Knjaževsko-srpski teatar

Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Idi na: navigaciju, pretragu
Knjaževsko-srpski teatar
Teatar Kragujevac.jpg
Adresa Daničićeva 3
Kragujevac
 Srbija
Otvoreno 1835
Veb-sajt
www.joakimvujic.com

Knjaževsko-srpski teatar je pozorište u Kragujevcu osnovano 1835. godine.

Istorijat[uredi]

Zastava Knjaževsko-srpskog teatra
Scena Joakim Vujić

Teatar u Kragujevcu koji je nosio ime Joakima Vujića, direktora prvog srpskog teatra osnovanog u Kragujevcu 1835. godine,[1] izrastao je po svom repertoarskom izrazu i scenskom tretmanu u moderno savremeno pozorište.

Na sceni ovog pozorišta odnegovana je čitava plejada vrsnih umetnika koji su ostavili dubokog traga u istoriji pozorišne umetnosti zemlje: Ljuba Tadić, Mija Aleksić, Branislav Ciga Jerinić, Mileva Žikić, Budimir Buda Jeremić, Miodrag Marić, Rajko Stojadinović, Ljubomir Kovačević, Jovan Mišković Miško, Sava Baračkov, Gorica Popović, Ljubomir Ubavkić Pendula, Mirko Babić...

Hatišerifom od 1830. i 1833. godine Srbija dobija autonomiju i pravo da podiže kulturno-prosvetne i zdravstvene ustanove. Zahvaljujući činjenici da je Kragujevac u to vreme prestonica obnovljene Srbije u kome je Knez Miloš Obrenović podigao svoj dvor sa upravnim i administrativnim aparatom, u njemu se utemeljuju: Knjažesko-srbska Tipografija, Novine Serbske pod uredništvom Dimitrija Davidovića, Gimnazija (1833. godine), Knjažesko-srbski teatar (1835. godine), Knjažesko-srbska banda koju osniva Jožef Šlezinger, Liceum Knjažestva Serbskog (1838. godine), muzej, biblioteka, galerija slika, Sud kragujevački (1820. godine), bolnica, prva apoteka (1822. godine).

U Kragujevcu se prve pozorišne predstave pominju još 1825. godine. Pripremao ih je i izvodio učitelj Đorđe Evgenijević sa đacima. Prilikom svog dolaska u Kragujevac u njima je učestvovao i Joakim Vujić. On je došao na poziv Kneza Miloša u jesen 1834. godine i postavljen je za direktora Teatra sa zadatkom da organizuje rad pozorišta.

Knjažesko-srbski teatar smešten je u adaptiranim prostorijama tipografije i imao je binu, lože i parter. Repertoar Teatra činila su uglavnom dela Joakima Vujića, a glumački ansambl, pored Vujića koji je bio glavni glumac i reditelj, sačinjavali su mladi činovnici i đaci gimnazije.[2]

Prve predstave održane su u vreme zasedanja Sretenjske skupštine od 2. do 4. februara 1835. godine, kada su prikazani Vujićevi komadi uz muziku koju je komponovao Jožef Šlezinger. Za tri dana izvedene su četiri predstave: Fernando i Jarika, La Peruz, Bedni stihotvorac i Begunac. Pozorišnu publiku sačinjavali su Knez sa porodicom, činovnici i pozvani gosti, kao i poslanici u vreme skupštinskih zasedanja.

Na Sretenje Gospodnje, petnaestog februara 1835. godine (2. februara, po starom kalendaru), u adaptiranim prostorijama kragujevačke Tiografije, prikazao je Joakim Vujić svoj pozorišni komad Fernando i Jarika, prema delu Karla Ekartshauzena.[3]

Repertoar[uredi]

Na repertoaru Knjaževsko-srpskog teatra nalaze se predstave po tekstivima domaćih i stranih klasika: Nikolaj Koljada Bajka o mrtvoj carevoj kćeri u režiji Boška Dimitrijevića, Jovan Sterija Popović Laža i paralaža u režiji Dragana Jakovljevića, Nikolaj Vasiljevič Gogolj Dnevnik jednog ludaka u ršiji Dušana Stanikića, Miloš Crnjanski Seobe u režiji Pjer Valter Polica, Miloš Janoušek Gusari reditelj Jan Čanji, Branislav Nušić Gospođa ministarka u režiji Jovana Grujića, Edvard Olbi Yahoo u režiji Miloša Krstovića, Nebojša Bradić Noć u kafani Titanik u režiji Nebojše Bradića, Martin Makdona Lepotica Linejna u režiji Milića Jovanovića, Ričard Bin Jedan čovek, dvojica gazda u režiji Nebojše Bradića, Redžinald Rouz Dvanaestorica gnevnih ljudi u reditelj Nil Flekman, Pjer Valter Polic Do gole kože reditelj Pjer Valter Polic, D. C. Džekson Moje bivše moji bivši u režiji Slađane Kilibarde, Ružica Vasić Hladnjača za sladoled u režiji Primoža Beblera, Luiđi Pirandelo Čovek, zver i vrlina u režiji Marka Misirače, Harper Li Ubiti pticu rugalicu u režiji Nebojše Bradića, Goran Marković Zeleni zraci u režiji Milice Kralj, Ken Ludvig Prevaranti u suknji u režiji Milića Jovanovića, Branko Ćopić Bašta sljezove boje, dramatizacija i režija Marko Misirača, , Vilijem Šekspir San letnje noći, režija Pjer Valter Polic. [4]

Izdavaštvo[uredi]

Dan Teatra[uredi]

Statueta Joakim Vujić

Na Dan Teatra[6], svakog 15. februara, najeminentnijim piscima, glumcima, rediteljima, scenografima, kompozitorima Teatar uručuje:

Autor Statuete Joakim Vujić je Nikola Koka Janković, rođen u Kragujevcu 1926. godine, vajar i član SANU, Srpske akademije nauka i umetnosti.

