Pokladni utorak

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Pokladni utorak
Piter Brojgel Stariji: Borba između karnevala i posta (detalj), 1559.
Tiphrišćanski praznik
TakođeDan palačinki
ObilježavaHrišćani (uključujući anglikance, luterane, metodiste)[1]
Datum47 dana prije Uskrsa kod zapadnih hrišćana
202321. februar
202413. februar
20254. mart
PraznovanjeIspovijest i oproštenje, ritualno paljenje prošlogodišnjih cvijetnih grančica, završavanje velikoposne žrtve, jedenje palačinki i drugih slatkiša
Povezan saPoklade, Čista srijeda, Mardi Gra

Pokladni utorak (engl. Shrove Tuesday), poznat i kao Dan palačinki, hrišćanski je praznik koji se praznuje dan prije Čiste srijede, prvog dana Velikog posta, koji se u mnogim hrišćanskim zemljama obilježava učešćem u ispovijesti i oprostu, obrednim spaljivanjem prošlogodišnjih cvijetnih grančica Strasne sedmice, završavanjem svoje velikoposne žrtve, kao i jedenjem palačinki i drugih slatkiša.[2][3]

Pokladni utorak obilježavaju mnogi hrišćani, uključujući anglikance, luterane, metodiste i rimokatolike,[4] koji se tokom tog dana samoispituju, razmatrajući koje grijehe treba da pokaju i za koje promjene u životu ili oblastima duhovnog rasta posebno treba da traže pomoć Božiju da bi uspjeli.[5] Pokladni utorak je pokretni praznik i određen je datumom Uskrsa, odnosno praznuje se 47 dana prije Uskrsa. Izraz „pokladni“ potiče od riječi shrive, što znači „oprostiti“.[6]

Poslednji je dan hrišćanske liturgijske sezone, istorijski poznate kao Maslenica ili poklade, prije početka pokajničke sezone Velikog posta i za njega su povezane popularne prakse, kao što je uživanje u hrani koje bi neko mogao da se odrekne na 40 dana kao dio svoje velikoposne žrtve. Izraz Mardi Gra je francuski za „debeli utorak“, koji se odnosi na praksu poslednje noći obilnog jedenja masnije hrane prije ritualnog posta u vrijeme Velikog posta, koji počinje na Čistu srijedu. Mnoge hrišćanske grupe proslavljaju dan jedući palačinke, odnosno praveći i organizujući doručak sa palačinkama, kao i zvonjavom crkvenih zvona kako bi podsjetili ljude da se pokaju za svoje grijehe prije početka posta.[2][7] Na pokladni utorak, crkve takođe spaljuju grančice koje su se dijelile tokom liturgija na Cvijeti, da bi se pepeo koristio tokom bogosluženja sledećeg dana, na Čistu srijedu.[3]

U nekim hrišćanskim zemljama, posebno u onima gdje se dan naziva Mardi Gra, to je karnevalski dan, poslednji dan za masnoću i obilno jelo prije perioda posta.[6]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Tradicija obilježavanja početka posta zabilježena je najranije u 10. ili 11. vijeku. Elfrik iz Ejnšamskih „Crkvenih instituta“ iz oko 1000. godine nove ere napisao je: „U nedelji neposredno pred Veliki post, svako će otići svom ispovjedniku i ispovijedati svoja djela, a ispovjednik će ga tako uzdrmati kako bi tada iz njegovih djela mogao čuti šta treba da uradi [kao način pokajanja]".[8] U vrijeme poznog srednjeg vijeka, proslavljanje Maslenice trajalo je do početka Velikog posta.[9] U mnogim društvima je bilo tradicionalno da se jedu palačinke ili druga hrana napravljena od putera, jaja i masti ili svinjske masti koju je trebalo potrošiti prije početka posta. Slična hrana su njemačke i poljske krofne, poznate kao fasnaht i pončki.[10] Specifičan običaj britanskih hrišćana da jedu palačinke na pokladni utorak datira iz 16. vijeka.[10] Zajedno sa gozbama, drugi običaj na pokladni utork je pokajanje hrišćana za svoje grijehe u pripremi za početak sezone Velikog posta u hrišćanskom liturgijskom kalendaru.[11] U mnogim hrišćanskim parohijskim crkvama, i protestantskim i rimokatoličkim, popularna tradicija pokladnog utorka je zvonjenje crkvenih zvona (koja su na taj dan poznata kao pokladna zvona) kako bi se vjernici pozvali na ispovijest prije svečane sezone Velikog posta, kao i da ljudi počnu da prže palačinke.[2][12]

