Nemačka podmornica U-59

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Nemačka podmornica U-59
Opšti podaci
KarijeraNemačka nacistička zastava
Kobilica postavljena5. oktobar 1937.
Porinut12. oktobar 1938.
Završetak gradnje4. mart 1939.
Glavne karakteristike
Deplasman291 tona površinski deplasman
341 tona podvodni deplasman
Dužina43.90 metara
Širina4.08 metara
Visina8.40 metara
Gaz3.82 metara
Dubina ronjenja150 metara
Pogon700 KS u površinskoj vožnji
410 KS u podvodnoj vožnji
Brzina12 čvora u površinskoj vožnji
7,00 čvora u podvodnoj vožnji
Posada22 - 24 oficira i mornara
NaoružanjeTopovi: 1 × 20 mm
Torpedne cevi: 3 × 533 mm (5 torpeda) ili 12-18 mina

Podmornica U-59 je bila Nemačka podmornica tipa II-C i je korišćena u Drugom svetskom ratu. Podmornica je izgrađena 4. mart 1939. godine i služila je u 5. podmorničkoj flotili (4. mart 1939 — 31. decembar 1939), 1. podmorničkoj flotili (1. januar 1940 — 31. decembar 1940), 22. podmorničkoj flotili (1. januar 1941 — 30. jun 1944) i 19. podmorničkoj flotili (1. jul 1944 — 1. april 1945)

Služba[uredi | uredi izvor]

Dana, 29. avgusta 1939. godine, U-59 je napustila bazu Helgoland i krenula na svoje prvo patroliranje, koje se završilo 11. septembra, uplovljavanjem u bazu Kil. Na sledeće patroliranje podmornica U-59 kreće 22. oktobra 1939. godine.

U 03:15 sati, 28. oktobra 1939. godine, U-59 uočava i osvetljava britanski ribarski brod St. Nidan, i ispaljuje nekoliko projektila iz svog topa ka brodu, kao upozorenje, pre nego što je naređeno posadi da napusti brod. U 04:25 sati, iznenada se pojavljuje britanski ribarski brod Lynx II i podmornica pokušava da ga zaustavi paljbom iz svog topa, međutim, pogađaga ga sa tri granate koje izazivaju požar na komandnom nostu i posada napusta brod. Drugi ribarski brod je potopljen otvaranjem ventila u 06:55 sati a prvi u 08:30 sati.

Dva dana kasnije, 30. oktobra u 23:35, britanski naoružani ribarski brod HMS Northern Rover je pogođen jednim torpedom, ispaljenog sa podmornice U-59 i brzo tone zajedno sa celokupnom posadom od 27 ljudi u blizini Kerkuola, Orknijska ostrva.

Podmornica U-59 završava svoje patroliranje 9. novembra, uplovivši u bazu Kil, iz koje kreće na novu patrolu i postavljanje minske prepreke 30. novembra.

U 10:32 sati, 6. decembra 1939. godine, britanski ribarski brod HMS Washington udara u minu, koju je U-59 položila 5. decembra i tone u blizini Grejt Jarmuta. Ribarski brod je bio na putu ka Grejt Jarmutu gde je nakon rekviriranja trebalo da se naoruža i pretvori u pomoćni ratni brod.

Šest dana kasnije u 08:15 sati, 12. decembra 1939. godine, britanski trgovački brod Marwick Head (zapovednik Dž. Dž. Dein) udara u minu i tone na oko 0,5 nautičkih milja južno od Nort Keistr Beja. Pet člana posade je poginulo u ovom napada, a zapovednik i preostalih četiri člana posade se iskrcavaju kod Greit Jarmuta. Podmornica U-59 je četiri dana ranije uplovila u bazu Vilhelmshafen, i tu ostaje do 14. decembra, kada ponovo isplovljava.

