Спремност (novine)
| Tip | Nedeljne novine |
|---|---|
| Izdavač | Ustaški nakladni zavod |
| Urednik | Ivo Bogdan (početak 1942) Tijas Mortiđija (od maja 1942. do decembra 1944) Franjo Nevistić (od decembra 1944. do maja 1945) |
| Osnivanje | 1942 |
| Sedište | Zagreb, Nezavisna Država Hrvatska |
Spremnost su bile nedeljne ilustrovane novine Ustaškog pokreta iz Zagreba, magazin opšteg tipa, koji je pisao o; politici, ratu, ekonomiji i kulturi, izlazile su od početka 1942. do sloma NDH 1945.
Uređivačka politika[uredi | uredi izvor]
Od uspostave Nezavisne Države Hrvatske glavni dnevni listovi bili su Hrvatski narod i Nova Hrvatska a Spremnost glavni nedeljni časopis opšteg profila. Uz njih su još izlazili šaljivi sedmični magazin Šilo, dnevni list Gospodarstvo i magazini Hrvatski radnik, Plug, Plava revija, Hrvatska revija i Vienac....
Časopis Spremnost pokrenut je tek nakon što je ustaški režim ovladao metodama totalne kontrole štampe. Pokretač i glavni organizator bio je Ivo Bogdan a glavni urednik sa najdužim stažom Tijas Mortiđija (do 1944). Pored Mortiđije i Bogdana u Spremnosti su redovno objavljivali članke o politici; Milivoj Magdić, Marković Štedimlija i Ante Ciliga (od 1943). Magdić je bio zadužen za kritiku marksizma, Štedimlija (Crnogorac) bio je redakcijski specijalist za balkanska pitanja i četnike, a Ciliga za Sovjetski Savez (on je u Rusiji proveo oko 10 godina). Ostali važniji saradnici Spremnosti bili su: Ljubomir Maraković (književnost), Ton Smerdel, Radoslav Glavaš, Albert Haler, Antun Barac i Mihovil Kombol.
Spremnost je štampala eseje, kritike i političke histrografijske studije. Magazin je za razliku od svih ostalih novina imao stalnu rubriku Odjeci iz sveta u kojoj su se prenosile i vesti sa druge neprijateljske savezničke strane kao i vesti iz osovinskih zemalja i ostalih neutralnih zemalja. Najčešće su te vesti objavljivane uz vrlo tendeciozne komentare, američka politika prikazivala se kao strogo imperijalistička, a gotovo identičan stav časopis je imao i prema politici Sovjetskog Saveza, s tom razlikom što je za SSSR tvrdio da mu je cilj - porobljavanje malih istočnoevropskih naroda, - dok je za Ameriku tvrdio da želi preoteti sve dotadašnje kolonijalno carstvo Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske.
Spremnost je u celosti bio tipični marionetski časopis svoga vremena s izrazito jakom nacionalističkom notom, - branio je politiku svojih sponzora, a kritički pisao o politici protivnika protivnika i nastojala je prikazati kao pogubnu za Evropu. Saveznici su uopšteno prikazivani kao jedna neprirodna interesna koalicija Jevreja, Masona i Komunista. Spremnost je tako već 13. septembra 1942. objavila članak Ive Bogdana u kojem je napisao da se NDH-a mora odupreti »Jevrejima, masonima, komunistima« kao i unutrašnjim neprijateljima, i to »hrabrošću, odlučnošću i političkom dalekovidnošću«. [1] Čak i kada je bilo savršeno jasno da će osovinske sile izgubiti rat, saveznički uspesi su prikazivani u sasvim drugom svetlu ili su minimazovani. Tako se angloamerički desant na Siciliju, - prikazao kao vojnički potpuno nevažan događaj, koji uopšte neće imati nikakav uticaj na glavni istočni front. [2] Glavni urednik Tijas Mortiđija davao je ton časopisu u svojoj uredničkoj kolumni, i kolumni koju je potpisivao sa fantomskim imenom Pomet u kojoj se često na ironičan način osvrtao na tadašnje kulturne prilike u Hrvatskoj, i na njene glavne aktere, tada znane pisce, muzičare, glumce, slikare i upravitelje kulturnih institucija... [3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ivo Horvat: Ne može se rehabilitirati novinstvo koje je služilo totalitarističkoj politici i praksi ustaškoga režima (22. travnja 2004), Vjesnik online, pristupljeno 2. septembra 2010.[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ A Labus: Saveznici u tisku NDH 1943 – 1945.*, pristupljeno 2. septembra 2010., Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ O tjedniku Spremnost, Knjižnice Filozofskog fakulteta, Sveučilišta u Zagrebu, pristupljeno 2. septembra 2010. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. јул 2011), Приступљено 25. 4. 2013.
Литература[uredi | uredi izvor]
- Macan, Trpimir, Bogišić, Vlaho i drugi: Spremnost : 1942-1945, Zagreb : Matica hrvatska, 1998 godina, ISBN 953-150-161-0