Terminologija[uredi | uredi izvor]

Riječ shrove je oblik engleske riječi shrive, što znači dati oprost za nečije grijehe putem ispovijesti i pokajanja i pokladni utorak je dobio ime po običaju hrišćana da se pokaju prije početka posta.[13]

Slika maslenice ruskog umjetnika Borisa Kustodijeva (1916).

U Ujedinjenom Kraljevstvu, Irskoj i djelovima Komonvelta, dan je poznat i kao Dan palačinki, jer je postao tradicionalni običaj da se jedu palačinke kao obrok.[9][14][15][16][17] Na irskom jeziku je dan poznat kao Máirt Inide, od latinskog initium (Jejūniī), što znači „početak posta“.[18] Na drugim mjestima, dan se naziva i „Mardi Gra“, što znači „debeli utorak“, prema vrsti slavske trpeze toga dana.[19]

U Njemačkoj, dan je poznat kao Fastnachtsdienstag, Faschingsdienstag, Karnevalsdienstag ili Veilchendienstag (od kojih poslednji u prevodu znači utorak ljubičica). Proslavlja se otmeno i sa djelimičnim školskom raspustom. Slično, u njemačko-američkim oblastima, kao što je Njemačka država Pensilvanije, poznat je kao Fasnaht dan ili Noć posta.[20]

U Holandiji je poznat kao vastenavond, ili na limburškom dijalektu vastelaovend, iako se riječ vastelaovend obično odnosi na cio period karnevala u Holandiji.[21] U nekim djelovima Švajcarske (kao što je Lucern), dan se zove Güdeldienstag ili Güdisdienstag (prethodi mu Güdismontag). Prema Dudenovom rječniku, termin potiče od „Güdel“, što znači debeo stomak punjen hranom.[22]

U zemljama portugalskog, španskog i italijanskog govornog područja, poznat je kao karneval, što potiče od srednjovjekovnog latinskog carnelevamen („odbacivanje mesa“),[23] a time i do drugog aspekta Velikog posta, uzdržavanja od jedenja mesa. Često se slavi uličnim povorkama ili nošenjem raskošnih haljina.[21]

Najpoznatiji je postao brazilski karneval u Rio de Žaneiru, a poznat je i Venecijanski karneval, koji se obično slavi maskenbalom.[24] Upotreba termina „karneval“ u drugim kontekstima proizilazi iz te proslave. U Španiji se karnevalski utorak zove „dan omleta“ ili „dan tortilje“, tokom kojeg se jede omlet napravljen od kobasice ili svinjske masti. Na portugalskom ostrvu Madeira, dan se naziva debeli utorak, na koji se jede malasada, portugalska vrsta krofne, a to je takođe i poslednji dan karnevala na Madeiri. Malasade se kuvaju da bi se potrošila sva mast i šećer u kući, pripremajući se za velikoposno uzdržavanje.[25] Ta tradicija je prenesena na Havaje, gdje je pokladni utorak poznat kao Dan Malasada, koji datira još iz perioda plantaža šećera iz 1800-ih. Portugalski katolički radnici (koji su uglavnom dolazili sa Madeire i sa Azorskih ostrva) trošili su sav puter i šećer prije posta praveći velike količine malasada.[26]

Pokladni utorak, Vodenje medvjeda u Poljskoj (1950).

U Danskoj i Norveškoj, utorak prije Čiste srijede naziva se Fetetirsdag („Debeli utorak“), dok je prethodni vikend poznat kao Fastelavn i obilježava se sa jelom koje se naziva fastelavnsboller. Fastelavn je takođe naziv za karneval u Danskoj, koji se održava u nedelju ili ponedeljak prije Čiste srijede. Razvio se iz rimokatoličke tradicije slavlja u danima prije posta, ali, nakon što je Danska postala dominantno protestantska država, praznik je postao manje specifično religiozan. Taj praznik se slavi sedam nedelja prije Uskrsa, a djeca se oblače u kostime i skupljaju poslastice za gozbu. Smatra se da je praznik vrijeme za dječju zabavu i porodične igre.[27] U Estoniji se taj dan naziva Vastlapäev i obično se slavi jedenjem čorbe od graška i šlaga ili šlaga i slatke lepinje punjene džemom, koja se naziva vastlakukkel, slično švedskom fastlagsbulle ili semli. Djeca se takođe obično sankaju na taj dan.[28]

