Tulska oblast
| Tulska oblast rus. Тульская область | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Rusija |
| Federalni okrug | Centralni |
| Glavni grad | Tula |
| Površina | 25.679 km2 |
| Stanovništvo | 2000. |
| — broj st. | 1.580.500 |
| — gustina st. | 61,55 st./km2 |
| Pozivni broj | 71 |
| Zvanični veb-sajt | |
Tulska oblast (rus. Тульская область), je konstitutivni subjekt Ruske Federacije[1] sa statusom oblasti na prostoru Centralnog federalnog okruga u evropskom delu Rusije. Sadašnje granice su postavljene 26. septembra 1937. godine. Administrativni centar oblasti je grad Tula. Oblast ima površinu od 25700 km²[2] i ažurirano: 2010.[ažuriranje], ima populaciju od 1.553.925.[3] Od 2. februara 2016. godine, trenutni guverner oblasti je Aleksej Djumin,[4]
Etimologija[uredi | uredi izvor]
Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Tula. Grad je osnovan 1146. godine na ušću reke Tulica (koja se tad zvala Tula) u reku Upu, pa je i grad po reci dobio ime.[5]
Hidronim imena Tula se često povezuje sa ugro-finskim nazivima za druge vodene tokove: Tula, Tuloksa, Tulos, Tuloma itd; ali i sa turkijskim: tula - močvara, blato.[6]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Tulska oblast je naseljena od kamenog doba, što pokazuju otkrića groblja (kurgan) i starih naselja. Do osmog veka ova zemlja je bila okupirana zapadnoslovenskim plemenom Vjatiči, koji su kultivisali zemlju, trgovali i bavili se zanatstvom. To potvrđuju i evidencije u registarima imovine, u kojima se spominje "drevno naselje" koje se nalazi na mestu gde se mala Tulica uliva u reku Upu. Prvo pominjanje Tulske oblasti nalazi se u Nikonovoj hronici u vezi sa kampanjom princa Svjatoslava Olgoviča. Hronika napominje da je 1146. godine princ, koji je krenuo ka Rjazanju, prolazio kroz niz drugih naselja, uključujući Tulu, koja je tada pripadala Rjazanjskoj Kneževini.[7]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Tulska oblast se nalazi u centralnom federalnom okrugu Rusije i graniči se sa Moskovskom, Riazanjskom, Lipeckom, Orlovskom i Kaluškom oblasti.
Reke[uredi | uredi izvor]
Tuljska Oblast ima više od 1600 reka i tokova. Glavne reke uključuju:
Prirodni resursi[uredi | uredi izvor]
Oblast je bogata gvozdenom rudom, glinom, krečnjakom i deponijama lignita (uglja).[traži se izvor] Depozit lignita je deo moskovskog ugljenog basena.
Klima[uredi | uredi izvor]
Tulska oblast ima umerenu kontinentalnu klimu, sa toplim letima i hladnim zimama. Prosečna januarska temperatura je −10 °C (14 °F) na severu i −9 °C (16 °F) na jugu. Prosečna temperatura u julu iznosi oko +19 °C (66 °F) do +20 °C (68 °F). Godišnje padavine su 470 mm (19 in) na jugoistoku i 575 mm (22,6 in) na severozapadu.
Politika[uredi | uredi izvor]
Tokom sovjetskog perioda, visoki autoritet u oblasti bio je podeljen između tri osobe: prvi sekretar odbora Tule CPSU (koji je u stvarnosti imao najveći autoritet), predsednik područnog sovjeta (zakonodavna vlast) i predsednik Izvršnog odbora pokrajine (izvršna vlast). Od 1991. godine, CPSU je izgubio svu vlast, a šef uprave Oblasti, a na kraju guverner je imenovan / izabran zajedno sa izabranim regionalnim parlamentom.
