Vojin Čolak-Antić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vojin Čolak-Antić
Vojin Čolak-Antić
Lični podaci
Datum rođenja(1877-08-04)4. avgust 1877.
Mesto rođenjaBeograd, Kneževina Srbija
Datum smrti29. jul 1945.(1945-07-29) (67 god.)
Mesto smrtiBeograd, DF Jugoslavija
Vojna karijera
Služba1898 — 1936.
VojskaKraljevina Srbija
Kraljevina Jugoslavija
Čin Divizijski general
Učešće u ratovimaPrvi balkanski rat
Drugi balkanski rat
Prvi svetski rat
OdlikovanjaOrden Karađorđeve zvezde
Orden belog orla
Orden Feniksa

Vojin Čolak-Antić (Beograd, 4. avgust 1877 — Beograd, 29. jul 1945) bio je oficir srpske vojske, divizijski general jugoslovenske vojske i prvi ađutant kralja Petra II Karađorđevića koga je usled maloletnosti zastupao knez-namesnik Pavle Karađorđević. Kao mladi potporučnik učestvovao u Majskom prevratu. Brat maršala dvora Boška Čolak-Antića.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 4. avgusta 1877. godine u Beogradu, od oca Ilije, pukovnika i majke Jelene. Imao je starijeg brata Boška i mlađu sestru Jovanku. U vojsku je stupio 1895, kao pitomac 28. klase niže škole Vojne Akademije. Dalje školovanje je nastavio kao pitomac 12. klase više škole Vojne akademije.[1]

Aktivna služba[uredi | uredi izvor]

Po završetku usavršavanja rasporedom određen je 28. marta 1901. godine za vodnika u Kraljevoj gardi kao konjički potporučnik. Premešten 7. novembra 1904. godine za vodnika komandira 1. eskadrona u 4. konjičkom puku u činu poručnika. Kao kapetan druge klase bio je na generalštabnoj pripremi od 1906. do 1909. godine. Dana 2. decembra 1908. godine imenovan kao kapetan prve klase u Operacijskom odeljenju Glavnog generalštaba zajedno sa pešadijskim kapetanom prve klase Vladimirom Belićem i pešadijskim kapetanom druge klase Ljubomirom Marićem. Na tom položaju zadržao se do 1909. godine kada je imenovan za ađutanta Komandanta divizije. Ađutant je bio godinu dana do 1910. godine. Kao vojno-državni pitomac upućen na studijsko usavršavanje u 23. dragonski puk iz Vensena u Francuskoj od 1910. do 1911. godine. Po povratku iz Francuske imenovan u generalštabni odsek opšte-vojnog odeljenja Ministarstva vojnog kao konjički major. Premešten je 15. oktobra iste godine upućen na službu u 4. konjički puk. Dana 4. aprila 1912. godine postavljen je za ađutanta komandanta dunavske divizijske oblasti i na ovoj funkciji je dočekao Balkanske ratove.[1]

Prvi balkanski rat zatiče ga na mestu vršioca dužnosti komandanta 2. konjičkog puka. U Drugom balkanskom ratu potvrđen 24. avgusta 1913. godine za komandanta istog puka. Prvi svetski rat ga je ostavio na istom položaju na kome se zadržao do 1916. godine. Početkom te godine premešten u Operativno odeljenje Vrhovne komande. Aprila iste godine premešten u štab 1. dobrovoljačke divizije u Ruskoj carevini u kojoj je ostao do Oktobarske revolucije 1917. godine kada je naređeno povlačenje. Nakon povratka na Solunski front iz Rusije imenovan za komandanta 2. konjičke brigade u ofanzivi 1918. godine tokom proboja fronta.[1]