Na Islandu je taj dan poznat kao Sprengidagur (Dan rasprskavanja) i obilježava se jedenjem slanog mesa i graška.[25] U Litvaniji se taj dan zove Užgavėnės, tokom kojeg se jedu litvanske vrste palačinki — blynai i krofne.[29][30] U Švedskoj se taj dan zove Fettisdagen („debeli utorak“), i obično se slavi jedenjem vrste slatke rolnice koja se zove fastlagsbulle ili semla.[25] U Finskoj se taj dan naziva Laskiainen i obično se slavi jedenjem čorbe od zelenog graška i peciva zvanog laskiaispulla (slatki hleb punjen šlagom i džemom ili pastom od badema, isto kao i švedska semla). Proslava često uključuje i sanjkanje.

U Poljskoj, srodna proslava pada u četvrtak prije Čiste srijede i zove se tłusty czwartek („Debeli četvrtak“). U nekim oblastima Sjedinjenih Država, sa velikim poljskim zajednicama, kao što su Čikago, Bufalo i Mičigen, praznik se slavi takmičenjima u jedenju krofni koje se zovu pončki ili kroštule, muzikom i drugom poljskom hranom. Održava se ili na pokladni utorak ili u danima koji mu prethode.[31]

U Sloveniji je Kurentovanje i najveći i najpoznatiji karneval.[32] Postoji još nekoliko lokalnih karnevala koji se obično nazivaju Laufarija. U Mađarskoj i na teritorijama na kojima se govori mađarski, zove se Húshagyókedd („utorak ostavlja meso“)[33] i proslavlja se oblačenjem otmene odjeće i posjećivanjem susjeda.

Tradicije[uredi | uredi izvor]

Jedna od tradicija na Pokladni utorak jeste da se hrišćani pokaju za sve grijehe koje su mogli počiniti prije početka Velikog posta sledećeg dana na Čistu srijedu, dok je druga da se upuste u veselje i zabavu uz jelo i piće prije početka posta, koji karakteriše prinošenje velikoposne žrtve, post, molitva i bavljenje raznim duhovnim disciplinama, kao što su obilježavanje velikoposnog kalendara, post, uzdržavanje od luksuza i čitanje dnevnog bogoslovlja.[1]

Palačinke se vezuju za pokladni utorak, dan koji prethodi Velikom postu, jer su način da se iskoristi bogata hrana kao što su jaja, mlijeko i šećer, prije sezone posta od 40 dana. Liturgijski post stavlja naglasak na jedenje jednostavnije hrane i uzdržavanje od hrane koja bi pričinila nepotrebno zadovoljstvo, što u mnogim kulturama znači bez mesa, mliječnih proizvoda ili jaja.[34]

Na Njufaundlandu i ostrvu Kejp Breton, mali predmeti se često kuvaju u palačinkama, koje pronalaze djeca, a koji služe za proricanje; osoba koja dobije novčić biće bogata, dok ekser znači da će postati stolar ili će se vjenčati sa njim.[35][36]

Obredi[uredi | uredi izvor]

Na pokladni utorak mnogi hrišćani ispovijedaju svoje grijehe, pripremajući se za Veliki post; prikazana je evangeličko-luteranska ispovjedaonica u Luterovoj crkvi (Helsinki, Finska)

Poslednjeg dana Maslenice, pokladnog utorka, mnogi tradicionalni hrišćani, kao što su anglikanci, luterani, metodisti i rimokatolici,[4] preispituju se, razmatrajući koje grijehe treba da pokaju, kao i za koje promjene u životu ili oblastima duhovnog rasta posebno treba da zatraže Božiju pomoć.[37] Kao takve, mnoge crkve nude ispovijest i oproštenje na taj dan.[38]