Povelja Tulske Oblasti je osnovni zakon regiona. Duma Tulske oblasti je zakonodavno (reprezentativno) telo pokrajine. Duma vrši ovlašćenja donošenjem zakona, rezolucija i drugih pravnih akata i nadgledanjem sprovođenja i poštovanja zakona i drugih zakonskih akata koje donosi. Najviši izvršni organ je Vlada Oblasti, koja uključuje teritorijalna izvršna tela kao što su okružne uprave, komitete i komisije koje olakšavaju razvoj i vođenje svakodnevnih pitanja pokrajine. Administracija Oblasti podržava aktivnosti guvernera koji je najviši zvaničnik i deluje kao garant poštovanja poveljničke oblasti u skladu sa Ustavom Rusije.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| 1989. | 2002. | 2010. |
|---|---|---|
| 1,867,013 | 1,675,758 | 1,553,925 |
Etnički sastav (2010):[3]
- Rusi - 95,3%
- Ukrajinci - 1%
- Jermeni - 0,6%
- Tatari - 0,5%
- Azeri - 0,4%
- Romi - 0,3%
- Belorusi - 0,2%
- Nemco - 0,2%
- Drugi- 1,5%
- 19,778 pljudi je registrovano iz administrativnih baza podataka i nisu se izjasnili u vezi sa svojom etničkom pripadnošću. Procenjuje se da je procenat etničkih grupa u ovoj grupi isti kao i kod prijavljene grupe.[8]
- Popis stanovništva iz 2002:
- Urbani: 1.366.818 (81,6%)
- Ruralni: 308,940 (18,4%)
- Muškarci: 755,057 (45,1%)
- Žene: 920,701 (54,9%)
- Žene na 1000 muškaraca: 1219
- Prosečna starost : 41.7 years
- Urbani: 41.5 years
- Ruralni: 42.8 years
- Muškarci: 37.8 years
- Žene: 44.9 years
- 2012
2009 - 1.31 | 2010 - 1.31 | 2011 - 1.32 | 2012 - 1.43 | 2013 - 1.42 | 2014 - 1.47 | 2015 - 1.57 | 2016 - 1.56(e)
Religija[uredi | uredi izvor]
Prema anketi iz 2012. godine,[11] 62% populacije Tulske oblasti se izjašnjava kao Ruski pravoslavci, 2% su Drugi hrišćani, 1% su muslimani. Osim toga, 19% stanovništva izjavljuje da su duhovni ali ne religiozni, 13% su ateisti, a 3% sledi druge religije ili nije dalo odgovor na pitanje.[11]
Ekonomija[uredi | uredi izvor]
Tulska oblast je deo Centralne ekonomske regije. To je istaknuti industrijski centar sa industijama kao što su metaloprerađivačka, inženjering, eksploatacija uglja i hemijska industrija.[13] Glavni industrijski gradovi su Novomoskovsk i Aleksin. Istorijske industrije, kao što su proizvodnja vatrenog oružja, samovarra i harmonika, i dalje igraju važnu ulogu u regionu.[traži se izvor]
Oblast takođe ima razvijen poljoprivredni sektor, koji rangira Rusiju na 33. mestu u poljoprivrednoj proizvodnji.[7] Sektor obuhvata poljoprivredu žitarica (pšenica i raž), krompira, šećerne repe i povrtarstvo, uzgoj stoke i mlečnih prozivoda.
Kultura[uredi | uredi izvor]
Tulska oblast ima čak 32 muzeja. Nekoliko njih se nalazi u administrativnom centru oblasti, gradu Tuli, posebno Muzej oružja u Tuli, Tula Kremlj i Tula Muzej Samovara. Još jedna važna kulturna turistička atrakcija je kuća i seoska imovina Lava Tolstoja, Jasna Poljana, koja se nalazi 12 km van grada Tule.
Oblast ima i četiri profesionalna pozorišta, filharmonijski orkestar i cirkus.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Konstituciя Rossiйskoй Federacii ”.
- ^ „Goroda Tulьskoй oblasti[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 03. 09. 2016. g. Pristupljeno 08. 04. 2018. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ a b Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (Federalni zavod za statistiku) (2011). „Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda. Tom 1 (Nacionalni popis stanovništva 2010, 1. svezak)”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda (Nacionalni popis stanovništva 2010) (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ „Putin prinяl otstavku gubernatora Tulьskoй oblasti Gruzdeva”. Lenta.ru. 2. 2. 2016.
- ^ Fasmer M. Эtimologičeskiй slovarь russkogo яzыka. — T. IV. — pp. 117—118.
- ^ Geografičeskie nazvaniя mira. Toponimičeskiй slovarь. E. M. Pospelov. Otvetstvenый redaktor R. A. Ageeva. M. Russkie slovari, Astrelь, AST. 2002. ISBN 978-5-17-001389-0.
- ^ a b „Tula Region”. Kommersant Moscow. 8. 3. 2004. Arhivirano iz originala 30. 9. 2007. g.
- ^ [„VPN-2010[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 25. 12. 2018. g. Pristupljeno 08. 04. 2018. Sukob URL—vikiveza (pomoć) VPN-2010]
- ^ „Tom 1. Čislennostь i razmeщenie naseleniя: Itogi VPN-2010” [Volume 1. Population and population distribution: Results of VPN-2010]. Arhivirano iz originala 01. 03. 2013. g. Pristupljeno 08. 04. 2018.
- ^ [„Katalog publikaciй::Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 08. 04. 2018. Sukob URL—vikiveza (pomoć) Katalog publikaciй::Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki]
- ^ a b v "Arena: Atlas of Religions and Nationalities in Russia". Sreda, 2012.
- ^ 2012 Arena Atlas Religion Maps. "Ogonek", № 34 (5243), 27/08/2012. Pristupljeno 21/04/2017. Archived.
- ^ „Tula”. Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 31. 10. 2006.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Geografske | |