Dobitnici Statuete Joakim Vujić[uredi]

Biljana Srbljanović, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2007
Mirko Babić, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2009
Boro Drašković, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2011.
Nada Jurišić, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2013.
Renata Ulmanski, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2017.

Dobitnici Prstena sa likom Joakima Vujića[uredi]

Prsten sa likom Joakima Vujića
Nebojša Bradić

Dobitnici Medaljona sa likom Joakima Vujića[uredi]

Ostale aktivnosti[uredi]

Knjaževsko-srpski teatar

Iz Teatra su 1965. inicirani Susreti profesionalnih pozorišta Srbije Joakim Vujić (centralne Srbije), koji su svake godine u maju održavani u drugom od desetak gradova, sve do 2003. godine. Od 2004—2011. godine Teatar je domaćin Festivala najboljih pozorišnih predstava Srbije po tekstovima domaćih autora, JoakimFest[15], a od oktobra 2006. godine i Međunarodnog pozorišnog festivala malih scena, JoakimInterFest.

Teatar nastoji da razvije i druge delatnosti osim prikazivanja predstava. Od 2005. pokrenuo je izdavačku delatnost sa stalnim časopisom Joakim[16], osnovana je Galerija Joakim[17], naručio monografije svih dobitnika Statuete Joakim Vujić (edicija Joakimovi potomci[18]), 2009. godine objavio prvu knjigu iz edicije Premijera[19], započeo istraživanje i objavljivanje kragujevačkog dramskog nasleđa. Predstave se izvode na Sceni Joakim Vujić.

Na predlog Upravnog odbora Teatra Joakim Vujić 14. februara 2007. godine, Skupština Grada Kragujevca donela odluku kojom se najstarijem srpskom teatru vraća prvobitni naziv Knjaževsko-srpski teatar.

Galerija[uredi]

Vidi još[uredi]

Reference[uredi]

  1. ↑ Joakim Vujić, Aktuelnosti, Knjaževsko-srpski teatar, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  2. ↑ Revija Joakim, Glumci Knjažesko-srbskog teatra, Biografske beleške, članak Dejana Obradovića, Narodni muzej Kragujevac, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  3. ↑ Knjaževsko-srpski teatar, O teatru, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  4. ↑ Knjaževsko-srpski teatar, Repertoar, Pristupljeno 5. 11. 2014.
  5. ↑ Knjaževsko-srpski teatar, Izdavaštvo, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  6. ↑ Dan Knjaževsko-srpskog teatra, 15. februar 2014. godine, Pristupljeno 17. 2. 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 STATUETA JOAKIM VUJIĆ DARI DžOKIĆ I FAKULTETU DRAMSKIH UMETNOSTI, Pristupljeno 3.2.2015.
  8. ↑ [http://joakimvujic.com/ansamble.php#nadaj NADA JURIŠIĆ DOBITNICA STATUETE JOAKIM VUJIĆ, Pristupljeno 11.2.2016.
  9. ↑ [http://www.politika.rs/scc/clanak/374211/Renati-Ulmanski-statueta-Joakim-Vujic Renati Ulmanski statueta „Joakim Vujić”, Pristupljeno 13.2.2017.
  10. ↑ [http://www.narodnopozoriste.co.rs/documents/konkurs/ivanavujic-bio.pdf biografija, Pristupljeno 11.2.2016.
  11. ↑ [http://www.joakimvujic.com, Pristupljeno 13.2.2017.
  12. ↑ Ambasada SAD, Pristupljeno 3.9.2016.
  13. ↑ Dan Knjaževsko-srpskog teatra, Pristupljeno 3.9.2016.
  14. ↑ O Telekomu Srbija, Pristupljeno 11.2.2016.
  15. ↑ JoakimFest šesti put u Kragujevcu, RTS - 7. maj 2009. godine, Pristupljeno 14. 2. 2015.
  16. ↑ Revija Joakim, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  17. ↑ Galerija Joakim, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  18. ↑ Prva knjiga iz edicije Joakimovi potomci, Pristupljeno 10. 4. 2013.
  19. ↑ Prva knjiga iz edicije Premijera, Pristupljeno 10. 4. 2013.

Literatura[uredi]

  • Kragujevačko pozorište 1835-1951 autor: Rajko Stojadinović, izdanje 1975.
  • Kragujevačko pozorište 1951-1984 autor: Rajko Stojadinović, izdanje. 2005. ISBN 978-86-82911-02-9.

Spoljašnje veze[uredi]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Књажевско-српски_театар&oldid=14367894“