Bitka za Hong Kong
| Bitka za Hongkong | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Drugog svetskog rata | |||||||||||
 Bitka za Hongkong 18-25. decembra 1941. | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 Britanska imperija |
 Japansko carstvo | ||||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||||
|
Mark Jang Kristofer Maltbi |
 Takaši Sakai Masaiči Nimi | ||||||||||
| Jačina | |||||||||||
|
oko 12.000 3 razarača 8 patrolnih čamaca[1] | oko 30.000[2] | ||||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||||
|
2.000+ ubijenih 2.300 ranjenih 10.000 zarobljenih |
675 ubijenih 2.079 ranjenih | ||||||||||
Bitka za Hong Kong (engl. Battle of Hong Kong), vođena 8-25. decembra 1941, bila je jedna od prvih bitaka između britanskih i japanskih snaga tokom japanske ofanzive na Pacifiku u decembru 1941. Završena je japanskom pobedom i kapitulacijom britanskog garnizona u Hong Kongu.[2]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Za prvu etapu osvajanja na Pacifiku, Japanci su odlučili da gotovo istovremenim napadom na više mesta postignu ne samo iznenađenje i nadmoćnost, već stave saveznike u situaciju da odjednom moraju da brane sve svoje posede. Za ovaj zadatak Japanci su pripremili 4 armije, kojima su, upotrebom jakih pomorskih i vazduhoplovnih snaga, omogućili veliku pokretljivost i pojačali silinu udara. Japanskim snagama KoV suprotstaviće se relativno slabe savezničke snage, nešto jače na azijskom kontinentu, ali sasvim nedovoljne na bezbrojnim ostrvima predviđenim za osvajanje.[2]
Japanska ofanziva počela je 7. decembra, uništenjem glavnine američke Pacifičke flote u Perl Harboru ha Havajima,gotovo bez gubitaka sa japanske strane. Istog dana, japansko vazduhoplovstvo je bombardovalo britanske i američke aerodrome na ostrvima Midvej, u Hongkongu, Malaji i na Filipinima, ostrvima Guam i Vejk, uništivši znatan deo aviona na tlu i obezbedilo Japancima prevlast u vazduhu.[2]
Sutradan, japanski pešadijski desant napao je Hongkong, prednji delovi 25. armije iskrcali su se na istočnu obalu Malaje kod Kota Barua, gde su Britanci pružili slabiji otpor, a jedinice 15. armije ušle su u Tajland, koji je istog dana kapitulirao. Glavnina britanske flote u Malaji, koja je pokušala da omete japansko iskrcavanje, uništena je već 10. decembra u bici kod Kuantana.[2]
Ubrzo zatim, 12. decembra, Japanci su zauzeli Gvam i počeli iskrcavanje na severnu obalu Filipina, a narednog dana napali su Vejk, ali su odbijeni - američka posada održala se do 23. decembra. Do kraja decembra Japanci su se iskrcali na sva važnija filipinska ostrva i zauzeli Gilbertova ostrva bez borbe.[2]
U ovom prvom naletu, Japanci su neutralisali američku Pacifičku flotu i poseli važne isturene strategijske tačke na Pacifiku, pa su tako iz njegovih zapadnih voda, zaštićeni sa istoka, mogli da se upute jaki transporti trupa u osvajanje jugoistočne Azije i Indonezije.[2]
Bitka[uredi | uredi izvor]
Uoči rata, Hong Kong je bio britanska krunska kolonija na Dalekom istoku, na jugoistočnoj granici Kine, površine 1.034 km², sa oko 4 miliona stanovnika, većinom Kineza. Kolonija je obuhvatala ostrvo Hong Kong (82 km²) i 75 manjih ostrva, poluostrvo Kaulun i okolno zemljište. Na ostrvu Hongkong nalazio grad Viktorija, prestonica kolonije, baza britanske RM i jedna od najvećih i najprometnijih luka Dalekog istoka, a na poluostrvu Kaulun istoimeni grad sa razvijenim brodogradilištem (posle japanskih najveća brodogradilišta na Dalekom istoku). Tokom japanske agresije na Kinu (1931-1945), Britanci su doturali vojnu pomoć Čang Kaj Šeku preko Hongkonga dok ga Japanci nisu blokirali. Radi pripreme za napad na Hongkong, Japanci su u avgustu 1941. podigli bazu u zalivu Ta Ja (Ta-Ya Wan), 40 km severoistočno od Hongkonga.[1]
8. decembra 1941, sutradan posle bitke kod Perl Harbora, japanska 38. pešadijska divizija iskrcala se i počela napad na Hongkong. Japanske trupe već 8. decembra su ovladale poluostrvom Kaulun napadom s kopna, kome je predhodilo bombardovanje iz vazduha. Zbog teške vojne situacije u Evropi i Africi, Britanci su u Hongkongu imali svega oko 12.000 slabo naoružanih vojnika, a od pomorskih snaga samo 11 manjih ratnih brodova (8 torpednih čamaca i 3 razarača), od kojih je 7 apustilo vode Hongkonga odmah posle japanskog napada. Utvrđenja i uređaji pomorske baze bili su zastareli, a malobrojno vazduhoplovstvo napustilo je aerodrom ne sačekavši japanski napad. Britanske trupe bile su prisiljene da se sa kopna povuku na ostrvo 13. decembra. Pošto su izvršili blokadu s mora, Japanci su se 18. decembra 1941. prebacili na ostrvo Hongkong, i do 25. decembra njime potpuno ovladali.[2][1]
Posledice[uredi | uredi izvor]
Britanska posada kapitulirala je 25. decembra: bilo je preko 2.000 mrtvih i oko 10.000 zarobljenih. U daljem toku rata Japanci su koristili Hongkong kao bazu za operacije u jugoistočnoj Aziji. Britanci su ponovo ovladali kolonijom 30. avgusta 1945. [1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 3), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 494
- ^ a b v g d đ e ž Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 9), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1975), str. 407-409
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 9), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1975), str. 407-409
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