Tokom tog dana, mnogi hrišćani dovršavaju svoju odluku o tome koje velikoposne žrtve će podnijeti za Veliki post.[39] Prinošeći velikoposnu žrtvu, običaj je da se hrišćani mole za snagu da je zadrže; mnogi često žele i drugima da to čine, izgovarajući molitve kao što je „neka Bog blagoslovi vašu velikoposnu žrtvu.“[40][41]

Za vrijeme Maslenice mnoge crkve postavljaju korpu u pripratu za prikupljanje prošlogodišnjih palminih grančica Strasne sedmice koje su blagosiljane i podijeljene tokom liturgija na Cvijeti; na pokladni utorak, crkve spaljuju te grančice da bi se pepeo koristio tokom bogosluženja sledećeg dana, na Čistu srijedu.[3][42]

Svječanosti[uredi | uredi izvor]

Fudbalska utakmica na Pokladni utorak 1846. u Kingstonu na Temzi, Engleska.

U Ujedinjenom Kraljevstvu, kao dio proslave zajednice, mnogi gradovi su održavali tradicionalne igre srednjovjekovnog fudbala na Pokladni utorak, od kojih neke datiraju iz 17. vijeka.[43] Ta praksa je uglavnom zamrla u 19. vijeku nakon donošenja Zakona o autoputevima iz 1835. kojim je zabranjeno igranje fudbala na javnim autoputevima.[44] Brojni gradovi su zadržali tradiciju, uključujući Alnvik u Nortamberlandu,[45] Ešborn u Darbiširu (koji se naziva Kraljevski fudbal na pokladni dan),[46] Aterston u Vorikširu,[47] Sent Kolumb Major u Kornvolu, kao i Sedgefild u okrugu Daram.[48]

Pokladni utorak je nekada bio poznat kao „polupraznik“ u Britaniji. Počinjao je u 11.00 časova zvonjavom crkvenog zvona.[49] Na Dan palačinki, „trke palačinki“ se održavaju u selima i gradovima širom Ujedinjenog Kraljevstva. Smatra se da je tradicija nastala 1445. godine, kada je domaćica iz Olnija, Bakingemšir, bila toliko zauzeta pravljenjem palačinki da je zaboravila vrijeme dok nije čula zvonjavu crkvenih zvona za službu; izjurila je iz kuće u crkvu dok je još uvijek nosila svoj tiganj i palačinke, bacajući ih da ne izgore.[50][51] Trka palačinki je ostala relativno uobičajena praznična tradicija u Velikoj Britaniji, posebno u Engleskoj. Učesnici sa tiganjem jure ulicama bacajući palačinke u vazduh i hvatajući ih tiganjem dok trče.[52] Trka palačinki u Olniju tradicionalno ima takmičarke koje nose tiganj i trče stazom od 415 jardi (379 metara) do cilja, a prema pravilima, takmičari moraju da bacaju palačinku i na startu i na cilju, kao i da nose šal i kecelju.[50]

Od 1950. godine stanovnici Liberala i Olnija održavaju trku „Međunarodni dan palačinki“ između dva grada. Takmičari iz dva grada trkaju se po dogovorenoj izmjerenoj stazi, a vremena takmičara iz oba grada se porede da bi se odredio ukupni pobjednik. Godine 2021. Liberal je vodio u takmičenju sa 38 pobjeda naspram Olnijevih 31.[53] Slična trka se održava u Sjevernom Somerkotu u Linkolnširu.[54]

U Londonu, Rehab parlamentarna trka palačinki održava se svakog pokladnog utorka, sa timovima iz britanskog donjeg doma (Dom komuna), gornjeg doma (Dom lordova) i četvrtog staleža, koji se bore za titulu parlamentarne palačinke. Trka je osmišljena kao vid zabave, sa ciljem da se podigne svijest o Rehabu, koji pruža niz zdravstvenih i socijalnih usluga, obuke, obrazovanja i zapošljavanja u Ujedinjenom Kraljevstvu za osobe sa invaliditetom i druge koji su marginalizovani.[55]

Trka palačinki u Olniju, Bakingemšir, 2009.

