Temerinska banja
Temerinska banja | |
|---|---|
 Bazen sa termomineralnom vodom u Temerinu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobački |
| Opština | Temerin |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  19.661 |
| — gustina | 177/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 24′ 26″ S; 19° 53′ 17″ I / 45.40735° S; 19.88792° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 79 m |
| Površina | 110,6 km2 |
.svg)  Temerinska banja Temerinska banja na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 21235 |
| Pozivni broj | 021 |
| Registarska oznaka | NS |
Temerinska banja je lokalitet sa termomineralnim izvorom u Temerinu, naselju u Vojvodini, koji iako nije banja u pravom smislu te reči, može se smatrati jednim od potencijalnih lokaliteti za razvoj banjskog turizma u Vojvodini i Srbiji. Prvi termomineralni izvor u Temerinu otkriven je 1907. godine i danas se koristi u modernim kadama. Sličnog sastava i mineralizaciju ima i bunar pored Olimpijskog bazena i sportske hale, čija se voda koristi za topli otvoreni termomineralni bazen (temperatura oko 37 °C), sa dubine od 690 metara. Ove bazene koriste građani Novog Sada, Žablja, Kisača, Petrovca i svih okolnih temerinskih naselja.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Temerinska banja se nalazi na teritorija opštine Temerina u južnom delu Panonske nizije između 45° i 21' i 45° i 30' severne geografske širine.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Istorijske predispozicije za razvoj Temerina koa banjskog mesta orvi put su uočene 1907. godine kada je aktiviran prvi izvor termomineralne vode. Od 1915. godine termomineralna voda je korišćena za banjsko lečenje, na inicijativu vlasnik bunara sa lekovitom vodom temperature 27 °C i mineralizacija 2.669 gr/l Griša Andraš, kojni je te godine u svojoj kući, u glavnoj ulici u Temerinu, otvorio lekovito kupatilo, u kome su se termomineralne vode koristile za kupanje i piće.[1]
Kada je kupatilonacionalizovano 1950. godine od strane države objekat kupatila prešlo je u vlasništvo komunalnog preduzeće „Jedinstvo“ iz Temerina pod nazivom Jodno kupatilo, a od 1955. godine pod nazivom Narodno kupatilo, u okviru koga je aktiviran idrugi izvor termomineralne vode.
Budući da su ove vode prisutne i na dubini 200-1.000 metara u centru Temerina, Naftagas iz Novog Sada je u toku 1968. godine izradio istražnu bušotinu duboku 2.004,5 metara.
Kupatilo je 1978. godine prestalo sa radom nakon što je Sekretarijat za unutrašnje poslove zatvaro kupatilo, na predlog Odeljenja za zaštitu od požara zbog dotrajalosti i opasnosti od požara, zbog metana sadržanog u vodi.
Na insistiranje žitelja Temerina i okoline 1983. godine počinju radovi na obnovi lekovitog kupatila:
- mesnim samodoprinosom obnovljen je postojeći objekat i izgrađen aneks,
- osnovana je zdravstvena jedinica u okviru Doma zdravlja za fizikalnu terapiju u cilju rehabilitacije i lečenja bolesti termomineralnom vodom i sličnim metodama,
- izgrađen je otvoreni bazen sa termomineralnom vodom.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Termomineralni izvori[uredi | uredi izvor]
Termomineralne vode su utvrđene u Temerinu još 1914. godine kada je počelo i njihovo korišćenje. Tada je u jugoistočnom delu naselja izbušen bunar dubine 417 m. Ovaj bunar proseca kvartarne i paludinske sedimente i daje vodu temperature 27 celzijusovih stepeni. Količina vode je iznosila 397 litara u minuti, a kasnije je nešto smanjena. Od minerala u vodi se nalazi Na (g/l) 0,708, K (g/l) 0,002, Ca (g/l), Mg (g/l) 0.033 , Fe (g/l) 0.0001, HCO3 (g/l) 1.512, CL (g/l) 0.337, F (g/l) 0.00035 , Br (g/l) 0.00005, J (g/l) 0.00005, HPO4 (g/l) 0.00037, SiO 2(g/l) 0.025, Li (g/l) 0.025, Sr (mg/l) 1.0
Hemijsku analizu je 1979. godine izvršio Institut za fiziku Univerziteta u Novom Sadu i utvrdio slabo-alkalnu reakciju (rN- 7,8), ukupnu mineralizaciju 2,669 grama po litru, karakteristični joni su natrijum (0,708), hidrokarbonat (1,512) i hlor (0,337). Od lekovitih sastojaka utvrđeno je prisustvo joda, broma, fluora, litijuma i stroncijuma.
