Spisak esencijalnih lekova Svetske zdravstvene organizacije
Spisak esencijalnih lekova Svetske zdravstvene organizacije je spisak esencijalnih lekova koji je formirala Svetska zdravstvena organizacija. Ovaj spisak je baziran na 17. izdanju iz marta 2011.[1]
Spisak je privi put objavljen 1977 i obnavlja se svake dve godine.[2] Šesnaesto izdanje za odrasle osobe i drugo izdanje za decu su objavljeni marta 2009.[3][4] Sedamnaesto izdanje za odrasle i treće izdanje za decu su objavljeni marta 2011.[5][6]
Anestetici[uredi | uredi izvor]
Generalni anestetici i kiseonik[uredi | uredi izvor]
Inhalacioni lekovi[uredi | uredi izvor]
Injektivni lekovi[uredi | uredi izvor]
Lokalni anestetici[uredi | uredi izvor]
Preoperativni lekovi i sedacija za kratkotrajne procedure[uredi | uredi izvor]
Analgetici, antipiretici, nesteroidni antiinflamatorni lekovi (NSAIM), lekovi koji se koriste za tretman gihta i bolest modifikujući agensi za reumatoidne poremećaje (DMARD)[uredi | uredi izvor]
Neopioidni i nesteroidni antiinflamatorni lekovi (NSAID)[uredi | uredi izvor]
Opioidni analgetici[uredi | uredi izvor]
Lekovi za tretman gihta[uredi | uredi izvor]
Bolest modifikujući agensi koji se koriste za tretman reumatoidnih poremećaja (DMARD)[uredi | uredi izvor]
Antialergici i lekovi koji se koriste za anafilaksu[uredi | uredi izvor]
- Hlorfenamin
- Deksametazon
- Epinefrin (adrenalin)
- Hidrokortizon
- Prednisolon
Antidoti i druge supstance koje se koriste kod trovanja[uredi | uredi izvor]
Nespecifični[uredi | uredi izvor]
Specifični[uredi | uredi izvor]
- Acetilcistein
- Atropin
- Kalcijum glukonat
- Metiltioninijum hlorid (metilensko plavo)
- Nalokson
- Penicilamin
- Kalijum feri heksacijano‐ferat(II) ‐ 2H20 (Prusko plavo)
- Natrijum nitrit
- Natrijum tiosulfat
- Deferoksamin †
- Dimerkaprol †
- Natrijum kalcijum edetat †
- Sukcimer †
Antikonvulsivi/antiepileptici[uredi | uredi izvor]
- Karbamazepin
- Diazepam
- Lorazepam
- Magnezijum sulfat
- Fenobarbital
- Fenitoin
- Valproinska kiselina (natrijum valproat)
- Etosuksimid †
Antiinfektivni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antelmintici[uredi | uredi izvor]
Intestinalni antelmintici[uredi | uredi izvor]
Antifilarijali[uredi | uredi izvor]
Antishistozomali i drugi antitrematodni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antibiotici[uredi | uredi izvor]
Beta laktamski lekovi[uredi | uredi izvor]
- Amoksicilin
- Amoksicilin/klavulanska kiselina (amoksicilin + klavulanska kiselina)
- Ampicilin
- Benzatin benzilpenicilin
- Benzilpenicilin
- Cefaleksin
- Cefazolin
- Cefiksim
- Ceftriakson
- Kloksacilin
- Fenoksimetilpenicilin
- Prokain benzilpenicilin
- Cefotaksim †
- Ceftazidim †
- Imipenem/cilastatin (Imipenem + cilastatin) †
Drugi antibiotici[uredi | uredi izvor]
- Azitromicin
- Hloramfenikol
- Ciprofloksacin
- Klaritromicin
- Doksiciklin
- Eritromicin
- Gentamicin
- Metronidazol
- Nitrofurantoin
- Spektinomicin
- Trimetoprim/sulfametoksazol (sulfametoksazol + trimetoprim)
- Trimetoprim
- Klindamicin †
- Vankomicin †
Antileprozni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antituberkulozni lekovi[uredi | uredi izvor]
- Etambutol
- Etambutol + izoniazid
- Etambutol + izoniazid + pirazinamid + rifampicin
- Etambutol + izoniazid + rifampicin
- Isoniazid
- Isoniazid + pirazinamid + rifampicin
- Isoniazid + rifampicin
- Pirazinamid
- Rifabutin