U Skarborou se zatvaraju obale za sav saobraćaj, rano se zatvaraju škole i pozivaju se svi da preskoče vožnju. Tradicionalno, iz obližnje luke su korišćena duga užad; gradski glasnik je zvonio na zvono za palačinke, koje se nalazilo na uglu Vestboroa (glavne ulice) i Huntris Rova. Od 1996. replika „zvona za palačinke“, koja se nalazi u Njuborou i Nort ulici zvoni da se započnu svječanosti.[56]

Djeca iz zaseoka Vajtčepel u Lankaširu održavaju lokalnu tradiciju tako što posjećuju lokalna domaćinstva i nude palačinke, da bi bili nagrađeni narandžama ili slatkišima. Smatra se da je tradicija nastala kada su radnici na farmi posjećivali bogatiju farmu i vlasnike imanja da traže palačinke ili punjenja za palačinke.[57]

Pokladni utorak u Engleskoj često je uključivao oblik ritualnog prosjačenja, u kojem bi djeca i tinejdžeri išli od vrata do vrata tražeći poslastice iz tiganja. Ukoliko bi domaćinstvo odbilo da im da palačinke, mogli su da očekuju određene nestašluka, uključujući gađanje njihove kuće, kucanje i trčanje ili krađu kapije.[58]

U Irskoj se post u Velikom postu nastavio sve do 20. vijeka, kada je pokladni utorak (Máirt na hInide, [59] „utorak početka “)[60] obilježavao poslednji dan konzumiranja mesa za Veliki postni period. To je kasnije promijenjeno i uglavnom se praktikuje post tokom tri dana: na Časnu srijedu, Špijunsku srijedu i Veliki petak. Bila je tradicija da najstarija neudata ćerka baci prvu palačinku, ako bi palačinka pala na pod, ostala bi neudata narednih 12 mjeseci. Pošto brakovi tradicionalno nisu bili dozvoljeni tokom perioda Velikog posta, kako je odredio Tridentski sabor, vjenčanja na pokladni utorak su bila popularna.[61][62] U nekim djelovima Irske božikovina od Božića biva sačuvana i spaljena u vatri za prženje palačinki. Noć je u okruzima Kork i Keri bila poznata i kao „Skelig noć“, a tokom proslave, oni koji su bili neoženjeni su ismijavani podsmjehom i pjevanjem.[63]

U Finoskandiji, posebno u Finskoj i Švedskoj, kao i u Estoniji, dan se povezuje sa semlom, vrstom slatke rolnice punjene bademom.[64]

Dan je poznat kao Laskiainen u Finskoj i Vastlapäev u Estoniji. To je proslava balto-finskog porijekla, koja uključuje i paganske i crkvene tradicije i često se opisuje kao „klizeći festival sredinom zime“.[65]

Tanke palačinke zvane blini su tradicionalne na hrišćanskim festivalima u Bjelorusiji, Ukrajini i Rusiji takođe u doba Maslenice.[66]

Datumi[uredi | uredi izvor]

Pokladni utorak je poslednji dan prije početka Velikog posta.
Pokladni utorak je poslednji dan prije početka Velikog posta.

Proslavlja se tačno 47 dana prije Uskrsa, koji je pokretni praznik, zasnovan na ciklusima Mjeseca. Termin može biti između 3. februara i 9. marta.

Datumi od 2023:[67]

