Knjaževsko-srpski teatar

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Knjaževsko-srpski teatar
Flag of Knjaževsko-srpski teatar.jpg
Zastava Knjaževsko-srpskog teatra
Teatar Kragujevac.jpg
Zgrada Knjaževsko-srpskog teatra u Kragujevcu
AdresaDaničićeva 3
Kragujevac
 Srbija
Otvoreno1835
Veb-sajt
www.joakimvujic.com

Knjaževsko-srpski teatar je pozorište u Kragujevcu osnovano 1835. godine. Osnivači su Miloš Obrenović i Joakim Vujić.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Scena Joakim Vujić

Teatar u Kragujevcu koji je nosio ime Joakima Vujića, direktora prvog srpskog teatra osnovanog u Kragujevcu 1835. godine,[1] izrastao je po svom repertoarskom izrazu i scenskom tretmanu u moderno savremeno pozorište.

Na sceni ovog pozorišta odnegovana je čitava plejada vrsnih umetnika koji su ostavili dubokog traga u istoriji pozorišne umetnosti zemlje: Ljuba Tadić, Mija Aleksić, Branislav Ciga Jerinić, Mileva Žikić, Budimir Buda Jeremić, Miodrag Marić, Rajko Stojadinović, Ljubomir Kovačević, Jovan Mišković Miško, Sava Baračkov, Gorica Popović, Ljubomir Ubavkić Pendula, Mirko Babić...

Hatišerifom od 1830. i 1833. godine Srbija dobija autonomiju i pravo da podiže kulturno-prosvetne i zdravstvene ustanove. Zahvaljujući činjenici da je Kragujevac u to vreme prestonica obnovljene Srbije u kome je Knez Miloš Obrenović podigao svoj dvor sa upravnim i administrativnim aparatom, u njemu se utemeljuju: Knjažesko-srbska Tipografija, Novine Serbske pod uredništvom Dimitrija Davidovića, Gimnazija (1833. godine), Knjažesko-srbski teatar (1835. godine), Knjažesko-srbska banda koju osniva Jožef Šlezinger, Liceum Knjažestva Serbskog (1838. godine), muzej, biblioteka, galerija slika, Sud kragujevački (1820. godine), bolnica, prva apoteka (1822. godine).

U Kragujevcu se prve pozorišne predstave pominju još 1825. godine. Pripremao ih je i izvodio učitelj Đorđe Evgenijević sa đacima. Prilikom svog dolaska u Kragujevac u njima je učestvovao i Joakim Vujić. On je došao na poziv Kneza Miloša u jesen 1834. godine i postavljen je za direktora Teatra sa zadatkom da organizuje rad pozorišta.

Knjažesko-srpski teatar smešten je u adaptiranim prostorijama tipografije i imao je binu, lože i parter. Repertoar Teatra činila su uglavnom dela Joakima Vujića, a glumački ansambl, pored Vujića koji je bio glavni glumac i reditelj, sačinjavali su mladi činovnici i đaci gimnazije.[2]

Prve predstave održane su u vreme zasedanja Sretenjske skupštine od 2. do 4. februara 1835. godine, kada su prikazani Vujićevi komadi uz muziku koju je komponovao Jožef Šlezinger. Za tri dana izvedene su četiri predstave: Fernando i Jarika, La Peruz, Bedni stihotvorac i Begunac. Pozorišnu publiku sačinjavali su Knez sa porodicom, činovnici i pozvani gosti, kao i poslanici u vreme skupštinskih zasedanja.

Na Sretenje Gospodnje, petnaestog februara 1835. godine (2. februara, po starom kalendaru), u adaptiranim prostorijama kragujevačke Tiografije, prikazao je Joakim Vujić svoj pozorišni komad Fernando i Jarika, prema delu Karla Ekartshauzena.[3]

Zgrada u kojoj je smešten Knjaževsko-srpski teatar izgrađena je 1928. godine.

Repertoar[uredi | uredi izvor]

Na repertoaru Knjaževsko-srpskog teatra nalaze se predstave po tekstivima domaćih i stranih klasika. [4]

Izdavaštvo[uredi | uredi izvor]

Dan Teatra[uredi | uredi izvor]

Statueta Joakim Vujić

Na Dan Teatra[6], svakog 15. februara, najeminentnijim piscima, glumcima, rediteljima, scenografima, kompozitorima Teatar uručuje:

Autor Statuete Joakim Vujić je Nikola Koka Janković, rođen u Kragujevcu 1926. godine, vajar i član SANU, Srpske akademije nauka i umetnosti.


Dobitnici Statuete Joakim Vujić[uredi | uredi izvor]

Biljana Srbljanović, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2007.
Mirko Babić, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2009.
Boro Drašković, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2011.
Nada Jurišić, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2013.

Dobitnici Prstena sa likom Joakima Vujića[uredi | uredi izvor]

Prsten sa likom Joakima Vujića
Nebojša Bradić sa Prstenom sa likom Joakima Vujića
Miodrag Pejković, dobitnik Prstena sa likom Joakima Vujića

Dobitnici Medaljona sa likom Joakima Vujića[uredi | uredi izvor]

Ostale aktivnosti[uredi | uredi izvor]

Iz Teatra su 1965. inicirani Susreti profesionalnih pozorišta Srbije Joakim Vujić (centralne Srbije), koji su svake godine u maju održavani u drugom od desetak gradova, sve do 2003. godine. Od 2004. do 2011. godine Teatar je domaćin Festivala najboljih pozorišnih predstava Srbije po tekstovima domaćih autora, JoakimFest[23], a od oktobra 2006. godine i Međunarodnog pozorišnog festivala, Joakimfest.[24]

Teatar nastoji da razvije i druge delatnosti osim prikazivanja predstava. Od 2005. pokrenuo je izdavačku delatnost sa stalnim časopisom Joakim[25], osnovana je Galerija Joakim[26], naručio monografije svih dobitnika Statuete Joakim Vujić (edicija Joakimovi potomci[27]), 2009. godine objavio prvu knjigu iz edicije Premijera[28], započeo istraživanje i objavljivanje kragujevačkog dramskog nasleđa. Predstave se izvode na Sceni Joakim Vujić.

