Petar III Fjodorovič

Petar III Fjodorovič
Lični podaci
Datum rođenja	(1728-02-21)21. februar 1728.
Mesto rođenja	Kil, Šlezvig-Holštajn
Datum smrti	17. jul 1762.(1762-07-17) (34 god.)
Mesto smrti	Ropša, Ruska Imperija
Porodica
Supružnik	Katarina Velika
Potomstvo	Pavle I Petrovič, Ana Petrovna
Roditelji	Karl Fridrih, vojvoda od Holštajn-Gotorpa Ana Petrovna
Dinastija	Romanov
Prethodnik	Jelisaveta I Petrovna
Naslednik	Katarina Velika

Petar III Fjodorovič (rus. Пётр III Фёдорович; Kil, 21. februar 1728 — Ropša, 17. jul 1762) bio je ruski imperator. Vladao je samo 186 dana, nakon čega je ubijen u zaveri.

Bio je sin Ane, kćerke Petra Velikog i Karla Fridrika, vojvode od Šlezvig-Holštajn-Gotorpa. Odgajen je kao Nemac, živeo je u Nemačkoj preuzevši vojvodsku titulu nakon smrti svoga oca.

Žena mu je godine 1745. postala vojvotkinja Sofija Avgusta od Anhalt-Zerbsta, koja je nakon udaje za njega prešla u pravoslavlje i uzela ime Katarina. Kao odlučna i inteligentna, učestvovala je u političkim i diplomatskim igrama mnogo aktivnije od svog supruga.

Godine 1742. proglašen je naslednikom carice Jelisavete. Nakon njene smrti, decembra 1761, postao je car. U to doba je vođen Sedmogodišnji rat (1756—1763), u kom je Rusija ratovala protiv Pruske. Petar, koji se divio pruskom vladaru Fridrihu II, prekinuo je rat i maja 1762. u Sankt Peterburgu potpisao mir, kojim je Rusija vratila Pruskoj ranije osvojene teritorije. Planirao je da u savezništvu sa Pruskom krene u rat protiv dotadašnjih saveznika, Austrije i Francuske.

U unutrašnjoj politici, davao je povlastice plemstvu i potiskivao (ionako slab) uticaj crkve. Dao je pravo zemljoposednicima da kmetove po svojoj volji preseljavaju sa jednog imanja na drugo. Položaj kmetova time se značajno pogoršavao i postao je blizak položaju robova. Oslobodio je plemiće obaveze da služe državi u administraciji ili vojsci, koju je nametnuo njegov deda Petar Veliki, osim u vreme rata. Započeo je sekularizaciju crkvenih imanja, koju je Katarina Velika nastavila.

Zaokret u spoljnoj politici je doveo do pobune vojnih zapovednika, na čije čelo je stala Katarina. U dvorskom udaru svrgnut je s vlasti, zatvoren i uskoro ubijen. Katarina je zavladala kao carica Katarina II Aleksejevna.

Nekoliko godina nakon njegove smrti, u Crnoj Gori je Šćepan Mali proglasio sebe carom Petrom III, koji je uspeo da pobegne iz tamnice. Isto je postupio i vođa kozačkog ustanka 1773—1775 Jemeljan Ivanovič Pugačov.

Porodično stablo

16. Fridrih III, vojvoda od Holštajn-Gotorpa

8. Christian Albert, Duke of Holstein-Gottorp

17. Marija Elizabeta od Saksonije

4. Fridrih IV, vojvoda od Holštajn-Gotorpa

18. Frederik III Danski (=22)

9. Frederika Amalija od Danske

19. Sofija Amalija od Braunšvajg-Lineburga (=23)

2. Karl Fridrih, vojvoda od Holštajn-Gotorpa

20. Karl X Švedski

10. Karl XI od Švedske

21. Hedvig Eleonora od Holštajn-Gotorpa

5. Hedvig Sofija od Švedske

22. Frederik III Danski (=18)

11. Ulrika Eleonora Danska

23. Sofija Amalija od Braunšvajg-Lineburga (=19)

1. Petar III Fjodorovič

24. Mihail I Fjodorovič

12. Aleksej I Romanov

25. Jevdokija Strešneva

6. Petar Veliki

26. Kiril Nariškin

13. Natalija Nariškina

27. Anna Leontievna Leontieva

3. Ana Petrovna

14. Samuel Skowroński

7. Katarina I Aleksejevna

15. Elisabeth Moritz

Literatura

• Jelačić, Aleksej (1929). Istorija Rusije. Beograd: Srpska književna zadruga. 
• Miljukov, Pavel (1939). Istorija Rusije. Beograd: Narodna kultura.