Novica Domazet

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
novica domazet
Novica Domazet
Lični podaci
Datum rođenja(1913-06-28)28. jun 1913.
Mesto rođenjaVlahovići, kod Ljubinja, Austrougarska
Datum smrti22. mart 1943.(1943-03-22) (29 god.)
Mesto smrtiDonje Zijemlje, kod Nevesinja, ND Hrvatska
Profesijažandar
Delovanje
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od26. jula 1945.

Novica Domazet (Vlahovići, kod Ljubinja, 28. jun 1913 — Donje Zijemlje, kod Nevesinja, 22. mart 1943) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 28. juna 1913. godine u selu Vlahovićima, kod Ljubinja. Poticao je iz jako siromašne porodice. Posle završene osnovne škole živeo je u rodnom mestu, baveći se zemljoradnjom i drugim fizičkim poslovima. Posle odsluženja vojnog roka, zaposlio se u žandarmeriji i do početka Aprilskog rata, 1941. godine radio kao žandar u Nišu.[1]

Posle okupacije Jugoslavije, odbio je da nastavi da radi žandarski posao u službi okupatora i krajem aprila se, naoružan, vratio u rodno mesto. Odmah po dolasku, savetovao je ljude da skrivaju oružje od Italijana i ustaša, koji su tokom aprila i maja 1941. godine vršili premetačine, prikupljali oružje i pljačkali sela.[1]

Posle ustaških zločina nad Srbima u srezovima Stolac i Ljubinje, u drugoj polovini juna 1941. godine, narod je počeo da se priprema za ustanak sa željom da se odupre ustašama. Novica je tada među prvima, počeo da okuplja ljude oko sebe i da ih priprema za pružanje otpora ustašama. Zbog velikog ugleda, koji je imao među seljacima, Novica je u leto 1941. godine bio izabran za zamenika komandira Vlahovićke ustaničke čete. U prvim borbama na Bišini, kao i na putu Stolac-Ljubinje, Novica se pokazao kao hrabar i snalažljiv borac.[1]

Početkom 1942. godine, njegova četa je uspela da zarobi jednog italijasnkog majora. Tada je zajedno sa svojim bratom Milanom Domazetom, išao na pregovore sa Italijanima i u zamenu za majora, tražio puštanje iz zatvora velikog broja talaca – žena, devojaka i dece iz sela Poplat. U blizini sela Poplat, kod Berkovića, na putu Ljubinje-Stolac, 10. marta 1942. godine njegova četa je sačekala nemačku motorizovanu kolonu od 30 kamiona, koja je prevozila opljačkani hercegovački duvan. U pratnji ovog transporta nalazilo se i oko 200 nemačkih vojnika. Posle četvoročasovne borbe, ova nemačka motorizovana kolona je bila potpuno razbijena, a uspeh u ovoj borbi se brzo pročuo među borcima i narodom Hercegovine i o njemu je pisalo i u „Biltenu Vrhovnog štaba“.[1]

Novica i Milan Domazet, su vremenom, posle niza uspešnih akcija, dobijali na sve većoj popularnosti kod naroda u istočnoj Hercegovini, a počele su se i pevati pesme o njihovom junaštvu. Ovo je bilo veoma značajno za Narodnooslobodilački pokret (NOP), jer je u to vreme došlo do sve veće podele, među prvobitno zajedničkim ustaničkim snagama, na partizane i četnike.[1]

Sredinom aprila 1942. godine, Novica je postavljen za zamenika komandanta Drugog udarnog bataljona, s kojim se ubrzo proslavio u borbama protiv četnika i Italijana na Bišini, duž komunikacije Mostar-Nevesinje i na Bakračuši i Vilenjaku, u drugoj polovini aprila i maja 1942. godine. Samo u periodu od 13. do 18. maja 1942. godine, neprijatelju je njegov bataljon naneo gubitke od više stotina mrtvih, ranjenih i zarobljenih vojnika, među kojima je bilo i sedam oficira, od kojih jedan italijanski pukovnik.[1]

Juna 1942. godine, u vreme odlaska proleterskih brigada u Bosansku krajinu, Novicin bataljon je bio odsečen od glavnine partizanskih snaga u Hercegovini, pa se njegov bataljon nije mogao uputiti ka zapadnoj Bosni. U veoma teškim danima za Narodnooslobodilački pokret u Hercegovini, ostao je na okupiranoj teritoriji i nastavio da vodi borbe sa italijanskim i ustaško-domobranskim snagama. Vodio je borbe i protiv četnika, koju su poštovali njegovu popularnost među narodom istočne Hercegovine i pokušavali da ga pridobiju na svoju stranu.[1]

U toku druge polovine 1942. godine njegovo selo Vlahovići i bliža okolina, predstavljali su jednu od retkih slobodnih teritorija u Hercegovini, pod kontrolom partizana. Tu su se sklanjali i ilegalni partijski radnici iz drugih delova Hercegovine. U jednom četničkom napadu na Vlahoviće, Novica je bio ranjen, ali je uspeo da se izvuče. Potom se još jednom našao u teškoj situaciji, kada je opkoljen sa svih strana, samo sa nožem u rukama, uspeo da se probije iz četničkog obruča.[1]

Početkom marta 1943. godine, u vreme Četvrte neprijateljske ofanzive, sa grupom boraca bataljona „Iskra“ ušao je u sastav Desete hercegovačke udarne brigade i bio postavljen za zamenika komandanta Četvrtog bataljona. Prodirući u Nevesinjsko polje i prema Mostaru, Deseta hercegovačka brigada je vodila teške i danonoćne borbe s brojnim četničkim, ustaško-domobranskim i italijanskim snagama. Novicin bataljon je tada vodio teške borbe protiv četnika na Zijemlju i protiv Italijana na Porimu, nedaleko od Mostara.[1]

Novica je poginuo 22. marta 1943. godine u jurišu na utvrđene italijanske položaje na Porimu. Pre toga je stojeći bacao bombe na italijanske bunkere, a zatim je svoje borce poveo u juriš u kome je neprijatelj bio razbijen i zaplenjena velika količina naoružanja i druge vojne opreme.[1]

Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) 26. jula 1945. među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.[1][2]

Porodica[uredi | uredi izvor]

Skoro čitava porodica Domazet iz sela Vlahovića, kod Ljubinja, učestvovala je u Narodnooslobodilačkoj borbi, a najpoznatiji su bili Novica i njegov brat od strica Milan.[3]

Milan Domazet (1917–1943), zemljoradnik, zajedno sa bratom Novicom 1941. godine bio organizator ustanka u ljubinskom srezu, a kasnije rukovodilac u Ljubinskom bataljonu. Od početka 1943. godine je bio u Desetoj hercegovačkoj udarnoj brigadi, gde je se nalazio na dužnosti komandanta Šestog bataljona. U toku borbi na Sutjesci, maja 1943. godine bio ranjen i ubrzo umro kao teški ranjenik u Centralnoj bolnici na Šćepan Polju.[3]

Pored njih, kao borci Desete hercegovačke brigade borili su se i Milosav Domazet, Milorad Domazet (1922—1944), Risto Domazet, Vlado Domazet, Vukan Domazet i Marko Domazet, koji je bio rođeni brat Novice Domazeta.[3] Sin Novicine sestre Stane poznati je pesnik Rajko Petrov Nogo.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž z i j Narodni heroji 1 1982, str. 194.
  2. ^ „Službeni list FNRJ 96/45” (PDF). www.slvesnik.com.mk. 11. 12. 1945. 
  3. ^ a b v Kučan 1996.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Новица_Домазет&oldid=27672855”