Vojin Paleksić
| vojin paleksić | |
|---|---|
 Vojin Vojo Paleksić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1923. |
| Mesto rođenja | Karadže, kod Bugojna, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 1. jul 1943. (19/20 god.) |
| Mesto smrti | Budanj, kod Foče, ND Hrvatska |
| Profesija | limarski radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1943. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Vojin Vojo Paleksić (Karadže, kod Bugojna, 1923 — Budanj, kod Foče, 1. jun 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1923. godine u selu Karadže, kod Bugojna. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a posle njenog završetka je otišao u Bugojno, gde je učio limarski zanat. Posle okupacije Jugoslavije i proglašenja ustaške Nezavisne Države Hrvatske, aprila 1941. godine, napustio je Bugojno i vratio se u rodno mesto.[1]
Jula 1942. godine, u vreme pohoda proleterskih brigada u zapadnu Bosnu, Četvrta proleterska crnogorska udarna brigada je vodila borbe u okolini Bugojna i Vojin je tada stupio u njenu Prvu četu Trećeg bataljona. Već posle prvih borbi brigade, istakao se hrabrošću. Prilikom drugog napada na Livno, 15. decembra 1942. godine, Vojin se privukao žici, kojom su se ustaše štitile, isekao je i provukao se, a potom dopuzao do ustaškog rova i bacio nekoliko bombi.[1]
U napadu na Duvno, 18. decembra 1942. godine, zajedno sa još dva bombaša, uništio je jedan neprijateljski bunker. Kad su se posle uspešno izvršenog zadatka, krenuli vraćati natrag, Vojin im je rekao da produže oni, a da će ih on stići. Za to vreme, on je krenuo na drugi bunker i uništio ga. Posebno je voleo „solo akcije“, pa je tako u borbi protiv četnika, 26. januara 1943. godine, bombama uništio nekoliko utvrđenih položaja. Krajem 1942. godine, kao istaknuti borac u svojoj četi, bio je primljen u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a tokom 1943. godine i članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Početkom februara 1943. godine, grupa bombaša iz njegovog voda, nije uspela da uništi ustaški bunker na Glavici iznad Posušja, koji je kontrolisao čitav prostor pod sobom. Kada su se vratili iz neuspešnog pokušaja, Vojin je uzeo nekoliko bombi i krenuo sam da ga uništi. Podvukao se pod sam položaj i zasuo ga bombama, a posle toga je uskočio u rov, dograbio puškomitraljez i njime pobio preživele ustaše. Prilikom napada na italijansko uporište u Jablanici, 22. februara 1943. godine, uništio je nekoliko bunkera i time omogućio bataljonu da zauzme utvrđeni hotel, i tada je izbačeno iz stroja 200, a zarobljeno 450 italijanskih vojnika.[1]
Maja 1943. godine, Četvrta proleterska crnogorska udarna brigada se našla u Crnoj Gori i njegov bataljon je dobio zadatak da zaposedne brdo iznad sela Bioča s ciljem da onemogući neprijatelju da prođe putem Podgorica-Lijeva Rijeka. Prilikom zauzimanja ovog položaja, kod Bioča, patrola je otkrila da se u obližnjoj šumi nalaze neprijateljski vojnici. Prvi vod, u kome se Vojin nalazio, tada je dobio naređenje da raščisti situaciju i napao je Italijane. Pošto su iznenadili Italijane, brzo su rasterali njihovi predstražu i otpočeli borbu. Ubrzo potom, u pomoć Italijanima su došli avioni, koji su bombardovali partizanske položaje, a potom ih je napala i teška artiljerija. I pored toga, Italijani su se morali povlačiti. Vojin se tada, kao komandir bombaškog odeljenja, pod zaštitom svog saborca, puškomitraljesca Dušana Radaković, privukao Italijanima i na njih bacio dve bombe i potom pucao iz automata. Tom prilikom je zarobio i jedan puškomitraljez. Italijani su ubrzo, kada im je stiglo pojačanje, krenuli u novi napad, praćen podrškom avijacije i artiljerije. Borba koja se tada razvila trajala je do mraka. U toku ove borbe, Vojin je sa sobom, na neprijateljevo levo krilo, poveo jednog bombaša i puškomitraljesca Radakovića. Oni su tada uništili jedno neprijateljsko gnezdo, zarobivši puškomitraljez i tri sanduka municije.[1]
Za vreme bitke na Sutjesci, krajem maja 1943. godine, jedinice Treće udarne divizije imale su zadatak da potisnu neprijatelja na pravcu Plužine–Miloševići–Brljevo–Budanj–Sedlari. Tri bataljona Četvrte crnogorske i dva bataljona Desete hercegovačke brigade tada su određena da zauzmu selo Budanj, kod Foče i izbiju na reku Vrbnicu, iznad Plužina. Pošto prvi napad, na jake nemačke snage u Budanju nije uspeo, u noći 31. maja otpočeo je novi napad. Ova borba vođena je čitave noći i tokom 1. juna. U toku drugog napada, Vojin se prebacio preko čistine ispred nemačkih položaja. Nemci su pucali na njega, ali je on uspeo da se domogne jednog brežuljka i sakrije. Potom se skotrljao u jedan jarak u ušao Nemcima u mrtav ugao, tako da nisu mogli da ga vide. Tada se privukao do nemačkih rovova i zasuo ih bombama i tom prilikom poginuo, izrešetan neprijateljskim rafalima. Partizani su ovu njegovu akciju iskoristili i krenuli u napad, u kome su probili nemački položaj i ubrzo potom izbili na desnu obalu reke Vrbnice, čime su izvršili zadatak.[1]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 166/51 20. decembra 1951. proglašen je za narodnog heroja.[2][3][1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e Narodni heroji 2 1982, str. 67.
- ^ S. vesnik 19/3 1952, str. 347.
- ^ Zbornik heroja 1957, str. 630.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Narodni heroji iz centralne Bosne | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni u centralnoj Bosni, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
|  | |
Omladinci narodni heroji Jugoslavije | ||
|---|---|---|
Omladinci narodni heroji koji su poginuli sa manje od 21 godine života | ||
| 16—17 |  | |
| 18—19 | ||
