Politički sistem Republike Srpske
 |
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Republike Srpske |
Republika Srpska je jedan od dva ravnopravna entiteta u Bosni i Hercegovini. Ona je jedinstven i nedjeljiv ustavnopravni entitet koji samostalno obavlja svoje ustavotvorne, zakonodavne, izvršne i sudske funkcije.
Pripadaju joj sve državne funkcije i nadležnosti osim onih koje su izričito u nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine. Ovlašćena je da može uspostavljati specijalne paralelne odnose sa Srbijom.
Konstitutivnost naroda[uredi | uredi izvor]
Konstitutivni narodi u Republici Srpskoj su Srbi, Bošnjaci i Hrvati. Oni zajedno sa grupom Ostalih ravnopravno i bez diskriminacije učestvuju u vršenju vlasti. Zastupljeni su po klubovima u Vijeću naroda Republike Srpske gdje ostvaruju i štite svoje vitalne nacionalne interese.
Prema Ustavu, službeni jezici su jezik srpskog naroda, jezik bošnjačkog naroda i jezik hrvatskog naroda, a službena pisma su ćirilica i latinica.
Konstitutivni narodi i Ostali, kao građani Republike, imaju državljanstvo Republike Srpske.
Organizacija Republike[uredi | uredi izvor]
Predsjednik[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Predsjednik Republike Srpske predstavlja Republiku i izražava njeno državno jedinstvo.
On predlaže Narodnoj skupštini kandidata za predsjednika Vlade, za predsjednika i sudije Ustavnog suda na predlog Visokog sudskog i tužilačkog savjeta, ukazom proglašava zakone, daje pomilovanja, dodjeljuje odlikovanja i priznanja.
Predsjednik Republike svojim ukazom, na predlog Vlade, postavlja i opoziva šefove predstavništava Republike Srpske u inostranstvu i predlaže ambasadore i druge međunarodne predstavnike Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske.
Predsjednik Republike je i predsjednik Senata Republike Srpske, savjetodavnog tijela najviših republičkih institucija. Radi obavljanja poslova iz svoje nadležnosti može formirati savjetodavna tijela i stručne službe. U radu mu pomažu i dva potpredsjednika Republike koji dolaze iz različitih konstitutivnih naroda u odnosu na njega.
Bira se direktno sa kandidatske liste i mandat mu traje četiri godine. Prilikom stupanja na dužnost polaže zakletvu pred Narodnom skupštinom.
Aktuelna predsjednica Republike Srpske je Željka Cvijanović.
Narodna skupština[uredi | uredi izvor]
Narodna skupština Republike Srpske je, zajedno sa Vijećem naroda Republike Srpske, nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Republici Srpskoj.
Ona odlučuje o promjeni Ustava, donosi zakone i druge opšte akte, donosi budžet, završni račun, plan razvoja i prostorni plan, utvrđuje teritorijalnu organizaciju, raspisuje republički referendum, odlučuje o zaduženju, bira, imenuje i razrješava funkcionere, vrši kontrolu nad radom Vlade, daje amnestiju.
Narodna skupština bira i delegate iz Republike u Dom naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine i ratifikuje sporazume koje Republika zaključi sa državama i međunarodnim organizacijama uz pristanak Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine.
U oblasti zaštite vitalnih nacionalnih interesa konstitutivnih naroda u zakonodavnoj proceduri, pored Narodne skupštine postoji i Vijeće naroda Republike Srpske sastavljeno od klubova konstitutivnih naroda i kluba Ostalih. Zakoni i drugi propisi koje izglasa Narodna skupština, a koji se tiču pitanja vitalnog nacionalnog interesa bilo kojeg od konstitutivnih naroda stupaju na snagu tek nakon usvajanja u Vijeću naroda.
Narodna skupština ima 83 narodna poslanika koji se biraju po izbornim jedinicama utvrđenim zakonom. Mandat im traje 4 godine. Časništvo Narodne skupštine čini predsjednik i dva do četiri potpredsjednika.
Pravo predlaganja zakona, drugih propisa i opštih akata imaju predsjednik Republike, Vlada, svaki narodni poslanik ili najmanje 3.000 birača. Narodna skupština može odlučiti da o pojedinim pitanjima iz svoje nadležnosti odluku donese nakon prethodnog izjašnjavanja građana na referendumu. Odlučuje većinom glasova svih narodnih poslanika, ako Ustavom nije predviđena posebna većina.
Aktuelni saziv Narodna skupština Republike Srpske je šesti po redu od osnivanja Republike Srpske.
Vlada[uredi | uredi izvor]
Vlada Republike Srpske je nosilac izvršne vlasti u Republici Srpskoj.
Ona predlaže zakone i druge opšte akte, plan razvoja, prostorni plan, budžet i završni račun, sprovodi i izvršava zakone, utvrđuje unutrašnju organizaciju ministarstava i drugih republičkih organa i organizacija, vrši nadzor nad njima. Vlada odlučuje i o obrazovanju predstavništava Republike Srpske u inostranstvu.
