Hamburg

Uredi veze
Koordinate: 53° 33′ S; 10° 00′ I / 53.55° S; 10° I / 53.55; 10
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe pogledajte stranicu Hamburg (višeznačna odrednica).

Hamburg
nem. Hamburg
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Nemačka
Savezna državaHamburg
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2019.1.899.160 [1]
 — gustina2.514,91 st./km2
Aglomeracija (2007.)4.300.000
Geografske karakteristike
Koordinate53° 33′ S; 10° 00′ I / 53.55° S; 10° I / 53.55; 10
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina37,5–118,04 m
Površina755,16 km2
Hamburg na karti Nemačke
Hamburg
Hamburg
Hamburg na karti Nemačke
Ostali podaci
GradonačelnikPeter Tschentscher (SPD)
Poštanski broj20001–20999, 21001–21149, 22001–22609
Pozivni broj040
Registarska oznakaHH
Veb-sajt
www.hamburg.de

Hamburg (nem. Hamburg), zvanično Slobodni i hanzeatski grad Hamburg (nem. Die Freie und Hansestadt Hamburg, nnem. Friee un Hansestadt Hamborg),[2] grad je i država u Nemačkoj, i drugi po veličini nemački grad, posle Berlina. Osim toga, on je sedmi po veličini grad u Evropskoj uniji sa populacijom od preko 1,84[3] miliona.

Hamburg je središte metropolitanske regije Hamburg, jedne od ukupno jedanaest takvih regija u Nemačkoj.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Hamburg se nalazi u severnoj Nemačkoj na ušću reka Alster i Bila u Elbu, koja se zatim, nakon 110 km toka prema severozapadu uliva u Severno more. Elba je u Hamburgu vrlo pogodna prirodna luka sa direktnim pristupom od mora, a najpogodnija je njena južna obala, nasuprot gradskih četvrti Sv. Pauli i Altona. Obale su povezane mostovima, kao i starim- i novim tunelom ispod Elbe. Zemlja severno i južno od Elbe je povišena nanosima šljunka i peska od glečera za vreme ledenog doba, to su neplodne površine. Obe strane Elbe su vekovima plavljene u vreme visokih voda Severnog mora, koje su tu odlagale pesak i mulj. U međuvremenu su sa obe strane Elbe podignuti nasipi. Stari nasipi još podsećaju na vremena kada su za vreme visokih voda cele gradske četvrti bile poplavljene.

U gradu je na Alsteru napravljena ustava pa je u samom centru rečni tok pretvoren u protočno jezero podeljeno na dva dela koja su međusobno spojena. Ovi delovi se nazivaju unutrašnjim i spoljnim Alsterom - nem. Binnenalster i nem. Außenalster. Pune ih brojni kanali oivičeni velikim parkiralištima. Nebrojeni plovni kanali, rečice i kanali premošćeni su sa više od 2500 mostova. To čini Hamburg gradom sa najviše mostova u Evropi. Ima ih više nego Venecija (400), Amsterdam (1200) i London zajedno.

Današnje granice grada Hamburga postoje tek od 1. aprila 1938. Nakon Berlina, to je i površinom i brojem stanovnika najveći grad u Nemačkoj.

Severno od Elbe Hamburg graniči sa Šlezvig-Holštajnom, a južno od nje sa Donjom Saksonijom.

Najviša uzvisina Pokrajine Hamburg je 116,1 m visok bezimeni vrh u Hamburškim brdima. U gradu se nalazi Hamburgmuzeum.

Klima[uredi | uredi izvor]

Zbog blizine mora i njegovog uticaja, ovde je klima blaža nego u istočnoj pozadini. Najtopliji mesec je jul sa prosječnih 17,0 °C, a najhladniji januar sa 0,0 °C. Ali u najtoplijim mesecima nisu retkost ni temperature iznad 25 °C. Od 1990-ih godina — možda kao posledica globalnog otopljenja — zabeležene su i temperature do 37,3 °C (9. avgust 1992). U godini padne prosečno 714 mm padavina a 52 dana godišnje je Hamburg obavijen gustom maglom. U zimskim mesecima mogu biti i vrlo snažne oluje. Klima je celu godinu vlažna. Najpovoljnije vreme za posetu Hamburgu je proleće i početak leta, no i tada se mora računati sa kišom.[4][5][6][7]