- Rifampicin
- Streptomicin
- Amikacin †
- Kapreomicin †
- Cikloserin †
- Etionamid †
- Kanamicin †
- Ofloksacin †[note 2]
- p-aminosalicilna kiselina †
Antifungalni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antivirusni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiherpesni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiretrovirusni lekovi[uredi | uredi izvor]
Nukleozidni/nukleotidni inhibitori reverzne transkriptaze[uredi | uredi izvor]
- Abakavir (ABC)
- Didanozin (ddI)
- Emtricitabin (FTC)
- Lamivudin (3TC)
- Stavudin (d4T)
- Tenofovir dizoproksil fumarat (TDF)
- Zidovudin (ZDV ili AZT)
Nenukleozidni inhibitori reverzne transkriptaze[uredi | uredi izvor]
Proteazni inhibitori[uredi | uredi izvor]
- Atazanavir
- Indinavir (IDV)
- Lopinavir + ritonavir (LPV/r)
- Ritonavir
- Sakvinavir (SQV)
Kombinacije sa fiksnim dozama[uredi | uredi izvor]
- Efavirenz + emtricitabin + tenofovir
- Emtricitabin + tenofovir
- Lamivudin + nevirapin + stavudin
- Lamivudin + nevirapin + zidovudin
- Lamivudin + zidovudin
Drugi antiviralni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiprotozoalni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiamebni i antigijardijazni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antileishmaniasis lekovi[uredi | uredi izvor]
Antimalarial lekovi[uredi | uredi izvor]
Za lečenje[uredi | uredi izvor]
- Amodiakvin
- Artemeter
- Artemeter + lumefantrin
- Artesunat
- Hlorokvin
- Doksiciklin
- Meflokvin
- Primakvin
- Kinin
- Sulfadoksin + pirimetamin
Za profilaksu[uredi | uredi izvor]
Antipneumocistozni i antitoksoplazmozni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antitripanozomalno lekovi[uredi | uredi izvor]
Afrička tripanozomijaza[uredi | uredi izvor]
Lekovi za tretman prvog stepena afričke tripanozomije[uredi | uredi izvor]
Lekovi za tretman drugog stepena afričke tripanozomije[uredi | uredi izvor]
Američka tripanozomijaza[uredi | uredi izvor]
Antimigrenski lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi za akutne napade[uredi | uredi izvor]
Lekovi za profilaksu[uredi | uredi izvor]
Antineoplastici, imunosupresivi i lekovi koji se koriste za palijativnu negu[uredi | uredi izvor]
Imunosupresivni lekovi[uredi | uredi izvor]
Citotoksični i adjuvantni lekovi[uredi | uredi izvor]
- Alopurinol †
- Asparaginaza †
- Bleomicin †
- Kalcijum folinat †
- Karboplatin †
- Hlorambucil †
- Ciklofosfamid †
- Citarabin †
- Dakarbazin †
- Daktinomicin †
- Daunorubicin †
- Docetaksel †
- Doksorubicin †
- Etopozid †
- Fluorouracil †
- Hidroksikarbamid †
- Ifosfamid †
- Merkaptopurin †
- Mesna †
- Metotreksat †
- Paklitaksel †
- Prokarbazin †
- Tioguanin †
- Vinblastin †
- Vinkristin †
Hormoni i antihormoni[uredi | uredi izvor]
Lekovi sa primenom u palijativnoj nezi[uredi | uredi izvor]
- Amitriptilin
- Ciklizin
- Deksametazon
- Diazepam
- Dokusat natrijum
- Fluoksetin
- Hioscin hidrobromid
- Ibuprofen
- Laltulos
- Midazolam
- Morfin
- Ondansetron
- Sena
Antiparkinsonski lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji utiču na krv[uredi | uredi izvor]
Antianemijskei lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji utiču na koagulaciju[uredi | uredi izvor]
Drugi lekovi za hemoglobinopatije[uredi | uredi izvor]
Krvni proizvodi i zamene plazme[uredi | uredi izvor]
Zamene plazme[uredi | uredi izvor]
- Dekstran 70
