Melanezija

Melanezija (grč. μελας, grč. νησί) je jedna od tri geografske i kulturne celine u Okeaniji, pored Mikronezije i Polinezije. Pridev crn se odnosi na taman ten prvobitnih stanovnika. Obuhvata oblasti istočnog Pacifika severno i severoistočno od Australije.

Mapa melanezije

Reč Melanezija prvi put je upotrebio Žil Dimon d'Irvil 1832. da označi etničku i geografsku grupu ostrvskih teritorija koja je posebna u odnosu na Mikroneziju i Polineziju. Danas je termin prihvaćen kao geografska i geopolitička odrednica, iako u pogledu stanovništva Melanezija nije homogena.

Površina Melanezije je 940.000 km² na kojoj živi oko 10,3 miliona stanovnika. Od toga ostrvo Nova Gvineja čini 84% teritorije (786.000 km²) i 69% stanovništva (6,9 miliona).

Politička podela

Melanezija je podeljena na sledeće države ili teritorije: Papua Nova Gvineja, indonežanski deo Nove Gvineje sa okolnim ostrvima, Solomonska ostrva, Vanuatu, Nova Kaledonija (francuska teritorija), Fidži i ostrvo Norfok (australijska teritorija). Zbog mešanog melanezijsko−polinezijskog stanovništva, postoje dileme oko klasifikacije Fidžija u Melanezijsku grupu.

Stanovništvo

Narod Melanezije (Nova Gvineja)

Lekcija dobijanja vatre trenjem

Prvobitni stanovnici Melanezije bili su Papuanci, a sa njima su u kontakt došli Austronežani, pre oko 4.000 godina. Danas se stanovništvo sastoji od ove dve rase, njihove mešavine, i doseljenika iz Indonezije, Indije, Evrope i Kine.

U Melaneziji se govori oko 600−700 jezika, što je impresivan broj. Tome naročito doprinosi postojanje izolovanih dolina i plemena na Novoj Gvineji. Takođe, prisutan je veliki broj pidžin jezika (mešavine domaćeg i jezika kolonizatora).

Dominantna religija je hrišćanstvo (rimokatolicizam i protestantizam).

Istorija

Tokom 19−og veka, Melaneziju su kolonizovali evropski narodi. Novu Gvineju su zaposeli Holanđani, Nemci i Britanci, Novu Kaledoniju Francuzi, Vanautu (Novi Hebridi) su bili pod zajedničkom upravom Britanije i Francuske, a ostala ostrva su pripala Britaniji.

Tokom Drugog svetskog rata, Melaneziju su sa severa zaposeli Japanci, ali su njihov prodor zaustavili Amerikanci krajem 1942. u bici kod Gvadalkanala (Solomonska ostrva).

Posle rata, teritorije su vraćene kolonijalnim silama, a nove zemlje su dobile nezavisnost u periodu 1970−1980.

Privreda

Privreda država Melanezije se zasniva na poljoprivredi (ribarstvo, palmino ulje, šećer), rudarstvu (zlato, bakar, nikl) i turizmu.

Zanimljivosti

Bandži skokovi su nastali kao narodna tradicija na ostrvima Vanuatu pre oko 1.500 godina. Skakači koriste drvene platforme i lijane koje vezuju za članke. Ovi skokovi za stanovnike ostrva simbolizuju muževnost i plodnost.