Etnički Makedonci u Republici Srpskoj
.svg) Makedonska narodna zastava | |
 Zastava Severne Makedonije | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 341 (2013) | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
| Grad Banja Luka | 124(2013) |
| Opština Prnjavor | 36(2013) |
| Grad Bijeljina | 31(2013) |
| Jezici | |
| srpski makedonski (220)[a] | |
| Religija | |
| pravoslavlje | |
| Srodne etničke grupe | |
| Južni Sloveni | |
| Deo serije o Makedoncima |
| Makedonci |
|---|
 |
| Po regiji ili zemlji |
| Makedonija |
| Dijaspora |
|
|
Podgrupe i srodne grupe |
|
|
| Kultura |
|
|
| Religija |
| Ostale teme |
Makedonci u Republici Srpskoj (mkd. Македонци во Република Српска) su državljani Republike Srpske koji se u etničkom smislu izjašnjavaju kao pripadnici makedonskog naroda. Istorijski odnosi između stanovništva današnje Sjeverne Makedonije i Republike Srpske započeli su da se razvijaju ujediknjenjem ovh prostora u jednu državu, Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Makedonci, narod u najvećem dijelu sličan Srbima, sa većinskim stanovništvom Republike Srpske dijeli i sličnu kulturu, običaje i tradiciju. Etnički Makedonci u Republici Srpskoj su vjernici Srpske pravoslavne crkve, što ih još više zbližava sa većinskim narodom u Republici Srpskoj.
Etnički Makedonci su jedna od sedamnaest službenih nacionalnih manjina u Republici Srpskoj, a njihove interese zastupaju predstavnici i delegati u Savjetu nacionalnih manjina, i Savezu nacionalnih manjina.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Etnički Makedonci su ove prostore počeli da naseljavaju početkom 20. vijeka. Iako ih je većina došla zbog posla, makedonski doseljenici ostajali su trajno i započinjali jedan novi život.[1]Dugo vremena nisu imali nikakvo kulturno umjetničko društvo, oko kojeg bi se okupljali, ali i pored toga, uspjevali su sačuvati svoj jezik i običaje.[2]
Nakon Drugog svjetskog rata uslijedio je novi talas doseljavanja Makedonaca na teritoriju današnje Republike Srpske. Makedonci su naseljavali uglavnom veće gradove: Banja Luku, Trebinje, Doboj, Bijeljinu, Prijedor, Derventu, i Zvornik, ali danas aktivnost Makedonaca, je primjetna samo u Banja Luci.[3]
Religija[uredi | uredi izvor]
Makedonci u Republici Srpskoj, kao i većina njihovih sunarodnika, u matičnoj zemlji, kao i širom svijeta su pravoslavne vjeroispovijesti. Makedonci, kao i većinski narod Republike Srpske, Srbi, pripadaju Srpskoj pravoslavnoj crkvi.[2]
Udruženja[uredi | uredi izvor]
U Republici Srpskoj, postoji više udruženje, koja okupljaju pripadnike makedonskog naroda, kao i poštovaoce makedonske, istorije i kulture, Krovno udruženje je Udruženje Makedonaca Republike Srpske. Udruženje je osnovano 2002. godine i okuplja više od 170 članova. Preteča ovog udruženja bilo je Udruženje građana srpsko-makedonskog prijateljstva, koje je nekoliko entuzijasta koji vole Makedoniju, osnovalo 2000. godine. Cilj osnivanja Udruženja prijateljstva bio je jačanje veza između Makedonije i Republike Srpske.[4]
Makedonsko udruženje „Jug“ u Republici Srpskoj je registrovano 26. aprila 2016. i predstavlja društvenu organizaciju u kojoj dobrovoljno udruženi građani prezentuju i predstavljaju makedonsku kulturu, tradiciju i običaje u Republici Srpskoj i šire preko održavanja raznih kulturnih, umjetničkih i sportskih događaja.[5]
Etnički Makedonci su pored zvaničnog udruženja na nivou Republike Srpske, osnovali i Kulturno društvo Makedonaca „Vardar“ koje djeluju u najvećem gradu Republike Srpske, Banja Luci. Kulturno društvo Makedonaca „Vardar“ redovno uzima učešće na „Smotri nacionalnih manjina“, gdje kroz razne apekte predstavlja makedonski narod. Povodm dana „Ustanka 11. oktobar“ u Drugom svjetskom ratu, u prostorijama KDM „Vardar“ organizuju se prigodne manifestacije i obilježavanja ovog datuma.[6]
Udruženja u skladu sa svojim planom rada organizuju razna okupljanja povodom velikih praznika kao što je Ilindan (mkd. Илинден), nacionalni praznik makedonskog naroda, kao i mnogi drugi.[7]
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
Prema aktima koje koriste udruženja Makedonaca, pripadnici ove manjine su svi oni koji vode porijeklo iz Makedonije i državljani su Republike Srpske, u skladu sa Zakonom o pravima nacionalnih manjina Republike Srpske.[2]