Frakcije plazme za specifične primene[uredi | uredi izvor]
- Faktor VIII koncentrat †
- Faktor IX kompleks (koagulacioni faktori II, VII, IX, X) koncentrat †
- Ljudski normalni imunoglobulin †
Kardiovaskularni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antianginalni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiaritmični lekovi[uredi | uredi izvor]
Antihipertenzivni lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za srčane insuficijencije[uredi | uredi izvor]
Antitrombotski lekovi[uredi | uredi izvor]
Agensi koji snižavaju novo lipida[uredi | uredi izvor]
Dermatološki lekovi (topikalni)[uredi | uredi izvor]
Antifungalni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiinfektivni lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiinflamatorni i antipruritski lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji utiču na diferencijaciju i proliferaciju kože[uredi | uredi izvor]
Skabicidi i pedikulicidi[uredi | uredi izvor]
Dijagnostički agensi[uredi | uredi izvor]
Oftalmički lekovi[uredi | uredi izvor]
Radiokontrastni mediji[uredi | uredi izvor]
Dizinfektanti i antiseptici[uredi | uredi izvor]
Antiseptici[uredi | uredi izvor]
Dizinfektanti[uredi | uredi izvor]
- Hlor osnovno jedinjenje
- Hloroksilenol
- Glutaral
Diuretici[uredi | uredi izvor]
Gastrointestinalni lekovi[uredi | uredi izvor]
Lekovi protiv čireva[uredi | uredi izvor]
Antiemetički lekovi[uredi | uredi izvor]
Antiinflamatorni lekovi[uredi | uredi izvor]
Laksativi[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za dijareju[uredi | uredi izvor]
Oralna rehidracija[uredi | uredi izvor]
Lekovi za dijareju kod dece[uredi | uredi izvor]
Hormoni, drugi endokrini lekovi i kontraceptivi[uredi | uredi izvor]
Adrenalni hormoni i sintetičke supstance[uredi | uredi izvor]
Androgeni[uredi | uredi izvor]
Kontraceptivi[uredi | uredi izvor]
Oralni hormonski kontraceptivi[uredi | uredi izvor]
Injektivni hormonski kontraceptivi[uredi | uredi izvor]
Intrauterinski uređaji[uredi | uredi izvor]
- Intrauterinski uređaji koji sadrže bakar
Metodi barijere[uredi | uredi izvor]
Implantivni kontracepti[uredi | uredi izvor]
- Implant koji otpušta levonorgestrel
Estrogeni[uredi | uredi izvor]
Insulini i drugi lekovi za diabetes[uredi | uredi izvor]
- Glibenklamid
- Glukagon
- Insulin injekcioni (rastvorni)
- Intermedijerno delujući insulin
- Metformin
Ovulacioni induceri[uredi | uredi izvor]
Progestogeni[uredi | uredi izvor]
Tiroidni hormoni i antitiroidni lekovi[uredi | uredi izvor]
Imunološki agensi[uredi | uredi izvor]
Dijagnostički agensi[uredi | uredi izvor]
Sera i imunoglobulin[uredi | uredi izvor]
- Anti‐D imunoglobulin (čovek)
- Antitetanus imunoglobulin (human)
- Antivenom imunoglobulin
- Difterija antitoksin
- Besnilo imunoglobulin
Vakcine[uredi | uredi izvor]
- BCG vakcina
- Kolera vakcina
- Difterija vakcina
- Hemofilus influenza tip b vakcina
- Hepatitis A vakcina
- Hepatitis B vakcina
- Influenza vakcina
- Japanese encefalitis vakcina
- Male boginje vakcina
- Meningokokalni meningitis vakcina
- Zauške vakcina
- Pertusis vakcina
- Pneumokokalna vakcina
- Poliomijelitis vakcina
- Besnilo vakcina
- Rotavirus vakcina
- Rubela vakcina
- Tetanus vakcina
- Tifoidna vakcina
- Varičela vakcina
- Žuta groznica vakcina
Relaksanti mišića (periferno delujući) i inhibitori holinesteraze[uredi | uredi izvor]
Oftalmološki preparati[uredi | uredi izvor]