Klima Hamburga (Aerodrom Hamburg), elevacija: 15 m, 1981-2010 normale
Pokazatelj \ Mesec .Jan. .Feb. .Mar. .Apr. .Maj. .Jun. .Jul. .Avg. .Sep. .Okt. .Nov. .Dec. .God.
Apsolutni maksimum, °C (°F) 14,4
(57,9) 		17,2
(63) 		23,0
(73,4) 		29,7
(85,5) 		33,5
(92,3) 		34,6
(94,3) 		36,9
(98,4) 		37,3
(99,1) 		32,3
(90,1) 		26,1
(79) 		20,2
(68,4) 		15,7
(60,3) 		37,3
(99,1)
Maksimum, °C (°F) 3,5
(38,3) 		4,4
(39,9) 		8,0
(46,4) 		12,3
(54,1) 		17,5
(63,5) 		19,9
(67,8) 		22,1
(71,8) 		22,2
(72) 		17,9
(64,2) 		13,0
(55,4) 		7,5
(45,5) 		4,6
(40,3) 		13,2
(55,8)
Prosek, °C (°F) 1,0
(33,8) 		1,6
(34,9) 		4,6
(40,3) 		7,8
(46) 		12,5
(54,5) 		15,2
(59,4) 		17,4
(63,3) 		17,4
(63,3) 		13,7
(56,7) 		9,5
(49,1) 		4,9
(40,8) 		2,3
(36,1) 		9,0
(48,2)
Minimum, °C (°F) −1,4
(29,5) 		−1,2
(29,8) 		1,1
(34) 		3,3
(37,9) 		7,4
(45,3) 		10,5
(50,9) 		12,7
(54,9) 		12,5
(54,5) 		9,6
(49,3) 		6,0
(42,8) 		2,4
(36,3) 		0,0
(32) 		6,2
(43,2)
Apsolutni minimum, °C (°F) −22,8
(−9) 		−29,1
(−20,4) 		−15,3
(4,5) 		−7,1
(19,2) 		−5,0
(23) 		0,6
(33,1) 		3,4
(38,1) 		1,8
(35,2) 		−1,2
(29,8) 		−7,1
(19,2) 		−15,4
(4,3) 		−18,5
(−1,3) 		−29,1
(−20,4)
Količina kiše, mm (in) 67,8
(2,669) 		49,9
(1,965) 		67,7
(2,665) 		43,0
(1,693) 		57,4
(2,26) 		78,6
(3,094) 		76,7
(3,02) 		78,9
(3,106) 		67,4
(2,654) 		67,0
(2,638) 		69,2
(2,724) 		68,9
(2,713) 		792,6
(31,205)
Dani sa kišom (≥ 1.0 mm) 12,1 9,2 11,3 8,9 9,6 11,3 11,4 10,2 10,8 10,5 11,7 12,4 129,4
Sunčani sati — mesečni prosek 46,9 69,0 108,8 171,6 223,4 198,7 217,5 203,1 144,6 107,9 53,0 37,4 1.581,9
UV indeks 0 1 2 4 5 6 6 5 4 2 1 0 3
Izvor: WMO (UN),[8] DWD[9] and Weather Atlas[10]

View climate chart 1986-2016 or 1960-1990

Istorija[uredi | uredi izvor]

Administrativna podela[uredi | uredi izvor]

Gradska većnica
Filharmonija u izgradnji

Hamburg je podeljen na sedam okruga:

Okrug Ime na nemačkom Stanovništvo
31.  dec. 2006.		 Površina
u km²
Altona Altona 246.936 78,3
Bergedorf Bergedorf 118.789 154,8
Eimsbitel Eimsbüttel 248.233 50,1
Harburg Harburg 200.134 161
Centar Hamburg-Mitte 238.257 107,1
Sever Hamburg-Nord 283.246 57,8
Vandsbek Wandsbek 408.032 147,5

Svaki okrug ima svoj parlament koji se u Hamburgu zove okružna skupština. Te okružne skupštine pravno imaju status upravnog tela sa vrlo ograničenim nadležnostima. Svaki okrug je podeljen na više četvrti kojih je ukupno u gradu 104. Nekim četvrtima u neposrednoj blizini sedišta okružnih skupština upravljaju direktno skupštine, dok za druge četvrti postoje tzv. mesni uredi, ukupno ih je 15.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

S obzirom da je Hamburg bio pošteđen razaranja u vreme Tridesetogodišnjeg rata, u 17. veku je bio najveći nemački grad.

Neposredno pre početka Drugog svetskog rata Hamburg je već imao 1,68 miliona stanovnika (1939).

