Ljubibratići
| Ljubibratići | |
|---|---|
| Država | Srbija, Bosna, Hercegovina, Dubrovnik, Austrija, Austrougarska |
| Posjedi | Trebinje i Konavli |
| Nacionalnost | srpsko |
| Ljubibratići, Kudelinovići (ogranci: Radonjići, Mrđenovići i Miokušovići), i Bogdančići (ogranci: Ljubišići i Medvedovići) | |
Ljubibratići su bili ugledna humska vlastelinska porodica, kasnije bratstvo, u oblasti Trebinja i Konavla u 14. i 15. veku, koje je vremenom izdeljeno na mnoge grane.[1] I u kasnijim vekovima članovi ove porodice su imali važne crkvene, vojne i druge elitne društvene uloge, sve do modernog doba.
Istorijat porodice i ogranci u 14. i 15. veku
[uredi | uredi izvor]| Dio serije |
| Srpska plemena |
|---|
 |
U vreme rata sa Radoslavom Ljubibratićem, Dubrovčani su uporni u nastojanjima da ovo bratstvo isele iz Bosne, ili bar do Zetske granice, a ukoliko to nije moguće, da se iz susedstva isele makar Ljubišići, jedan njihov ogranak. Vremenom, odnosi između Dubrovnika i Ljubibratića se popravljaju. Ljubibratići su se delili na dve osnovne grane: Kudelinoviće, kojima su pripadali ogranci Radonjića, Mrđenović i Miokušovića, i Bogdančiće, sa ograncima Ljubišića i Medvedovića.
Moguće je da je rodonačelnik najstarijih Ljubibratića, Kudelinovića, onaj Kudelin koji se pominje tridesetih godina 14. veka, ali je, svakako, Radonja Kudelinović bio njihov glavni predstavnik. Radonja se pominje kao vodeća ličnost Trebinja, a pred kraj 14. veka pojavljuje se sa titulom vojvode. Kada je na vlast u Trebinju došao Pavle Radenović, zabeleženi su njegovi sukobi sa Radonjom. Radonja Kudelinović ostavio je za sobom dva sina: Šuminu, koji je bio bez potomstva i Dobruška Radonjića, koga Dubrovčani posebno uvažavaju u vreme pokušaja da se domognu dela Konavla koji je pripadao Pavlovićima. Po smrti, Dobruška je nasledio najstariji sin Paoko Dobrušković, koji je svoj uticaj zadržao i u vreme kada je Trebinje prešlo pod vlast Kosača.
Ogranak Mrđenovića vodi poreklo od Radonjinog brata Mrđe, koji za sobom ostavlja sinove Junka, Ostoju i Rohana, a od ostalih potomaka pominju se samo Ostojini sin Daučo i Rohanov, Ivaniš.
Rodonačelnik trećeg ogranka Kudelinovića bio je Mrđin i Radonjin brat Milkuš, po kome se njegovi naslednici zovu Milkušovići ili Miokušovići. Od Miokušinih sinova najduže se pominje Pribil Miokušović koji se spominje do pedesetih godina 14. veka. Sledeću generaciju Miokušovića čine Vukosav Pribilović i Bogeta i Vukac Đurđević. Bogeta Đurđević i Vukosav bili su gospodari sela Bijela, a Vukosav je još 1471. godine bio pominjan kao čovek hercega Vlatka. Junko, treći brat Radonje Kudelinovića samo se jednom pominje, a podaci o njegovom potomstvu su nepoznati.
Ljubiša Bogdančić je prvi koji se pominje iz ove porodice, a poznata su i njegova dva mlađa brata Rajko i Medved. Radoje Ljubišić, najstariji Ljubišin sin, bio je jedna od najuticajnijih ličnosti Trebinja. Radoje je postao zapažen još za života svog oca kada postaje vojvoda, a sa svojim ljudima se pominje još 1420. godine. Radoje je imao četiri brata: Radiča, Radosava, Ljubenka i Mrđu, ali o njima nije ostalo nekih bitnijih podataka.
Medvedovići, drugi ogranak Bogdančića, dobili su ime po Ljubišinom bratu Medvedu. Pominju se 1459. godine kao jedna od pet vlastelinskih kuća u Trebinju, ali Medved Bogdančić nije imao u prvim decenijama XV veka ni ulogu ni ugled brata Ljubiše. Od njegova tri sina, Radoje se pominje 1428. godine, o Dobrosavu sa zna da je 1414. godine imao ljude u Orahovom Dolu, a o Rajku Medvedoviću poslednji pomen potiče iz 1436. godine.
Znameniti potomci
[uredi | uredi izvor]Baron Jeftimije Ljubibratić Konte de Trebinj, počeo je od hercegovačkog čobana, koji je prešao u Austriju da bude kožarski kalfa, i zatim postao majstor u Osijeku. Ali pustolovna priroda odvela ga je u Trenkov frajkor 1744. godine, i on se istakao tokom austrijsko-pruskog rata. Po okončanju rata stupio je u regularne austrijske trupe, i u Novoj Gradiški, tokom vojne karijere napredovao do pukovnika. Ratni put ga je vodio u ratove protiv Bavarske, Francuske pa opet u sedmogodišnji protiv Pruske. Nakon toga on je postao pukovnik sa Terezijinim ordenom i stekao baronstvo sa predikatom "Konte de Trebinj". Vrativši se u Gradišku radio je na unapređenju svoje regimente, gradeći puteve, mostove i zdanja. Ali zavist drugih ga je oterala u istražni zatvor u Osijeku. Sudbina je htela da 1769. godine austrijski car Josif II tokom vizitacije države svrati u Gradišku. Bio je zadivljen učinkom koji je postigao Ljubibratić, pa je ovaj ne samo oslobođen već i unapređen u čin general-majora. Služba ga je dalje vodila preko Gornjih Karlovaca i Osjeka do Kremone (u Italiji). Postao je feldmaršal-lajtant, pa divizioner pri Generalnoj komandi u Osijeku i Kremoni. Pod stare dane bez dozvole je napustio komandu u Italiji i došao u Beč. Zbog toga je čak bio u carskoj prestonici uhapšen, a posle nekoliko dana i umro.[2]
Poznati Ljubibratići su:
- Damjan Ljubibratić (sp. 1596 – 1605), srpski pravoslavni monah i diplomata, sekretar patrijarha Jovana Kantula (r. 1592–1614)
- Stefan Ljubibratić (sp. 1661 — april 1737), srpski pravoslavni episkop dalmatinski
- Savatije Ljubibratić (sp. 1687 – k. 1716), srpski pravoslavni episkop i nastojatelj manastira Dragovića.
- Jeronim Ljubibratić (1716 — 1. novembar 1779), dubrovački vojni zapovednik u službi Habzburške monarhije
- Mićo Ljubibratić (1839 — 26. februar 1889), srpski pravoslavni sveštenik i ustanički vođa u Hercegovini.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Atlagić, Marko. „Neke značajnije srpske plemićke porodice u BiH i njihovi grbovi“, Baština, br. 24, Priština–Leposavić, 2008, str. 127-151. O Ljubibratićima: strane 134—136.
- ^ "Serbski narodnij list", Budim 1838. godine