Na predlog Upravnog odbora Teatra Joakim Vujić 14. februara 2007. godine, Skupština Grada Kragujevca donela odluku kojom se najstarijem srpskom teatru vraća prvobitni naziv Knjaževsko-srpski teatar.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Joakim Vujić, Knjaževsko-srpski teatar Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. novembar 2015), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  2. ^ Revija Joakim, Glumci Knjažesko-srbskog teatra, Biografske beleške, članak Dejana Obradovića, Narodni muzej Kragujevac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. novembar 2013), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  3. ^ Knjaževsko-srpski teatar, O teatru Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. oktobar 2008), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  4. ^ Knjaževsko-srpski teatar, Repertoar, Pristupljeno 18.1.2021.
  5. ^ Knjaževsko-srpski teatar, Izdavaštvo Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jul 2013), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  6. ^ Dan Knjaževsko-srpskog teatra, 15. februar 2014. godine Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. februar 2014), Pristupljeno 17. 2. 2014.
  7. ^ a b v STATUETA JOAKIM VUJIĆ DARI DžOKIĆ I FAKULTETU DRAMSKIH UMETNOSTI Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. februar 2014), Pristupljeno 3.2.2015.
  8. ^ {{Cite web |url=http://www.joakimvujic.com/istorija-teatra/%7C{{Мртва{{Мртва{{Мртва{{Мртва{{Мртва{{Мртва[mrtva veza] veza|date=05. 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} veza|date=04. 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} veza|date=07. 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} veza|date=06. 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} veza|date=06. 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} veza|date=11. 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} NADA JURIŠIĆ DOBITNICA STATUETE JOAKIM VUJIĆ, Pristupljeno 11.2.2016.
  9. ^ Renati Ulmanski statueta „Joakim Vujić”, Pristupljeno 13.2.2017.
  10. ^ Statueta "Joakim Vujić" glumcu Miši Janketiću (RTS, 1. februar 2018)
  11. ^ „Geroslav Zarić dobitnik Statuete "Joakim Vujić" (Knjaževsko-srpski teatar. 5.2.2019)”. Arhivirano iz originala na datum 09. 02. 2019. Pristupljeno 07. 02. 2019. 
  12. ^ a b Statueta Joakim Vujić Milanki Berberović Knjaževsko-srpski teatar. 7.2.2020)[mrtva veza]
  13. ^ SVETOZAR RAPAJIĆ DOBITNIK STATUETE JOAKIM VUJIĆ”, Pristupljeno 8.2.2021.
  14. ^ [https://web.archive.org/web/20150321060506/http://www.narodnopozoriste.co.rs/documents/konkurs/ivanavujic-bio.pdf Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. mart 2015) biografija, Pristupljeno 11.2.2016.
  15. ^ [http://www.joakimvujic.com, Pristupljeno 13.2.2017.
  16. ^ [http://www.rts.rs/page/stories/ci/story/8/kultura/3024192/statueta-joakim-vujic-glumcu-misi-janketicu.html, Pristupljeno 1.2.2018.
  17. ^ [https://web.archive.org/web/20190209165555/http://www.joakimvujic.com/2019/02/05/geroslav-zaric-dobitnik-statuete-joakim-vujic/ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. februar 2019), Pristupljeno 7.2.2019.
  18. ^ SVETOZAR RAPAJIĆ DOBITNIK STATUETE JOAKIM VUJIĆ”, Pristupljeno 8.2.2021.
  19. ^ Ambasada SAD Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. septembar 2016), Pristupljeno 3.9.2016.
  20. ^ Dan Knjaževsko-srpskog teatra Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. septembar 2016), Pristupljeno 3.9.2016.
  21. ^ O Telekomu Srbija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. februar 2016), Pristupljeno 11.2.2016.
  22. ^ Statueta "Joakim Vujić" glumcu Miši Janketiću, Pristupljeno 1.2.2018.
  23. ^ JoakimFest šesti put u Kragujevcu, RTS - 7. maj 2009. godine, Pristupljeno 14. 2. 2015.
  24. ^ www.joakimvujic.com, Pristupljeno 12. 9. 2019.
  25. ^ Revija Joakim Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jul 2013), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  26. ^ Galerija Joakim Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. oktobar 2008), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  27. ^ Prva knjiga iz edicije Joakimovi potomci Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jul 2013), Pristupljeno 10. 4. 2013.
  28. ^ Prva knjiga iz edicije Premijera Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jul 2013), Pristupljeno 10. 4. 2013.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Kragujevačko pozorište 1835-1951 autor: Rajko Stojadinović, izdanje 1975.
  • Kragujevačko pozorište 1951-1984 autor: Rajko Stojadinović, izdanje. 2005. ISBN 978-86-82911-02-9..
  • 180 godina Knjaževsko-srpskog teatra Kragujevac, izdavač: Knjaževsko-srpski teatar, Kragujevac [1]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

  1. ^ 180 godina Knjaževsko-srpskog teatra Kragujevac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. decembar 2019), Pristupljeno 9.2.2020.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Књажевско-српски_театар&oldid=23723147”