Analize su utvrdile i sadržaj ugljendioksida u vodi. Prisutan je bio i metan koji se nakon izdvajanja koristio za zagrevanje vode i prostorija.
Termomineralni izvor koristi se i danas u savremenom kadskom kupatilu. Sličan sastav i mineralizaciju ima i bušotina kraj olimpijskog bazena i sportske hale čija voda se koristi za topli otvoreni termomineralni bazen (temperatura oko 37 celzijusovih stepeni), sa dubine od 690 metara.[2]
Klima[uredi | uredi izvor]
Ovaj deo Vojvodine u proseku ima 2.080 časova sunca svake godine. Zagrevanje i toplotnih uslovi zemljišta i vazduha, kao i druga klimatske karakteristike, zavise od insolacije.
Klima je kontinentalna. Dominantan vetar je košava koja se javlja najčešće u zimskoj polovini godine, dok je u letnjoj polovini najzastupljeniji severozapadni vetar. Meseci sa najvećim brojem vetrovitih dana su februar, mart i april dok su najmirniji periodi od juna do septembra.
| Klima Temerina | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 2,5 (36,5) |
5,7 (42,3) |
11,5 (52,7) |
17,2 (63) |
22,5 (72,5) |
25,2 (77,4) |
27,2 (81) |
27,2 (81) |
23,7 (74,7) |
18,0 (64,4) |
10,3 (50,5) |
4,5 (40,1) |
16,3 (61,3) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −4,4 (24,1) |
−2,3 (27,9) |
1,2 (34,2) |
5,8 (42,4) |
10,6 (51,1) |
13,6 (56,5) |
14,7 (58,5) |
14,2 (57,6) |
11,2 (52,2) |
6,3 (43,3) |
2,2 (36) |
−1,9 (28,6) |
5,9 (42,6) |
| Količina padavina, mm (in) | 38 (15) |
35 (13,8) |
41 (16,1) |
47 (18,5) |
57 (22,4) |
82 (32,3) |
61 (24) |
55 (21,7) |
36 (14,2) |
35 (13,8) |
46 (18,1) |
44 (17,3) |
577 (227,2) |
| Izvor: Republički hidrometeorološki zavod Srbije | |||||||||||||
Medicinski i drugi sadržaji[uredi | uredi izvor]
Od medicinskih saržaja Temerinska banja poseduje:
- Dom zdravlja, pored gradskog parka, sa 148 zaposlenih, od čega 12 lekara specijalista, 24 lekara opšteg smera ordinacije, 8 stomatologa i 65 medicinskih sestara.
- Posebno odeljenje fizijatrije pored "Stare bušotine" (površine 162 m², koje ima 1 lekara specijalistu, 1 lekara na specijalizaciji, 4 medicinske sestre. U ovom odeljenju se sprovode tretmani termomineralnom vodom, elektroterapija, parafinoterapija
- Pet soba sa po dve kade za širu javnost kojima upravlja komunalno preduzeće iz Temerina.
Pored lekovitog svojstva geotermalne vode, posetiocima bazenskog kompleksa na raspolaganju su i mnogi rekreativni sadržaji, uz obaveznu upotrebu termomineralnih voda (škola plivanja, usavršavanje tehnika plivanja, akva fitnes, rehabilitacija sportskih povreda).[1]
Lekovita svojstva termalnih voda[uredi | uredi izvor]
Termalna voda koja se crpi sa 600 m dubine,temperature je na izvorištu iznosi 37°C, sadrži minerale i jodna i sumporna jedinjenjima po čijem sadržaju se svrstava se u red lekovitih i balneološki blagotvornih voda.
Voda sa ovih izvora pokazala se efikasnom u lečenju:[1][2]
- hroničnog reumatizma i druga reumatska stanja u fazi mirovanja,
- stanja posle preloma i povreda lokomotornog aparata,
- stanja posle operacija na koštano-zglobnom sistemu.
- bolesti perifernog i centralnog nervnog sistema odraslih i dece (multipla skleroza, dečija paraliza i slične bolesti)
- degenerativnih oboljenja,
- kožnih oboljenja,
- rana, koje pod njenim dejstvom brzo zarastaju.
Voda nije za piće.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Bazenski kompleks – Turistička organizacija opštine Temerin” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-03.
- ^ a b v „Izuzetan potencijal Temerina – Geotermalne vode, buduća Banja i Rehabilitacioni centar”. www.ekapija.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-03.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Banje u Vojvodini - Banje na sveru Srbije - Banje Vojvodine :: Banje u Srbiji :: Spa, Wellness & Smeštaj, Lečenje, Odmor, Rehabilitacija :: Položaj” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-05-27.