Dana, 16. decembra 1939. godine, u 00:28 sati, nezaštićeni švedski trgovački brod Lister je bio pogođen jednim torpedom sa U-59, i tone na oko 130 nautičkih milja od Njukasla. Nemci su uočili na brodu švedsku zastavu tek nakon što su ispalili torpedo. Šest preživelih članova posade spašava britanski razarač HMS Eclipse (H 08) 21. decembra, dok je drugih 13 preživelih članova posade stiglo u čamcu za spašavanje do danske obale.

U 12:49 sati, istog dana, nebranjeni norveški trgovački brod Glitrefjell (zapovednik Elmar Malmgren) je pogođen jednim torpedom po sredini broda, i tone nakon što se prelomio na dva dela, na oko 75 nautičkih milja istočno od Sent Abs Heda. Zapovednik i četiri članova posade norvškog broda je poginulo, a 13 preživelih članova posade spašava nekoliko sati kasnije grčki trgovački brod Icarion

Sledećeg dana, 17. decembra, u 02:34 sati, danski trgovački brod Bogø je bio pogođen jednim torpedom sa podmornice U-59 i tone nakon što se prelomio na dva dela, na oko 75 nautičkih milja istočna od ostrva Mej. Tri preživela člana posade sakuplja britanski ribarski brod River Earn (zapovednik P Stivens), koga dva dana kasnije potapaju nemački avioni. Sve preživele brodolomnike spašava norveški trgovački brod Rogaland i prevozi ih u Kopervik.

Istog dana u 05:36 sati, podmornica U-59 ispaljuje torpedo ka jednom trgovačkom brodu od oko 3.000 tona, i pogađa brod po sredini, usled čega se on lomi na dva dela i tone. Žrtva je verovatno bio danski trgovački brod Jaegersborg, koji je nestao, nakon što je 14. decembra napustio luku Kopenhagen. Jedno telo člana posade, je kasnije pronađeno na jednom splavu.

Dana, 19. decembra 1939. godine, podmornica U-59 uplovljava u bazu Kil, i time završava svoje šesto-dnevno, veoma uspešno patroliranje. Bez malo, mesec dana kasnije, 14. januara 1940. godine, U-59 ponovo kreće u patroliranje.

Tog dana u 21:09 sati, nezaštićeni francuski trgovački brod Quiberon (zapovednik Arsen Žuljević) je pogođen u desni bok jednim torpedom, ispaljenog sa podmornice U-59 i tone u blizini Greit Jarmuta za četiri minuta. Nakon 9 dana patroliranja, 22. januara, U-59 uplovljava u bazu Vilhelmshafen, iz koje kreće u novo patroliranje 29. januara 1940. godine.

U 20:44 sati, 1. februara, nezaštićeni britanski mali trgovački brod Ellen M. (zapovednik Kenet Men) je torpedovan i potopljen od podmornice U-59, severoistočno od Lovestofa. Zapovednik, šest člana posade i dva stražara ginu u ovom napadu.

Sutradan, u 06:24 sati britanski nezaštićeni tanker Creofield (zapovednik Čarls Fred Karlinn) je torpedovan i tone zajedno sa celokupnom posadom od 16 člana, istočno od Lovestofa.

Istog dana, 2. februara u 20:40 sati, nezaštićeni britanski brod Portelet (zapovednik Aleksander Velš) je pogođen u desni bok jednim torpedom sa U-59 i tone jednu nautičku milju jugozapadno od zapadnog Smit Knilovog broda-svetionika. Dva člana posade je izgubljeno, a zapovednika i 8 člana posade sakuplja finski trgovački brod Oscar Midling, i iskrcava ih u Emingemu 4. februara. Podmornica U-59 se vraća 8. februara u bazu Vilhelmshafen, i tu ostaje više od mesec dana – do 14. marta, kada odlazi u novo patroliranje, koje će trajati 7 dana, i neće doneti nikakve uspehe podmornici U-59. Iz iste baze, ona kreće ponovo u patrolu 31. marta 1940. godine.