Nakon završetka rata bio je komandat 2. konjičke brigade i komandant Baranjske posade sa sedištem u Pečuju, decembra 1918. godine. Posle sloma mađarske sovjetske republike, dozvolio je prelazak rudara-komunista na teritoriju Baranje i pod uslovom da povećaju proizvodnju u pečujskim rudnicima, avgusta 1919. godine.[2][3] Smenjen je sa položaja komandanta Baranjske posade, ali ubrzo i vraćen na svoj položaj, 30. decembra 1919, posle tzv. "Baranjske afere" sa zloupotrebama upravnog aparata.[4][5] Od 19. avgusta 1920. godine postavljen na dužnost pomoćnika komandanta a od 24. oktobra 1921. i komandant 2. konjičke divizije. Upućen je u Pariz, jula 1921, kao član komisije Delegacije Kraljevine SHS za razgraničenje sa Mađarskom.[6] Dana 26. marta 1923. godine imenovan za komesara Kraljevske vlade za razgraničenje sa Mađarskom. Od 18. jula iste godine postavljen za vojnog izaslanika (atašea) u Bukureštu. Na tom položaju unapređen u čin konjičkog brigadnog generala 21. oktobra 1923. godine. Po povratku iz Kraljevine Mađarske 25. januara 1927. godine imenovan za vršioca dužnosti komandanta 2. konjičke divizije a 28. juna iste godine ponovo imenovan komandantom jedinice i unapređen u divizijskog generala. Inspektor konjice postao je 11. aprila 1929. godine i na tom položaju se zadržao 6 godina. Na predlog kneza Pavla izabran je za prvog ađutanta kralja 13. januara 1935. godine. Odlaskom maršala dvora Slavka Grujića na mesto izvanrednog opunomoćenog poslanika u Veliku Britaniju sredinom iste godine, predložio je svog brata Boška za novog maršala dvora što je prihvaćeno. Vraćen na formacijsko mesto inspektora konjice 6. septembra 1936. godine. Penzionisan po molbi 26. septembra iste godine. Tokom penzionerskih dana bio je član upravnog odbora Jasenica a. d. iz Smederevske Palanke.[1]

Tokom Drugog svetskog rata nije aktiviran iz penzije i nije učestvovao u Aprilskom ratu. Okupaciju je proveo povučeno u svom stanu u ulici Rozalije Morton 23. Preminuo je mesec dana pre proglašenja nove države Demokratske Federativne Jugoslavije, 29. jula 1945. godine. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.[1]

Porodične prilike[uredi | uredi izvor]

Bio je oženjen od 1904. godine Marom, kćerkom generala i predsednika vlade Save Grujića. Imao je tri sina koji su svi bili oficiri, konjički majori Ilija (1905—1974), Grujica (1906—1967) i konjički potpukovnik Petar (1907—1964). Pradeda Vojina Čolak-Antića bio je Čolak-Anta Simeonović ustanik Karađorđeve Srbije, deda Konstantin "Kosta" Čolak-Antić pukovnik, otac Ilija Čolak-Antić takođe pukovnik a brat Boško Čolak-Antić diplomata i maršal dvora kralja Petra I Karađorđevića od 1903. do 1913. godine i kralja Petra II Karađorđevića od 1935. do 1941. godine.[1]

Unapređenje u činove[uredi | uredi izvor]

Pitomac Kaplar Pitomac Podnarednik Pitomac Narednik Potporučnik Poručnik Kapetan Druge klase
1896. 1897. 1898. 2. avgust 1898. 2. avgust 1901. 6. marta 1905.
Kapetan Prve klase Major Potpukovnik Pukovnik Brigadni
general 		Divizijski
general
1906. 1909. 1913. 1. oktobar 1915. 21. oktobar 1923. 28. jun 1927.

Odlikovanja[uredi | uredi izvor]

Domaća odlikovanja[uredi | uredi izvor]

Odlikovanja Divizijskog generala Vojina Čolak-Antića [a]
Orden Svetog Save 2. reda Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima 3. reda Orden Belog orla sa mačevima 3.reda Orden Jugoslovenske krune 3. reda
Orden Karađorđeve zvezde 4. reda Orden Belog orla 4. reda Orden Feniksa 1. reda Orden Rumunske zvezde 1. reda
Orden Polonija Restituta 3. reda Orden Legije časti 3. reda Orden Rumunske krune 4. reda Ratni krst 1914—1918

Inostrana odlikovanja[uredi | uredi izvor]

  • Orden Feniksa 1. reda, Grčka
  • Orden Polonija Restituta 3. reda, Poljska
  • Orden Rumunske krune 4. reda, Rumunija
  • Orden Rumunske Zvezde 1. reda, Rumunija
  • Orden Legije časti 3. reda, Francuska
  • Ratni krst 1914—1918, Francuska

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Spomenice i medalje nisu uključene.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ Bjelajac 2004, str. 135-136.
  2. ^ Horvat 2013, str. 52.
  3. ^ Horvat 2013, str. 157.
  4. ^ Horvat 2013, str. 167.
  5. ^ Vinaver 1971, str. 98.
  6. ^ Horvat 2013, str. 205.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6. 
  • Horvat, Aleksandar (2013). Baranja 1918-1922. Novi Sad: Malo istorijsko društvo Novi Sad - IK "Prometej". ISBN 978-86-87513-23-5. 
  • Vinaver, Vuk (1971). Jugoslavija i Mađarska 1918-1933. Beograd: Institut za savremenu istoriju Srbije. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Војин_Чолак-Антић&oldid=27676961”