Najveći broj stanovnika, 1,9 miliona, Hamburg je dostigao 1964. godine. Nakon toga počinje suburbanizovanje Hamburga i do 1986. se broj stanovnika smanjuje na 1,6 miliona. Iza toga stanovništvo ponovo raste, tako da je broj narastao na 1.742.846 (stanje: 1. avgust 2005) Za sledećih 20 godina se predviđa dalji porast stanovništva, prema srednjoj varijanti će narasti ponovo do oko 2 miliona. Time bi Hamburg bio najbrže rastuća nemačka metropola.

Stanovništvo je multikulturalno. 14,9% (255.070 u decembru 2004) stanovnika ima strani pasoš, a po nekim procenama skoro 130.000 nemačkih građana Hamburga su inostranog porekla.

Starosna struktura:

  • mlađi od 18 godina: 16,1%
  • 18-60 godina: 60,0%
  • više od 60 godina: 23,9%

Religija[uredi | uredi izvor]

Od vremena reformacije grad ima evangeličko-luteransko obeležje (37% stanovništva 2002). Zbog položaja važne luke, Hamburg je odavno vrlo otvoren svim konfesijama. Tako je 1834. ovde osnovana prva nemačka baptistička zajednica. Osim toga, od 1995. ovde je i sedište rimokatoličke Hamburške nadbiskupije. Udeo rimokatoličkog stanovništva je 10,3%. Osim toga, od 1960-ih je značajan udeo muslimanskog stanovništva, a postoji i vrlo aktivna jevrejska zajednica.

Jezik[uredi | uredi izvor]

Do duboko u 19. vek, niskonemački jezik je bio jedini jezik kojim se govorilo u Hamburgu. Od ranije je visokonemački bio jezik kojim se pisalo, a do sredine 20. veka je uglavnom istisnuo niskonemački i u svakodnevnom govoru.

Od vremena velikog talasa useljavanja 1960-ih su se u gradu stvorila „jezička ostrva“ jer su se doseljenici često naseljavali u istim delovima grada, tako da danas postoji „portugalska četvrt“ gde prevladava portugalski, dok turski i kurdski prevladavaju u Altoni i Vilhelmsburgu.

Privreda[uredi | uredi izvor]

Saobraćaj[uredi | uredi izvor]

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Pogled na Hamburg iz vazduha
    Pogled na Hamburg iz vazduha
  • Gradski kanali
    Gradski kanali
  • Pogled na Hamburg i jezero
    Pogled na Hamburg i jezero
  • Luka Hamburg
    Luka Hamburg
  • Most na Elbi (Harburger)
    Most na Elbi (Harburger)
  • Crkva svetog Mihaila
    Crkva svetog Mihaila
  • Muzikhale
    Muzikhale
  • Čilehaus
    Čilehaus
  • Železnička stanica
    Železnička stanica

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Hamburg in Zahlen”. hamburg.de (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2022-08-15. 
  2. ^ Constitution of Hamburg),Verfassung der Freien und Hansestadt Hamburg (na jeziku: nemački) (11th izd.), 6. 6. 1952, Arhivirano iz originala 10. 6. 2007. g., Pristupljeno 21. 9. 2008 
  3. ^ Jacqueline Brinkwirth; Sophie von Wirth; Gero Berndt (31. 5. 2019). „Ranking 2019: Die zehn größten Städte Deutschlands” [The Ten Largest German Cities]. Handelsblatt (na jeziku: nemački). 
  4. ^ „Hamburg, Germany Köppen Climate Classification (Weatherbase)”. Weatherbase. Pristupljeno 7. 2. 2019. 
  5. ^ Report on the snowfall disaster of 1978/1979 in northern Germany, retrieved on 20 July 2016.
  6. ^ Article on the winters in Germany, retrieved on 20 July 2016.
  7. ^ Comparison Arhivirano 2016-10-07 na sajtu Wayback Machine of the weather and snowfall in German winters (from 1950 on), retrieved on 20 July 2016.
  8. ^ „World Weather Information Service – Hamburg”. Deutscher Wetterdienst. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 6. 4. 2012. 
  9. ^ „Ausgabe der Klimadaten: Monatswerte”. Arhivirano iz originala 12. 6. 2014. g. Pristupljeno 24. 6. 2014. 
  10. ^ d.o.o, Yu Media Group. „Hamburg, Germany - Detailed climate information and monthly weather forecast”. Weather Atlas (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2. 7. 2019. 
  11. ^ „Hamburg-Fuhlsbüttel (10147) - WMO Weather Station”. NOAA. Pristupljeno 7. 2. 2019. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хамбург&oldid=27684619”