U 03:16 sati, 6. aprila 1940. godine, norveški trgovački brod Navarra (zapovednik Lorenc Ehre-Tangen) je bio pogođen u desni bok u predelu 3. tovarnog odeljenja, jednim torpedom, ispaljenog sa podmornice U-59, i tone u roku od 7 minuta. Šest ljudi njegove posade gine od eksplozije. Brod je odmah napušten u dva čamca za spašavanje, ali nemirno more prevće jedan od njih, usled čega se davi zapovednik, kao i 3 oficira i 2 putnika, Preostalih 14 brodolomnika u drugom čamcu za spašavanje, otkriva jedan britanski avion, a kasnije ih sakuplja finski trgovački brod Atlas. Devet sati nakon što je sakupio preživele, on ih iskrcava u Kirkvolu.

Nakon 38 dana patrole, podmornica U-59 uplovljava u bazu Kil, gde ostaje do 18. jula 1940. godine, kada isplovljava pod novim komandantom – Joahim Mec, na sledeće patroliranje. U 03:45 sati, 1. avgusta, nezaštićeni švedski trgovački brod Sigyn je bio pogođen jednim torpedom prema krmi, i tone. Brod je ranije bio uočen ali torpeda koja su ispaljena prema njemu u 02:17 i 03:43 sati, promašuju.

Dana, 4. avgusta 1940. godine, U-59 uplovljava u bazu Bergen – Norveška, iz koje svega četiri dana kasnije kreće na novo patroliranje. U 22:34 sati, 14. avgusta, nezaštićen britanski trgovački brod Betty (zapovednik Tomas H. Sezns) je torpedovan i potopljen od podmornice U-59, na oko 35 nautičkih milja od ostrva Tori. Zapovednik i 29 člana posade trgovačkog broda ginu, a preostala 4 člana posade spašava britanska fregata HMS Man o´War (FY 104), i iskrcava ih u Belfast. Pet dana kasnije – 19. avgusta, U-59 uplovljava u bazu Lorjan - Francuska, gde ostaje do 26. avgusta, kada ponovo isplovljava.

U 21:34 sati, 30. avgusta 1940. godine, podmornica U-59 ispaljuje jedno torpedo ka drugoj liniji brodova konvoja OB-205, i promašuje, ali to torpedo pogađa grčki trgovački brod San Gabriel koji je plovio iza predviđenog cilja. Preživeli napuštaju brod i spašava ih britanski razarač HMS Warwick (D 25). Kako brod nije potonu, njega uzima u vuču spasilački remorker HMS Thames, i odvlači ga do reke Klid, gde je brod deklarisan kao totalno uništen. Istog dana u 21:53 sati, britanski tanker Anadara iz konvoja OB-205 je torpedovan i oštećen od podmornice U-59.

Sledećeg dana – 31. avgusta u 02:06 sati, podmornica U-59 ispaljuje salvu od dva torpeda ka jednom brodu u grupi od tri teretna broda, koji su se odvojili od konvoja OB-205. Brod je pogođen sa oba torpeda i i tone u roku od 5 minuta. Najverovatnije da se ovde radi o britanskom trgovačkom brodu Bibury (zapovednik Džejms Eledbi Hanter), kome se gubi svaki trag, nakon što se udaljio od konvoja. Zapovednik, 37 članova posade i jedan stražar su izgubljeni (kompletna posada). Duže vreme se verovalo da je ovaj brod potopljen od strane neke nemačke pomoćne krstarice.

Nakon 9 dana patroliranja, podmornica U-59 se vraća u bazu Lorijan, radi popune, i iz nje kreće 7. septebra 1940. godine. Ovo patroliranje, koje će trajati 15 dana, nije donelo podmornici U-59 nove uspehe, i završilo se njenim uplovljavanjem 21. septembra, u istu bazu. Na novo patroliranje ona kreće 3. oktobra 1940. godine.

U 16:01 sati, 7. oktobra 1940. godine, norveški teretni brod Touraine (zapovednik Zigfid Ahlgren), je odlutao od konvoja OB-225, pošto je prethodne noći bio pogođen jednim torpedom ispaljenog sa U-59, u predelu 4. tovarnog odeljenja, zapadno od Blodi Forlenda, Irska. Posada napušta brod u tri čamca za spašavanje, kad je brod počeo brzo da se naginje, a plašili su se i novog napada. Pošto je brod ostao na površini, nemačka podmornica vrši nove napade, ali dva torpeda koja su ispaljena u 19:25 i 19:32 sati, promašuju brod. Tek torpedo koje je ispaljeno u 20:43 sati pogađa brod, i on polako tone u 21:39 sati.

