Апартман (film)
| Apartman | |
|---|---|
.jpg) Filmski poster | |
| Izvorni naslov | The Apartment |
| Režija | Bili Vajlder |
| Scenario | Bili Vajlder I. A. L. Dajmond |
| Producent | Bili Vajlder |
| Glavne uloge | Džek Lemon Širli Maklejn Fred Makmari |
| Muzika | Adolf Dojč |
| Direktor fotografije | Džozef Lašel |
| Montaža | Danijel Mandel |
| Producentska kuća | United Artists |
| Godina | 1960. |
| Trajanje | 125 minuta |
| Zemlja | SAD |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 3 miliona dolara |
| Zarada | 24,6 miliona dolara |
| IMDb veza | |
Apartman (engl. The Apartment) je američki ljubavni humorističko-dramski film iz 1960. godine, koji je režirao Bilija Vajldera, na osnovu scenarija koji je napisao sa I. A. L. Dajmondom. Glavne uloge u filmu tumače Džek Lemon, Širli Maklejn, Fred Makmari, Rej Volston, Džek Krušen i Idi Adams. Film govori o njujorškom činovniku koji iznajmljuje stan svojim šefovima za njihove ljubavne sastanke i tako napreduje u karijeri.[1][2][3]
Film je ostvario kritički i komercijalni uspeh, uprkos kontroverzi u vezi sa premisom. Bio je nominovan za deset Oskara, a osvojio je pet, uključujući one za najbolji film, najboljeg reditelja i najbolji scenario. Takođe je osvojio tri Zlatna globusa, kao i tri nagrade BAFTA.[1]
Smatra se jednim od najboljih filmova svih vremena, a našao se i na mnogim listama Američkog filmskog instituta i časopisa Sight and Sound. Godine 1994, bio je jedan od 25 filmova koje je Kongresna biblioteka odabrala za čuvanje u Nacionalnom registru filmova Sjedinjenih Država.[4][5]
Radnja[uredi | uredi izvor]
K. K. „Bad” Bakter je usamljeni kancelarijski agent u osiguravajućoj kompaniji u Njujorku. Da bi se popeo na korporativnoj lestvici, dozvoljava četvorici menadžera kompanije da na smenu pozajmljuju njegov stan na Aper Vest Sajdu za svoje vanbračne sastanke. Bad pomno žonglira sa rasporedom „rezervacija”, ali stalan priliv žena ubeđuje njegove komšije da je on plejboj i da svake večeri dovodi kući neku drugu.
Bad za uzvrat od četvorice menadžera traži sjajne recenzije učinka i dostavlja ih direktoru osoblja Džefu Šeldrejku, koji onda obećava da će ga unaprediti — ali takođe zahteva da koristi Badov stan za svoje afere, počevši od te noći. Kao nadoknadu za ovaj kratak rok, daje Badu dve pozorišne karte za to veče. Bad poziva svoju tajnu simpatiju, Fren Kubelik, operaterku lifta u poslovnoj zgradi, da mu se pridruži. Ona pristaje, ali se prvo sastaje sa „bivšim momkom”, za koga se ispostavlja da je Šeldrejk. Kada je Šeldrejk odvrati od raskida sa njim, obećavajući da će se razvesti od svoje supruge, oni odlaze u Badov stan, dok Bad čeka ispred pozorišta.
Kasnije, na bučnoj božićnoj zabavi kompanije, Šeldrejkova sekretarica, gospođica Olsen, govori Fren da je njen šef imao afere sa drugim zaposlenima, uključujući i nju. Kasnije, u Badovom stanu, Fren se suočava sa Šeldrejkom. On joj priznaje iskrenu ljubav, ali onda odlazi, vraćajući se svojoj porodici u predgrađu, kao i obično.
Bad — shvatajući da je Fren žena koju je Šeldrejk vodio u njegov stan — dozvoljava da ga pokupi udata dama u lokalnom baru. Međutim, kada stignu u njegov stan, on otkriva Fren, koja se onesvestila na njegovom krevetu posle samoubilačkog predoziranja tabletama za spavanje. On ispraća ženu iz bara i poziva dr Drajfusa, doktora koji živi u susednom stanu, da povrati Fren. Bad namerno navodi Drajfusa da veruje da je on uzrok incidenta. Drajfus grdi Bada zbog njegovih „mnogobrojnih veza” i savetuje ga da bude časniji.
Dok se Fren dva dana oporavlja u stanu, Bad se brine za nju i među njima se razvija veza, posebno nakon što on prizna sopstveni pokušaj samoubistva zbog neuzvraćenih osećanja prema ženi koja mu sada svakog Božića šalje voćni kolač. Tokom kartanja, Fren kaže da nikada nije imala sreće u svom ljubavnom životu. Dok Bad priprema romantičnu večeru, jedan od menadžera stiže sa svojom ljubavnicom. Bad ih nagovara da odu, ali menadžer prepoznaje Fren i obaveštava svoje kolege. Kasnije suočeni sa Freninim zetom, Karlom Matuškom, koji je traži, ljubomorni menadžeri ga upućuju u Badov stan. Tamo, Bad odbija Karlov gnev zbog Freninog svojeglavog ponašanja tako što ponovo preuzme svu odgovornost. Karl ga udari, ali kada Fren poljubi Bada jer ju je zaštitio, on se samo nasmeši i kaže da „nije nimalo bolelo”.