  • 2023. — 21. februar
  • 2024. — 13. februar
  • 2025. — 4. mart
  • 2026. — 17. februar
  • 2027. — 9. februar
  • 2028. — 29. februar
  • 2029. — 13. februar
  • 2030. — 5. mart
  • 2031. — 25. februar
  • 2032. — 10. februar
  • 2033. — 1. mart
  • 2034. — 21. februar
  • 2035. — 6. februar
  • 2036. — 26. februar
  • 2037. — 17. februar
  • 2038. — 9. mart
  • 2039. — 22. februar
  • 2040. — 14. februar
  • 2041. — 5. mart
  • 2042. — 18. februar
  • 2043. — 10. februar
  • 2044. — 1. mart
  • 2045. — 21. februar
  • 2046. — 6. februar
  • 2047. — 26. februar
  • 2048. — 18. februar
  • 2049. — 2. mart
  • 2050. — 22. februar
  • 2051. — 14. februar
  • 2052. — 5. mart
  • 2053. — 18. februar
  • 2054. — 10. februar
  • 2055. — 2. mart
  • 2056. — 15. februar
  • 2057. — 6. mart
  • 2058. — 26. februar
  • 2059. — 11. februar
  • 2060. — 2. mart
  • 2061. — 22. februar
  • 2062. — 7. februar
  • 2063. — 27. februar
  • 2064. — 19. februar
  • 2065. — 10. februar
  • 2066. — 23. februar
  • 2067. — 15. februar
  • 2068. — 6. mart
  • 2069. — 26. februar
  • 2070. — 11. februar
  • 2071. — 3. mart
  • 2072. — 23. februar
  • 2073. — 7. februar
  • 2074. — 27. februar
  • 2075. — 19. februar
  • 2076. — 3. mart
  • 2077. — 23. februar
  • 2078. — 15. februar
  • 2079. — 7. mart
  • 2080. — 20. februar
  • 2081. — 11. februar
  • 2082. — 3. mart
  • 2083. — 16. februar
  • 2084. — 8. februar
  • 2085. — 27. februar
  • 2086. — 12. februar
  • 2087. — 4. mart
  • 2088. — 24. februar
  • 2089. — 15. februar
  • 2090. — 28. februar
  • 2091. — 20. februar
  • 2092. — 12. februar
  • 2093. — 24. februar
  • 2094. — 16. februar
  • 2095. — 8. mart
  • 2096. — 28. februar
  • 2097. — 12. februar
  • 2098. — 4. mart
  • 2099. — 24. februar
  • 2100. — 9. februar