Antiinfektivni agensi[uredi | uredi izvor]
Antiinflamatorni agensi[uredi | uredi izvor]
Lokalni anestetici[uredi | uredi izvor]
Miotici i antiglaukomni lekovi[uredi | uredi izvor]
Midrijatici[uredi | uredi izvor]
Oksitocici i antioksitocici[uredi | uredi izvor]
Oksitocici[uredi | uredi izvor]
Antioksitocici (tokolitici)[uredi | uredi izvor]
Rastvori za peritonealnu dijalizu[uredi | uredi izvor]
- Rastvor za intraperitonealnu dijalizu (podesne kompozicije) †
Lekovi za mentaln i bihevioralne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi za psihotičke poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za poremećaje raspoloženja[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za depresivne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za bipolarne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi za anksiozne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji se koriste za opsesivno kompulsivne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Lekovi za poremećaje uzrokovane upotrebom psihoaktivnih supstanci[uredi | uredi izvor]
Lekovi koji deluju na respiratorni trakt[uredi | uredi izvor]
Antiastmatici i lekovi za hroničnu opstruktivnu plućnu bolest[uredi | uredi izvor]
- Beklometason
- Budezonid
- Epinefrin (adrenalin)
- Ipratropijum bromid
- Salbutamol
Rastvori koji koriguju vodene, elektrolitne i kiselo-bazne poremećaje[uredi | uredi izvor]
Oralno[uredi | uredi izvor]
Parenteralno[uredi | uredi izvor]
- Glukoza
- Glukoza sa natrijum hloridom
- Kalijum hlorid
- Natrijum hlorid
- Natrijum hidrogenkarbonat
- Natrijum laktat, rastvor
Razno[uredi | uredi izvor]
- Voda za injekcije
Vitamini i minerali[uredi | uredi izvor]
- Askorbinska kiselina
- Holekalciferol[note 4]
- Ergokalciferol
- Jod
- Nikotinamid
- Piridoksin
- Retinol
- Riboflavin
- Natrijum fluorid
- Tiamin
- Kalcijum glukonat †
Uvo, nos i grlo stanja kod dece[uredi | uredi izvor]
Specifični lekovi za neonatalnu negu[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ † indicira da je lek komplementarna stavka, za koju je specijalizovana dijagnostika ili nadzor i/ili specijalizovana obuka neophodna. Stavka takođe može da bude označena kao komplementarna na osnovu više cene i/ili manje atraktivnog odnosa troška i koristi.
- ^ Tiopenal se može koristiti kao alternativa u zavistnosti od lokalne dostupnosti i cene.
- ^ Levofloksacin može da bude alternativa zavisno od dostupnosti i medicinskih okolnosti.
- ^ а б в г Obuhvata metoprolol i karvedilol kao alternative.
- ^ Ergokalciferol se može koristiti kao alternativa.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „WHO Model List of Essential Medicines, 17th list (March 2011)” (PDF). World Health Organization. 2011. Приступљено 1. 7. 2007.
- ^ WHO Model Lists of Essential Medicines
- ^ „WHO Model List of Essential Medicines, 16th edition (March 2009)” (PDF). World Health Organization. 2009. Приступљено 11. 12. 2009.
- ^ „WHO Model List of Essential Medicines for Children, second edition (March 2009)” (PDF). World Health Organization. 2009. Приступљено 11. 12. 2009.
- ^ „WHO Model List of Essential Medicines, 17th edition (March 2011)” (PDF). World Health Organization (WHO). 2011. Приступљено 3. 7. 2011.
- ^ „WHO Model List of Essential Medicines for Children, third edition (March 2011)” (PDF). World Health Organization (WHO). 2011. Приступљено 3. 7. 2011.