Kada Šeldrejk sazna da je gospođica Olsen obavestila Fren o njegovim aferama, on je otpušta, ali ona otkriva da je sve već prenela njegovoj supruzi, koja odmah izbacuje svog muža. Šeldrejk veruje da je ova situacija samo olakšala nastavak njegove afere sa Fren. Pošto je unapredio Bada na još višu poziciju, što mu takođe daje ključ od toaleta, Šeldrejk očekuje da mu Bad ponovo pozajmi svoj stan. Umesto toga, Bad mu vraća ključ od toaleta, izjavljujući da je odlučio da postane čovek, i napušta firmu.
Te noći na novogodišnjoj zabavi, Šeldrejk ogorčeno govori Fren da je Bad dao otkaz. Shvativši da je zaljubljena u Bada, Fran napušta Šeldrejka i beži u Badov stan. Na vratima čuje nešto što zvuči kao pucanj. U strahu da je Bad ponovo pokušao samoubistvo, ona mahnito lupa po vratima. Bad ih otvara, držeći bocu šampanjca čiji je čep upravo iskočio, slaveći svoj plan da počne iznova. Dok se njih dvoje slažu da nastave svoju igru kartama, Fren kaže Badu da je i ona sada slobodna. Kada je upita za Šeldrejka, ona odgovara: „Svakog Božića ćemo mu poslati voćni kolač.” On joj izjavljuje da je voli, a ona odgovara: „Ćuti i deli.”
Uloge[uredi | uredi izvor]
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Džek Lemon | Kalvin Kliford „Bad” Bakster |
| Širli Maklejn | Fren Kubelik |
| Fred Makmari | Džef D. Šeldrejk |
| Rej Volston | Džo Dobiš |
| Džek Krušen | dr Drajfus |
| Dejvid Luis | Al Kerkbi |
| Houp Holidej | gospođa Mardži Makdugal |
| Džoun Šoli | Silvija |
| Naomi Stivens | gospođa Mildred Drajfus |
| Džoni Seven | Karl Matuška |
| Džojs Džejmson | plavuša |
| Vilard Voterman | gospodin Vanderhof |
| Dejvis Vajt | gospodin Ajkelberger |
| Idi Adams | gospođica Olsen |
Nagrade i nominacije[uredi | uredi izvor]
Oskar[uredi | uredi izvor]
| Kategorija | Nominovani | Ishod |
|---|---|---|
| Najbolji film | Bili Vajlder | Osvojeno |
| Najbolji reditelj | Osvojeno | |
| Najbolji glumac | Džek Lemon | Nominacija |
| Najbolja glumica | Širli Maklejn | Nominacija |
| Najbolji sporedni glumac | Džek Krušen | Nominacija |
| Najbolji scenario | Bili Vajlder i I. A. L. Dajmond | Osvojeno |
| Najbolja scenografija – crno-bela | Aleksander Trauner i Edvard G. Bojl | Osvojeno |
| Najbolja fotografija – crno-bela | Džozef Lašel | Nominacija |
| Najbolja montaža | Danijel Mandel | Osvojeno |
| Najbolji zvuk | Gordon E. Sojer | Nominacija |
Refernce[uredi | uredi izvor]
- ^ a b 1001 film koji moraš da vidiš pre nego što umreš. Beograd. 2008. str. 384.
- ^ „Apartman”. Kakav film. Pristupljeno 27. 1. 2020.
- ^ „Apartman”. Moj Tv. Pristupljeno 27. 1. 2020.
- ^ „25 Films Added to National Registry”. The New York Times (na jeziku: engleski). 1994-11-15. ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2020-05-18.
- ^ „Complete National Film Registry Listing”. Library of Congress. Pristupljeno 2020-05-18.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
- Filmovi 1960.
- Američki ljubavno-dramski filmovi
- Američki ljubavno-humoristički filmovi
- Filmovi na engleskom jeziku
- Američki crno-beli filmovi
- Filmovi čiji je reditelj osvojio Oskara za najbolju režiju
- Filmovi čiji je scenarista osvojio nagradu Oskar za najbolji originalni scenario
- Filmovi United Artists-a
- Filmovi Bilija Vajldera
- Dobitnici nagrade BAFTA za najbolji film
- Filmovi čiji je montažer osvojio Oskara za najbolju montažu
- Filmovi koji su dobili Oskara za najbolji film
- Filmovi Nacionalnog filmskog registra Sjedinjenih Američkih Država
- Filmovi čiji je scenograf osvojio Oskara za najbolju scenografiju