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Kelvey, Jon (13. 2. 2018). „Strawbridge United Methodist keeps Shrove Tuesday pancake tradition”. The Baltimore Sun. Pristupljeno 3. 12. 2023. „Many churches—Anglican and Methodist—celebrate Shrove Tuesday then as the beginning of the season of lent, a time to reflect and repent of wrongdoings. But, as Howard notes, it's also called Fat Tuesday, a time to load up on rich food before Lent(40 Days). "For some people it's Mardi Gras, or Fat Tuesday, a time to fatten up before you give something up," he said.” 
  2. ^ a b v Cocks, Alfred Heneage (1897). The church bells of Buckinghamshire: their inscriptions, founders, and uses, and traditions; &c. Jarrold & sons. str. 276. 
  3. ^ a b v „Shrove Tuesday burning of the Palms”. aranzazushrine.ph. Dspnsda Ppc. 2. 3. 2019. Arhivirano iz originala 7. 11. 2020. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  4. ^ a b Walker, Katie (7. 3. 2011). „Shrove Tuesday inspires unique church traditions”. Daily American. Arhivirano iz originala 14. 2. 2016. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. „Many local churches will celebrate Shrove Tuesday tomorrow, a day of feasting commonly known as "pancake day." Shrove Tuesday is typically observed by Episcopal, Lutheran, Methodist and Catholic denominations, but each church celebrates the day in its own, unique way. The Rev. Lenny Anderson of the St. Francis-in-the-Fields Episcopal Church in Somerset said the primary focus of Shrove Tuesday is to prepare for Lent, the period of the liturgical year leading up to Easter.” 
  5. ^ Provine, Darren (2014). „Shrove Tuesday”. elvis.rowan.edu. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  6. ^ a b Adamson, Melitta Weiss; Segan, Francine (2008). Entertaining from Ancient Rome to the Super Bowl. ABC-CLIO. ISBN 978-0313086892. „In Anglican countries, Mardis Gras is known as Shrove Tuesday-from shrive meaning "confess"—or Pancake Tuesday—after the breakfast food that symbolizes one final hearty meal of eggs, butter, and sugar before the fast. On Ash Wednesday, the morning after Mardi Gras, repentant Christians return to church to receive upon the forehead the sign of the cross in ashes.” 
  7. ^ „Shrove Tuesday Pancake Breakfast & Worship”. Bishop United Methodist Church. 26. 2. 2014. Arhivirano iz originala 07. 03. 2023. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  8. ^ „Shrovetide”. Catholic Encyclopedia. Arhivirano iz originala 14. 9. 2015. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  9. ^ a b Self, David (1993). One Hundred Readings for Assembly. Heinemann. str. 24. ISBN 978-0-435-80041-3. 
  10. ^ a b Collins, Tony; Martin, John; Vamplew, Wray (2005). Encyclopedia of Traditional British Rural Sports (na jeziku: engleski). Psychology Press. str. 202. ISBN 978-0415352246. „The association between pancakes and Shrove Tuesday appears to have its origins in the fact that the pancakes used up food such as butter, eggs and fat that were prohibited during Lent, which begins the following day on Ash Wednesday. ... Pancakes have been eaten on Shrove Tuesday since at least the sixteenth century. In some parishes, it was the custom for the church bell to ring at noon as the signal for people to begin frying their pancakes.” 
  11. ^ Stephens, Valerie (2016). Basic Philosophy. str. 21. ISBN 978-1329951747. „Then there is Shrove Tuesday, which is the day observed before Ash Wednesday or Lent. Shrove Tuesday derives from the days when the earliest practising Christians would repent of their sins and be "shriven" or pardoned.” 
  12. ^ Pulleyn, William (1828). The Etymological Compendium, Or Portfolio of Origins and Inventions. Richard Griffin and Company. str. 192. 
  13. ^ „Catholic Encyclopedia: Shrovetide”. Arhivirano iz originala 18. 10. 2014. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  14. ^ Stackpoole, Nelius. „The 5 Best Pancake Recipes Ahead Of Pancake Tuesday”. SPINSouthWest. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  15. ^ „Shrove Tuesday – Pancake Day!”. Irish Culture and Customs. Arhivirano iz originala 9. 12. 2006. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  16. ^ „Pancake Day (Shrove Tuesday) in the UK”. British Embassy, Washington DC. Arhivirano iz originala 23. 2. 2007. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  17. ^ „Easter in Australia”. The Australian Government Culture and Recreation Portal. Arhivirano iz originala 7. 10. 2006. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  18. ^ „Pota Focal | Inid”. Pota Focal. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  19. ^ Love Life Live Lent Family Book: Transform Your World. Church House Publishing. 2008. ISBN 978-0-7151-4182-3. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. 
  20. ^ Shoemaker, Alfred Lewis (2000). Eastertide in Pennsylvania: A Folk-cultural Study. Stackpole Books. str. 8. ISBN 978-0-8117-0548-6. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. 
  21. ^ a b Spicer, Dorothy Gladys (1973). Festivals of Western Europe. Library of Alexandria. ISBN 978-1-4655-7999-7. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. 
  22. ^ „Güdeldienstag”. Duden. Arhivirano iz originala 23. 2. 2016. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  23. ^ „What is the meaning of "Carnival"?”. en.bab.la. 
  24. ^ „History of Venice Carnival”. Oltrex. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  25. ^ a b v „This is what people eat on Shrove Tuesday around the world”. Metro. 26. 2. 2016. Arhivirano iz originala 27. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  26. ^ „Malasada Day”. Leonard's Bakery. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  27. ^ „Fastelavn celebration”. Danish Home of Chicago. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  28. ^ Complete Estonian: Teach Yourself. Hachette. 2012. str. 118. ISBN 978-1-444-17349-9. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. 
