenja Državnog sekretarijata za inostrane poslove FNR Jugoslavije od 24. septembra 1953. godine, dotadašnji drugi sekretar Državnog sekretarijata Najdan Pašić je raspoređen na dužnost šefa Odeljenja za informacije pri ambasadi FNRJ u Londonu. Doktorirao je na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1956. godine i zaposlio se kao honorarni predavač, dok se još nalazio pri ambasadi u Londonu.[3]

Izabran je za vanrednog profesora Visoke škole političkih nauka u Beogradu 1960. godine, a 3. novembra 1962. godine je izabran za redovnog profesora na predmetu "Uporedni politički sistemi". Nastavio je da predaje i kada je škola prerasla u Fakultet političkih nauka, koji je priključen Univerzitetu u Beogradu. Na mestu dekana FPN-a je bio od 15. septembra 1973. do 30. septembra 1975. godine.

Rešenjem Saveznog izvršnog veća koje je potpisao potpredsednik Aleksandar Ranković, postavljen je za direktora Instituta društvenih nauka 18. juna 1963. godine.

Na mestu člana Predsedništva SR Srbije se nalazio od 1974. do 1982. godine.

U intervjuu za drugi program Radio Beograda od 7. januara 1981. godine, rekao je:

Treba kritikovati i Savez komunista. Uostalom, i ima osnova za kritiku. Recimo, ima razloga da se kritikuje način na koji Savez komunista ostvaruje tu svoju rukovodeću ulogu. Međutim, pitanje je da li to treba činiti traženjem neke druge snage koja bi preuzela pretpostavljenu rukovodeću ulogu Saveza komunista.

Porodični život[uredi | uredi izvor]

Srpski i jugoslovenski političar Nikola Pašić, višestruki predsednik Ministarskog saveta Kraljevine Srbije i Jugoslavije, bio je stric Najdana Pašića.

Kćerka Najdana Pašića je majka Marka Đurića, srpskog političara i ambasadora Republike Srbije u Vašingtonu.

Kritike[uredi | uredi izvor]

Na naučnom skupu „Doprinos profesora, doktora Najdana Pašića u utemeljenju i razvoju političkih nauka u Srbiji“ koji je održan u maju 2018. godine na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, dekan prof. dr Dragan Simić je rekao[4]:

Njegovu bogatu biografiju obeležava bavljenje političkom naukom i osnivanje ovog fakulteta, ali on je bio još jedna prava, široka renesansna ličnost, imajući u vidu da se bavio novinarstvom, publicistikom, bio vrstan pravnik, bavio se i konkretnom politikom i u finalu jedne uzbudljive decenije njegovog života, negde od 55. godine na ovamo ka osnivanju Fakulteta krunisao polaganjem temelja naučnih temelja za osnivanje našeg fakulteta.

Važniji radovi[uredi | uredi izvor]

  • Socijalizam i država, Rad, 1958;
  • Savremena država, Kultura, 1960;
  • Teorija političkih sistema, Visoka škola političkih nauka, 1964;
  • Politika i politička teorija, Visoka škola političkih nauka, 1968;
  • Nacionalno pitanje u savremenoj epohi, Radnička štampa, 1973;
  • Klase i politika, elementi marksističke političke nauke, Rad, 1974;
  • Uporedni politički sistemi, Institut za političke studije Fakulteta političkih nauka, 1976;
  • Interesi, institucije, ideologije, Institut za političke studije Fakulteta političkih nauka, 1977;
  • Pluralizam interesa i politički sistem, Delta pres, 1978;
  • Interesi i politički proces, konflikti i konsenzus u političkom odlučivanju, Komunist, 1983;
  • Organizacija političkog sistema socijalističkog samoupravljanja, Institut za političke studije, 1983;
  • Razgovori i rasprave o političkom sistemu, Partizanska knjiga, 1986;
  • Istorijski fijasko sistema monoorganizacione hijerarhije, godine raspada (1987-1992), FPN, Unireks, 1996.[5]

Nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Najdan Pašić - temelji politikologije u Srbiji (PDF). Beograd: Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu. 2018. str. 21. ISBN 978-86-6425-046-7. 
  2. ^ „Prof. dr Najdan Pašić”. Naučno društvo Srbije. 
  3. ^ Najdan Pašić - temelji politikologije u Srbiji (PDF). Beograd: Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu. 2018. str. 34. ISBN 978-86-6425-046-7. 
  4. ^ „Naučni skup posvećen prof. dr Najdanu Pašiću”. 22. maj 2018. Arhivirano iz originala 31. maj 2023. g. 
  5. ^ „Najdan Pašić”. Institut društvenih nauka. Arhivirano iz originala 18. 05. 2023. g. 


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Најдан_Пашић&oldid=27500188”