Vrlika

Koordinate: 43° 54′ 37″ S; 16° 23′ 51″ I / 43.910193° S; 16.397633° I / 43.910193; 16.397633
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vrlika
Panorama Vrlike u podnožju tvrđave Prozor
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Hrvatska
ŽupanijaSplitsko-dalmatinska
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2011.Pad 828
Aglomeracija (2011.)Pad 2.177
Geografske karakteristike
Koordinate43° 54′ 37″ S; 16° 23′ 51″ I / 43.910193° S; 16.397633° I / 43.910193; 16.397633
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina425 m
Površina237,73 km2
Vrlika na karti Hrvatske
Vrlika
Vrlika
Vrlika na karti Hrvatske
Ostali podaci
GradonačelnikJure Plazonić
Poštanski broj21236 Vrlika
Pozivni broj+385 21
Registarska oznakaST

Vrlika je gradić u Dalmaciji, u Splitsko-dalmatinskoj županiji, Republika Hrvatska.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Grad Vrlika se nalazi na oko 470 m nadmorske visine, na samom rubu Vrličkog polja uz državni put Zagreb – Split, na 66 km od Splita.[1] Udaljena je od Drniša 25 km, od Knina 30 km i od Sinja 36 km. U samom gradu izvire jedna od pritoka rijeke Cetine – Česma. Klima je submediteranska koja se miješa sa kontinentalnom planinskom klimom što čini Vrliku prijatnim mjestom za boravak, posebno za ljude koji imaju teškoće sa respirativnim bolestima.

Po ovom gradu se zove i okolni kraj, Vrlička krajina, koja je dio Cetinske krajine.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Godine 1838. je Vrlika mesto sa divnom okolinom, poznato po lekovitom izvoru vode, gde ljudi leti masovno svraćaju. Tada je to selo sa 80 kuća, u kojima živi 300 stanovnika.[2]

Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj nalazila se u sastavu stare opštine Sinj. U blizini Vrlike se nalazi srednjovekovna tvrđava Prozor.

Vrlika se od raspada Jugoslavije do avgusta 1995. godine nalazila u Republici Srpskoj Krajini. Tokom agresije na RSK avgusta 1995. godine, hrvatska vojska zauzela je Vrliku proteravajući svo srpsko stanovništvo.

Drugi svjetski rat[uredi | uredi izvor]

U NOB-u tokom Drugog svjetskog rata učestvovalo je 58 Vrličana.[3]

Spaljivanje pravoslavne crkve Svetog Nikole 1971. godine[uredi | uredi izvor]

Srpsko kolo, novine Srba ijekavaca, donose članak o ovom događaju:[4]

Pravoslavna crkva svetog Nikole u Vrlici je najteže postradala u miru, za vrijeme komunističke Jugoslavije. Početkom tzv. "Hrvatskog proljeća" 1971. godine ukazalo se potisnuto zlo. Na Duhove 28. maja 1972. godine, u ponoć, Hram Svetog Nikole spaljen je podmetnutim požarom. To su učinila trojica pripadnika ustaške emigracije iz Vrlike. Crkva je obnovljena za dvije godine i osvećena 26. maja 1974. godine. Srbi Vrličani svjedoče da su trojica ustaških palitelja teško postradali. Jedan je neizlečivo obolio, drugome je u saobraćajnoj nesreći odsječena glava kao na panju, a trećem je sin poginuo u saobraćajnoj nesreći upravo ispod srpske crkve u Vrlici. Ostalo je zapamćeno da je ustaša zakukao nad mrtvim sinom: "Sveti Niko, ja zapalih tebe, ti sažeže mene!"

Ovaj događaj je pomogao da hram ne bude opet spaljivan ili rušen, u ratu devedesetih godina 20. vijeka.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Na popisu stanovništva 2011. godine, grad Vrlika je imao 2.177 stanovnika, od čega u samoj Vrlici 828.[5]

Grad Vrlika[uredi | uredi izvor]

Broj stanovnika po popisima[6]
1857. 1869. 1880. 1890. 1900. 1910. 1921. 1931. 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2001. 2011
5.920 6.226 6.311 7.545 8.727 9.529 9.819 10.382 8.686 8.854 7.366 6.458 6.262 5.621 2.705 2.177

Napomena: Nastao iz stare opštine Sinj.

Vrlika (naseljeno mesto)[uredi | uredi izvor]

Broj stanovnika po popisima[6]
1857. 1869. 1880. 1890. 1900. 1910. 1921. 1931. 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2001. 2011
644 751 733 820 904 881 877 907 681 751 927 836 1.207 1.334 959 828

Napomena: Sadrži podatke za bivše naselje Kukar koje je u 1857., 1880., 1900., 1910. i 1948. iskazano kao naselje.

Popis 1991.[uredi | uredi izvor]

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Vrlika je imalo 1.334 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍
Hrvati
  
 958 71,81%
Srbi
  
 233 17,46%
Muslimani
  
 12 0,89%
Jugosloveni
  
 9 0,67%
Albanci
  
 5 0,37%
Romi
  
 4 0,29%
Makedonci
  
 1 0,07%
Nemci
  
 1 0,07%
Česi
  
 1 0,07%
neopredeljeni
  
 6 0,44%
nepoznato
  
 104 7,79%
ukupno: 1.334

Crkve[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ O Vrlici
  2. ^ "Srbskij narodnij list", Budim 1839. godine
  3. ^ Iz povijesti Dalmacije (str. 122) - Bernard Stulli ISBN 86-7397-073-3
  4. ^ Srpsko kolo, broj 33. Beograd. 2018. str. 17. Arhivirano iz originala 26. 10. 2018. g. Pristupljeno 26. 10. 2018. 
  5. ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 22. 4. 2013. 
  6. ^ a b — Republika Hrvatska — Državni zavod za statistiku: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • [1] Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine
  • Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9. 

Mapa[uredi | uredi izvor]

Fotografije[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Врлика&oldid=27724987”