Osipaonica
Osipaonica | |
|---|---|
 Stara zvonara osnovne škole | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Podunavski |
| Grad | Smederevo |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  3560 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 32′ 16″ S; 21° 03′ 07″ I / 44.537833° S; 21.052° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 75 m |
.svg)  Osipaonica Osipaonica na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 11314 |
| Pozivni broj | 026 |
| Registarska oznaka | SD |
Osipaonica je naseljeno mesto grada Smedereva u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 3560 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 4071 stanovnika).
Istorija[uredi | uredi izvor]
Osipaonica leži južno od Smedereva. Prvi podaci o ovome naselju postoje iz doba austrijske vladavine. Na karti iz toga doba (1718—1739.) uneto je naselje mesto Ossiptanize. Kasnije se, u prvim desetinama 19. veka, u aračkim spiskovima pominje Osipaonica koja je imala 1818. godine 57, a 1822. godine 64 kuće. U Osipaonici se nalazila nekada turska pošta i posada žandarmerije. Crkvu brvnaru podigao je 1826. godine knez Miloš Obrenović.[1][2] Po njegovom naređenju gradila su ga dvojica osuđenika iz Lozovika. Hram je navodno podignut na mestu gde je starinom bio manastir Lalić, a nalazio se na međi dva sela, Osipaonice i Lugavčine. Ta crkva se zove i "Pokajnica", jer je knez Miloš hteo po narodnom predanju da se iskupi, što je dao da se ubiju njegove sluge kod tamošnjih svinjskih obora, za koje se docnije pokazalo da su bili nevini.
Osipaonica se prvi put pominje 1516. godine i to u Smederevskom Defteru(popis stanovnistva za vreme Turaka).
Osipaonica je najveće selo grada Smedereva.
Godine 1846. selo je imalo 147 kuća, a po popisu iz 1921. godine u selu bilo 663 kuće sa 3448 stanovnika.[3]
Osipaonica nije bila uduvek današnjem mestu. Selo je, po predanju, ranije bilo istočno od Jezave, između Jezave i Morave, na mestu, koje se zove Staro Selo.
Zbog vrlo čestih poplava koje su plavile selo i nanosile mu velike štete, knjaz Miloš je naredio da se ono premesti na levu obalu Jezave, na današnje mesto, gde su im bila imanja.
U Starom Selu su se doselile prve porodice:
Radoševića i Grabćića (Petrovića) koje su stanovale u kućama slamarima. Predanje veli da je u selu tada bilo samo nekoliko kuća.
Najstarije porodica Radoševići, starinom je iz Stare Srbije. Stanovali su u Starom Selu i za vreme Turaka su bežali u Zbeg, severno od današnje Osipaonice.
Grabčići (Petrovići) su starinom iz Grabovca (toplički). U starije porodice ubrajaju se i Klapići (Brankovići) doseljeni iz Banata. (navedeni podaci od 1818-1925. godine).[4]
Ovde se nalaze OŠ „Heroj Srba” Osipaonica, Crkva Svetog arhanđela Gavrila u Osipaonici i Železnička stanica Osipaonica.
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Osipaonica živi 2861 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,9 godina (40,0 kod muškaraca i 43,0 kod žena). U naselju ima 1107 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 18 | 31 | ||
| 80+ | 23 | 46 | ||
| 75—79 | 66 | 111 | ||
| 70—74 | 103 | 153 | ||
| 65—69 | 118 | 136 | ||
| 60—64 | 90 | 105 | ||
| 55—59 | 102 | 103 | ||
| 50—54 | 174 | 142 | ||
| 45—49 | 175 | 158 | ||
| 40—44 | 105 | 121 | ||
| 35—39 | 132 | 98 | ||
| 30—34 | 99 | 124 | ||
| 25—29 | 147 | 127 | ||
| 20—24 | 143 | 123 | ||
| 15—19 | 144 | 118 | ||
| 10—14 | 143 | 117 | ||
| 5—9 | 136 | 127 | ||
| 0—4 | 110 | 103 | ||
| Prosek : | 38,2 | 41,7 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.639 | 395 | 1.076 | 96 | 65 | 7 |
| Ženski | 1.696 | 208 | 1.089 | 335 | 57 | 7 |
| UKUPNO | 3.335 | 603 | 2.165 | 431 | 122 | 14 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 841 | 310 | 0 | 1 | 270 |
| Ženski | 350 | 195 | 0 | 0 | 56 |
| UKUPNO | 1.191 | 505 | 0 | 1 | 326 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 3 | 64 | 48 | 2 | 37 |
| Ženski | 0 | 4 | 33 | 8 | 11 |
| UKUPNO | 3 | 68 | 81 | 10 | 48 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 1 | 17 | 10 | 8 | 13 |
| Ženski | 0 | 4 | 3 | 10 | 20 |
| UKUPNO | 1 | 21 | 13 | 18 | 33 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 5 | 0 | 0 | 52 | |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 5 | |
| UKUPNO | 6 | 0 | 0 | 57 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Pravda", Beograd 30. avgust 1936.
- ^ "Politika", 29. jul 1936
- ^ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925)Smederevsko Podunavlje i Jasenica
- ^ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812–1935. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Korišćena Literatura[uredi | uredi izvor]
- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavjeno (1927)„Napredak Pančevo“
- „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999).
Letopis period 1812–2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
- Napomena
U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.
Inače Monografija Podunavske oblasti (Pančevo, 1929) koju je sastavio dr Vladimir Margan sačinjena je od tri dela i predstavlja i danas jedno od nezaobilaznih dela za proučavanje Srbije i Banata.
Napisali su najbolji poznavaoci pojedinih tema i problema – istaknuti istoričari, profesori univerziteta, direktori škola, seoski načelnici, ekonomisti, inžinjeri, sociolozi, lekari, crkvena lica, pravnici, kustosii bibliotekari. Ukupno 61 autor.
Stavljajući današnjim čitaocima na uvid ovo delo, koje se prvi put pojavljuje u ovom obliku, verujemo da ćemo zadovoljiti već dosta raširen interes za proučavanje prošlosti naših naselja.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Prezentacija sela Osipaonice
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
- "Politika", 3. avg. 1939
