Loza Nemanjića (freska u Matejči)

Loza Nemanjića ili Loza Komnina Asena Nemanjića je freska koja se nalazi u crkvi Uspenja Presvete Bogorodice manastira Matejče, kod Kumanova. Sam manastir je zadužbina cara Uroša i njegove majke Jelene, a podignut je u drugoj polovini šeste decenije XIV veka. Freska je u vrlo lošem stanju^[1]^[a], zbog čega je teško preciznije utvrditi njen sadržaj, ali se može zaključiti da značajno, u strukturnom i tematskom smislu, odudara od dotadašnjih prikazivanja Loze Nemanjića^[1].

U strukturnom smislu, kompozicija se razlikuje po načinu prikazivanja pripadnika porodice. Umesto uobičajene kombinacije stojećih figura oko kojih su smeštena poprsja, u Matejči se javljaju samo poprsja, rešenje karakteristično za freskoslikarstvo Vizantije i Bugarske XIII i XIV veka, koje će se u Srbiji javiti u XVI veku^[1].

U tematskom pogledu, na fresci je predstavljena loza vizantijskih careva, u sklopu koje, jednu bočnu granu čine Nemanjići. Veza između dve porodice, napravljena je verovatno preko porodice carice Jelene, koja se smatrala potomkom Komnina i Asena (pripadala je Stratimirovićima). Prema mišljenju istoričara umetnosti i akademika Svetozara Radojčića njena grekomanija, koja se osećala na njenim portretima već za života Dušanova (npr. u Lesnovu), postala je posle careve smrti još izrazitija^[1].

Napomene[uredi | uredi izvor]

^ Freska je u doba prvobitnog pisanja knjige (1934) bila u lošem stanju, a cela crkva je 2001. godine teško stradala, tokom pobune albanskih terorista koji su njeni unutrašnjost oskrnavili, dok su freske uništavali.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b ^v ^g Radojčić, Svetozar (1996). Portreti srpskih vladara u srednjem veku (fototipsko izdanje originala iz 1934. godine sa dopunama). Beograd. ISBN 86-80879-07-X.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Radojčić, Svetozar (1996). Portreti srpskih vladara u srednjem veku (fototipsko izdanje originala iz 1934. godine sa dopunama). Beograd. ISBN 86-80879-07-X.

[2] Freska je u doba prvobitnog pisanja knjige (1934) bila u lošem stanju, a cela crkva je 2001. godine teško stradala, tokom pobune albanskih terorista koji su njeni unutrašnjost oskrnavili, dok su freske uništavali.

[Тоза-1] v ^g Radojčić, Svetozar (1996). Portreti srpskih vladara u srednjem veku (fototipsko izdanje originala iz 1934. godine sa dopunama). Beograd. ISBN 86-80879-07-X.

[1]

[a]