Pavla Mede Katarina
| pavla mede | |
|---|---|
 Pavla Mede Katarina | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 29. jun 1919. |
| Mesto rođenja | Strahinj, kod Nakla, Kraljevstvo SHS |
| Datum smrti | 8. januar 1943. (23 god.) |
| Mesto smrti | Lukanja, kod Slovenske Bistrice, Nacistička Nemačka |
| Profesija | tekstilna radnica |
| Porodica | |
| Supružnik | Rudolf Mede |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1940. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Pavla Mede — Katarina (rođ. Sajovic; Strahinj, kod Nakla, 29. jun 1919 — Lukanja, kod Slovenske Bistrice, 8. januar 1943) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je 29. juna 1919. godine u Strahinju kod Nakla, u blizini Kranja, u porodici Sajovic. Posle osnovne škole, zaposlila se u tekstilnoj fabrici Jugobruna u Kranju. Godine 1935. udala se za Rudija Medea, koji je bio zaposlen u fabrici Semperit u Kranju, člana Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) od 1936. godine.
Kad je 26. jula 1941. godine iznad sela Cegelnica, kod Nakla, formirana Prva kranjska četa, njoj se priključila i Pavla Mede. Njen odlazak u partizane bio je nastavak njenog revolucionarnog puta. U četi su Rudi i Pavla prvobitno učestvovali u borbama na Storžiču, a posle razbijanja Prve kranjske čete oni su se povukli u Udni Boršt, pa odatle, preko Ljubljane, u Krimski partizanski odred. Tu su se odvojili. Njen suprug, koji je u partizanima nosio ime Groga, otišao je u Dolenjsku, u Drugi štajerski bataljon, a Pavla je ostala u Zapotoku, u logoru u kome su bile i partizanske radionice. Kad se tu, od 22. do 25. juna 1942. godine zadržala Druga grupa odreda, na pohodu u Štajersku, pridružila se Rudiju, koji je tada u Prvom bataljonu Savinjskog odreda bio komandir čete.
Kao partizanka, u bataljonu koji se prvobitno, po svom komandantu Ivanu Starihu Janku, zvao „Jankov bataljon“, a kasnije, po Francu Poglajenu Kranjcu, „Kranjčev bataljon“, ona je učestvovala u pohodu Druge grupe odreda u Štajersku, u svim teškim borbama na Gabrškoj gori, na Žirovskom vrhu, Blegošu i na Jelovici. 10. avgusta 1942. godine, kad se cela grupa Odreda na Jelovici podelila na dvije grupe, i kad se „Kranjčev bataljon“ našao u silovitoj nemačkoj ofanzivi, on se najprije probio do podnožja Košute, a zatim preko Košute na vrh Karavanki i dalje u slovenačku Korušku.
Prilikom reorganizacije Štajerskih partizanskih jedinica, septembra 1942. godine, od jezgra „Kranjčevog bataljon“ obrazovan je Prvi bataljon pohorskog odreda, koji je bio poznat uglavnom samo pod imenom Pohorski bataljon. S tim bataljonom, u kome je Rudolf Mede Groga bio privremeni komandant, Jože Menih Rajko politkomesar, ona je u sastavu njegove Treće čete otišla, krajem septembra 1942., na Pohorje. Posle reorganizacije Pohorskog bataljona, 3. novembra 1942., kad su se u bataljon uključile Šaleška, Savinjska i Puška četa, Pavla Mede je postavljena za komandira ženskog voda. Tada je njen muž Rudolf imenovan za komandanta Pohorskog bataljona.
U svim borbama Pohorskog bataljona, u novembru i decembru 1942., Pavla Mede se posebno istakla. U bici od 5. novembra, na Mislinjskom sedlu, sa ženskim vodom je bitno doprinela pobedi partizana. Slično je bilo i dva dana kasnije, u sukobu Pohorskog bataljona s nemačkom policijom i nemačkim domobranima na padinama Rogle, blizu Ostruhove žage. Posle te dve bitke, Pavla Mede je prvi put pohvaljena u vojnom izveštaju Druge grupe odreda, 23. novembra 1942. godine. U raportu Glavnom štabu slovenačkih partizanskih četa, piše: „Bataljon ima specijalan ženski vod (11 partizanki), koji se u svim borbama odlično pokazao... Vodnik, drugarica Katarina, spada među najhrabrije partizanke u Štajerskoj“. Slično je pisalo, 10. januara 1943. u izveštaju štaba Četvrte operativne zone Glavnom štabu, gde o Pavli Mede piše da je bila odlična u borbi i u radu.
8. januara 1943. godine, Pavla Mede poginula u poslednjem boju Pohorskog bataljona, na Osankarici. Njeno telo je bilo među 65 mrtvih partizana, koje su Nemci preneli s Pohorja u Grac, i tamo ih sahranili 11. januara 1943. godine.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 20. decembra 1951. proglašena je za narodnog heroja.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Narodni heroji 1 1982, str. 529.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bijelić, Krste (1980). Heroine Jugoslavije. Zagreb: Spektar. COBISS.SR 49275399
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48700167
Žene narodni heroji iz Slovenije | ||
|---|---|---|
Žene narodni heroji Jugoslavije koje su rođene ili politički delovale na teritoriji Slovenije | ||
| Poginule |  | |
| Preživele | ||