Po popisu stanovništva 2013. u Bosni i Hercegovini, a prema podacima koje je izdao Republički zavod za statistiku, i koji su jedini validni za Republiku Srpsku, u Republici Srpskoj je živjelo 341 Makedonaca.[8] Makedonci nastanjuju sljedeće opštine i gradove:
| Etnički Makedonci, po opštinama i gradovima, prema popisu stanovništva 2013. u Republici Srpskoj | ||||||
| jedinica lokalne samouprave | ukupno | |||||
| ukupno | 341 | |||||
| Banja Luka | 124 | |||||
| Bijeljina | 31 | |||||
| Bratunac | 1 | |||||
| Brod | 9 | |||||
| Višegrad | 1 | |||||
| Gacko | 2 | |||||
| Gradiška | 4 | |||||
| Doboj | 14 | |||||
| Zvornik | 4 | |||||
| Istočna Ilidža | 5 | |||||
| Istočno Novo Sarajevo | 7 | |||||
| Kneževo | 2 | |||||
| Kozarska Dubica | 14 | |||||
| Kostajnica | 3 | |||||
| Laktaši | 16 | |||||
| Lopare | 4 | |||||
| Milići | 4 | |||||
| Modriča | 3 | |||||
| Mrkonjić Grad | 1 | |||||
| Novi Grad | 3 | |||||
| Pale | 4 | |||||
| Petrovo | 1 | |||||
| Prijedor | 12 | |||||
| Prnjavor | 36 | |||||
| Rogatica | 1 | |||||
| Sokolac | 1 | |||||
| Srbac | 1 | |||||
| Teslić | 2 | |||||
| Trebinje | 14 | |||||
| Foča | 6 | |||||
| Čelinac | 5 | |||||
| Šamac | 4 | |||||
| Šipovo | 1 | |||||
Značajne ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Dalibor Dafinčev, sportski novinar Radio televizije Republike Srpske.[9]
- Mitko Dafinčev, pukovnik Vojske Republike Srpske.[10]
- Jelena Jovanova, makedonska i hrvatska glumica, rođena u Banjaluci.[11]
- Vasko Jordanov, umjetnik koji se bavi izradom starih makedonskih narodnih instrumenata poput kavala, šupeljke, gajdi, zurle, duduka, i aktivno ih promoviše svirajući na njima u svojoj etno-grupi "Belegzija".[12]
- Saša Kolevski, snimatelj Radio televizije Republike Srpske, poginuo tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata, kada je na automobil Srpske radio televizije, dok su bili na radnom zadatku na Ozren, muslimanska strana otvorila vatru.[13]
- Vesna Temelkoska Vuković, predsjednik Savjeta nacionalnih manjina Republike Srpske.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Makedonci (narod)
- Etnički Makedonci u Srbiji
- Srbi u Severnoj Makedoniji
- Manjinski jezici u Republici Srpskoj
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Broj stanovnika Republike Srpske kojima je makedonski jezik, maternji jezik.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Makedonci u BiH: Južnoslavenska braća iz još jedne poluraspadnute balkanske države”. Prometej. Pristupljeno 20. 4. 2017.
- ^ a b v Izvještaj 2015, str. 63.
- ^ „Makedonci; O nama”. Savez nacionalnih manjina Republike Srpske. Pristupljeno 6. 4. 2017.
- ^ „Ko su nacionalne manjine u Republici Srpskoj”. Manjine.ba. Arhivirano iz originala 06. 02. 2017. g. Pristupljeno 6. 4. 2017.
- ^ Riječ 2017, str. 23.
- ^ Riječ 2016, str. 20.
- ^ Izvještaj 2015, str. 64.
- ^ „Rezultati Popisa 2013, Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. Republički zavod za statistiku. Pristupljeno 22. 3. 2017.
- ^ Srpska, RTRS, Radio Televizija Republike Srpske, Radio Television of Republic of. „Naši komentatori (slijeva na desno) Dalibor Dafinčev i Slađan Jeremić”. www.rtrs.tv. Pristupljeno 2023-05-08.
- ^ „Spisak profesionalnih vojnika 30. kadrovskog centra” (PDF). Kliks. Pristupljeno 8. maj 2023.
- ^ „Jelena Jovanova”. IMDb. Pristupljeno 29. 1. 2018.
- ^ „Vasko Jordanov: Vanvremenski zvuk starih instrumenata”. Glas Srpske. Arhivirano iz originala 21. 04. 2017. g. Pristupljeno 20. 4. 2017.
- ^ „Spavajte mladići- na današnji dan napustili su nas Goran i Saša”. RTRS. Pristupljeno 23. 9. 2018.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vijeće nacionalnih manjina BiH (2015). „Nacionalne manjine u BiH”. Izvještaj.
- Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2016). „Riječ nacionalnih manjina”. 1: 68.
- Savez nacionalnih manjina Republike Srpske (2017). „Riječ nacionalnih manjina”. 2: 68.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Savez nacionalnih manjina Srpske, Makedonci
- Vinožito, časopis Udruženja Makedonaca Republike Srpske
- Prilog o Makedoncima u BiH
| Nacionalne manjine Sa priznatim manjinskim statusom |
|  | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Drugi narodi Bez priznatog manjinskog statusa |
| ||||||
| |||||||
| Amerika |  | |
|---|---|---|
| Evropa | ||
| Okeanija | ||