Vladu sačinjavaju predsjednik, potpredsjednici i ministri. Kandidat za predsjednika Vlade izlaže Narodnoj skupštini program Vlade i predlaže njen sastav. Vlada je izabrana ako je za njen izbor glasala većina od ukupnog broja narodnih poslanika.
Aktuelni predsjednik Vlade Republike Srpske je Radovan Višković.
Ustavni sud[uredi | uredi izvor]
Ustavni sud Republike Srpske odlučuje o saglasnosti zakona i drugih opštih akata sa Ustavom Republike Srpske.
On rješava sukob nadležnosti između organa zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, kao i između organa Republike, grada i opštine. Odlučuje i o saglasnosti programa, statuta i drugih opštih akata političkih organizacija sa Ustavom i zakonom.
Ustavni sud Republike Srpske ima devet članova. Predsjednik i sudije Ustavnog suda uživaju imunitet kao i narodni poslanici.
Pri Ustavnom sudu postoji i Vijeće za zaštitu vitalnog interesa koje odlučuje o predmetima koje mu proslijedi Vijeće naroda Republike Srpske ili klubovi konstitutivnih naroda i klub Ostalih unutar njega. Ono se sastoji iz sedam članova, dva iz svakog konstitutivnog naroda i jedan iz reda Ostalih.
Sudovi i tužilaštva[uredi | uredi izvor]
Sudsku vlast u Republici Srpskoj vrše sudovi. Oni su samostalni i nezavisni i sude na osnovu Ustava i zakona. Dužni su da štite ljudska prava i slobode, utvrđena prava i interese pravnih subjekata i zakonitost.
Vrhovni sud Republike Srpske je najviši sud u Republici i on obezbjeđuje jedinstvenu primjenu zakona. Ispod njega postoje okružni sudovi, a zatim i osnovni sudovi. Za privredne sporove postoje okružni privredni sudovi i Viši privredni sud Republike Srpske.
Javna tužilaštva su samostalni državni organi koji gone učinioce krivičnih i drugih kažnjivih djela i ulažu pravna sredstva radi zaštite zakonitosti. Na nivou Republike postoji Republičko tužilaštvo Republike Srpske, a ispod njega se nalaze okružna tužilaštva.
Sve sudije, uključujući i predsjednike sudova, javne tužioce i zamjenike javnih tužilaca imenuje i razrješava Visoki sudski i tužilački savjet Bosne i Hercegovine.
Spoljni odnosi[uredi | uredi izvor]
Republika Srpska je član Evropske skupštine regija (engl. Assembly of European Regions AER) koja pruža podršku regijama u procesu evropskog proširenja. Potpisala je nekoliko sporazuma o saradnji, kao npr. sporazum sa federalnim gradom Sankt Peterburgom (Rusija), Regijom Veneto i Provincijom Di Beluno (Italija) i Okrugom Troms (Norveška).[1]
Vlada Republike Srpske je u cilju unapređenja svih oblika saradnje sa institucijama i organizacijama u inostranstvu osnovala 9 privrednih predstavništava (Belgija, Izrael, Rusija, Srbija, Njemačka, Austrija, Grčka, Sjedinjene Američke Države i Kipar).[2][3][4][5]
Do sada, od strane Vlade Republike Srpske je bilo upućeno pet izvještaja Savjetu bezbjednosti Organizacije ujedinjenih nacija koji su se odnosili na stanje stvari u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini.[6]
Bivši predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik je 7. juna 2011. boravio u Rimu gdje se sastao sa predsjednikom Vlade Republike Italije Silvijem Berluskonijem.[7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Ustav Republike Srpske
- Izbori u Republici Srpskoj
- Predstavništva Republike Srpske u inostranstvu
- Sporazum o specijalnim paralelnim vezama
- Plebiscit Republike Srpske
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „eSrpska: Predstavništva RS u inostranstvu”. Esrpska.com. Pristupljeno 10. 8. 2012.
- ^ „Vlada Republike Srpske: Predstavništva Republike Srpske u inostranstvu”. Vladars.net. Arhivirano iz originala 24. 04. 2012. g. Pristupljeno 10. 8. 2012.
- ^ „Aktuelno RTRS: Tema: Otvaranje predstavništva Republike Srpske u Beču”. Radio-televizija Republike Srpske. 27. 3. 2012. Pristupljeno 28. 3. 2012.
- ^ „U Beču otvoreno Predstavništvo Republike Srpske”. Biznis.ba. 23. 3. 2012. Arhivirano iz originala 23. 07. 2012. g. Pristupljeno 10. 8. 2012.
- ^ „Dodik otvorio predstavništvo Republike Srpske u Beču — VESTI — SMEDIA”. Smedia.rs. 23. 3. 2012. Pristupljeno 10. 8. 2012.
- ^ „RTRS: Vlada uputila izještaj Savjetu bezbjednosti kao prilog uz Dodikovo pismo”. Rtrs.tv. Pristupljeno 10. 8. 2012.
- ^ „Dodik: Prodor Srpske na međunarodnom planu”. RTRS. 7. 6. 2011.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Teme Republike Srpske | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Istorija |
| | |||||||
| Geografija | |||||||||
| Politika |
| ||||||||
| Privreda |
| ||||||||
| Kultura |
| ||||||||