Dana, 12. oktobra 1940. godine, u 18:03 sati, britanski trgovački brod Pacific Ranger (zapovednik Vilijam Ivens) iz konvoja HX-77, je bio pogođen po sredini brod jednim torpedom, koje je ispaljeno sa podmornice U-59, i tone polako na oko 134 nautičkih milja od Blodi Forlenda. Sa podmornice pokušavaju da objasne preživelima, koji su se nalazili u čamcima za spašavanje, gde je najbliža obala, ali je more bilo izuzetno nemirno, i oni ne uspevaju u tome. Kasnije, zapovednik, 52 člana posade i dva putnika su bili spašeni.

Podmornica U-59 uplovljava 15. oktobra u bazu Bergen – Norveška, a svega 2 dana kasnike kreće ka bazi Kil, gde stiže 20. oktobra 1940. godine. To je ujedno bilo i poslednje borbeno patroliranje podmornice U-59, i ona na dalje služi isključivo u školske svrhe, sve do aprila 1945. godine, kada je oštećena u bazi Kil. Maja mesece nju potapa sama posada, kako ne bi pala u ruke saveznicima. Tokom 1945. godine, podmornicu U-59 izvlače iz mora i šalju na sečenje.

Komandanti[uredi | uredi izvor]

Brodovi[uredi | uredi izvor]

Ime broda Država Težina Godina izgradnje Datum napada Napomena
Lynx II  Ujedinjeno Kraljevstvo 250 tona 1906. 28. oktobar 1939. Potopljen
St. Nidan  Ujedinjeno Kraljevstvo 565 tona 1937. 28. oktobar 1939. Potopljen
HMS Northern Rover  Ujedinjeno Kraljevstvo 655 tona 1936. 30. oktobar 1939. Potopljen
HMS Washington  Ujedinjeno Kraljevstvo 209 tona 1909. 6. decembar 1939. Potopljen
Marwick Head  Ujedinjeno Kraljevstvo 496 tona 1920. 12. decembar 1939. Potopljen
Glitrefjell Norveška 1.568 tona 1934. 16. decembar 1939. Potopljen
Lister Švedska 1.366 tona 1928. 16. decembar 1939. Potopljen
Bogø Danska 1.214 tona 1920. 17. decembar 1939. Potopljen
Jaegersborg Danska 1.245 tona 1918. 17. decembar 1939. Potopljen
Quiberon Francuska 1.296 tona 1922. 19. januar 1940. Potopljen
Ellen M.  Ujedinjeno Kraljevstvo 498 tona 1938. 1. februar 1940. Potopljen
Creofield  Ujedinjeno Kraljevstvo 838 tona 1928. 2. februar 1940. Potopljen
Portelet  Ujedinjeno Kraljevstvo 1.064 tona 1918. 2. februar 1940. Potopljen
Navarra Norveška 2.118 tona 1921. 6. april 1940. Potopljen
Sigyn Švedska 1.981 tona 1897. 1. avgust 1940. Potopljen
Betty  Ujedinjeno Kraljevstvo 2.339 tona 1918. 14. avgust 1940. Potopljen
Anadara  Ujedinjeno Kraljevstvo 8.009 tona 1935. 30. avgust 1940. Oštećen
San Gabriel Grčka 4.943 tona 1920. 30. avgust 1940. Totalno uništen
Bibury  Ujedinjeno Kraljevstvo 4.616 tona 1929. 31. avgust 1940. Potopljen
Touraine Norveška 5.811 tona 1925. 7. oktobar 1940. Potopljen
Pacific Ranger  Ujedinjeno Kraljevstvo 6.865 tona 1929. 12. oktobar 1940. Potopljen

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Немачка_подморница_У-59&oldid=26949572”