  29. ^ „Užgavėnės”. Lithuanian Music Hall Association. 22. 12. 2013. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  30. ^ „The Shrove Festival (February)”. visit Lithuania.com. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  31. ^ „What Is Paczki Day?”. smithsonianmag.com. 21. 2. 2023. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  32. ^ Isalaska, Anita (4. 3. 2015). „10 Reasons to Visit Slovenia in 2015”. CNN. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  33. ^ Amon, Ildi (27. 1. 2015). „Explainer: Farsang celebrations in Hungary”. welovebudapest.com. Arhivirano iz originala 16. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  34. ^ „The Fasting Rule of the Orthodox Church”. abbamoses.com. Arhivirano iz originala 8. 8. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  35. ^ „Newfoundland and Labrador Heritage”. Arhivirano iz originala 8. 3. 2011. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  36. ^ „Its Shrove Tuesday and Pancake Day”. Cape Breton Post. Arhivirano iz originala 5. 3. 2014. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  37. ^ Kiefer, James. Shrove Tuesday. Rowan University. 
  38. ^ „Shrove Tuesday”. Church of the Good Shepherd. Arhivirano iz originala 07. 03. 2023. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  39. ^ Kelvey, Jon (13. 2. 2018). „Strawbridge United Methodist keeps Shrove Tuesday pancake tradition”. The Baltimore Sun. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  40. ^ „What is Shrove Tuesday? Meaning, Traditions, and 2021 Date”. christianity.com. Pristupljeno 3. 12. 2023. „While undergoing a Lenten sacrifice, it is helpful to pray for strength; and encouraging fellow Christians in their fast saying, for example: "May God bless your Lenten sacrifice."” 
  41. ^ „Prayer for Lenten Sacrifice”. Roman Catholic Diocese of Springfield–Cape Girardeau. Arhivirano iz originala 24. 02. 2020. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  42. ^ „Shrove Tuesday”. The Times-Reporter. 18. 2. 2020. Arhivirano iz originala 6. 8. 2020. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  43. ^ Wilks, Jon (28. 2. 2022). „Customs uncovered: Pancake Day and Shrove Tuesday”. Tradfolk. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  44. ^ Polley, Martin (2013). The British Olympics: Britain's Olympic Heritage 1612–2012. English Heritage. str. 31. ISBN 978-1-848-02226-3. 
  45. ^ „Hundreds gather for Alnwick Shrovetide game”. BBC News. 17. 2. 2015. Arhivirano iz originala 12. 12. 2016. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  46. ^ „Ashbourne Shrovetide Football: Up'Ards take honours on first day”. BBC News. 9. 2. 2016. Arhivirano iz originala 19. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  47. ^ „Dive for cover – it's the Atherstone Ball Game!”. BBC News. Arhivirano iz originala 7. 11. 2015. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  48. ^ „Shrove Tuesday events”. The Daily Telegraph. 3. 3. 2014. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  49. ^ „Cooks Guide”. Cooks Guide. Arhivirano iz originala 4. 4. 2014. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  50. ^ a b „The origin of pancake racing”. bbc.co.uk. Arhivirano iz originala 5. 3. 2014. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  51. ^ „Olney Pancake Race”. ukstudentlife.com. Arhivirano iz originala 29. 7. 2015. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  52. ^ Collins, Tony; Martin, John; Vamplew, Wray, ur. (2005). Encyclopedia of Traditional British Rural Sports. Psychology Press. str. 202. ISBN 978-0-415-35224-6. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. 
  53. ^ „Race Results | Olney Pancake Race”. Arhivirano iz originala 26. 2. 2021. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  54. ^ „Welcome to Our Village”. North Somercoates Parish Council. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  55. ^ „MPs had a pancake race and it got a bit rowdy”. Metro. 9. 2. 2016. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  56. ^ „Skipping Day 2015”. scarborough.uk. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  57. ^ „Pancake traditions in village”. Longridge News. 7. 2. 2008. Arhivirano iz originala 28. 8. 2008. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  58. ^ Wilks, Jon (28. 2. 2022). „Customs uncovered: Pancake Day and Shrove Tuesday”. Tradfolk. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  59. ^ Ionnrachtaigh, Seosamh Mac (2. 6. 2015). Impreasin na Gaeilge I – Z: (Fuaim na Gaeilge). AuthorHouse. ISBN 9781496984203 — preko Google Books. 
  60. ^ Moylan, Séamas (7. 2. 1996). The Language of Kilkenny: Lexicon, Semantics, Structures. Geography Publications. ISBN 9780906602706 — preko Google Books. 
  61. ^ Mahon, Bríd (1998). Land of milk and honey : the story of traditional Irish food and drink. Dublin [Ireland]: Mercier Press. str. 124—125. ISBN 1-85635-210-2. OCLC 39935389. 
  62. ^ Hickey, Margaret (2019). Ireland's green larder : the definitive history of Irish food and drink (Paperback edition izd.). London: Unbound. str. 301. ISBN 978-1-78352-799-1. OCLC 1085196202. 
  63. ^ McGarry, Marion (15. 2. 2021). „The weird historic traditions around Pancake Tuesday in Ireland”. RTÉ Brainstorm. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  64. ^ „Lent Buns (Semlor)”. swedishfood.com. Arhivirano iz originala 28. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  65. ^ „Laskiainen”. Finnish-American Cultural Activities. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  66. ^ „Maslenitsa”. advantour.com. Arhivirano iz originala 5. 2. 2017. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
  67. ^ „Mardi Gras Dates”. Nutrias.org. 30. 1. 2009. Arhivirano iz originala 12. 2. 2015. g. Pristupljeno 3. 12. 2023. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Покладни_уторак&oldid=27389408”