Braničevo (oblast)
| Braničevo | |
|---|---|
 Oblast podijeljena na opštine. | |
| Najveći gradovi | Požarevac i Petrovac na Mlavi |
| Jezik | srpski |
| Stanovništvo | 200.503 |
Braničevo je geografska i istorijska oblast u severoistočnom delu Srbije. Ograničena je Velikom Moravom, Dunavom i planinskim vencem koji čine Beljanica, Homoljske planine i Severni Kučaj. Oblast je dobila naziv po srednjovekovnoj tvrđavi Braničevo.[1]
Najveći deo oblasti nalazi se u okviru današnjeg Braničevskog okruga. Broj stanovnika je oko 200.500, a najveći grad ove oblasti je Požarevac. Nalazi se na najvećoj raskrsnici kopnenih i vodenih puteva jugoistočne Evrope. Tu se ukrštaju: dunavska magistrala, koja spaja srednjoevropski prostor sa crnomorskim obalama i Bliskim istokom, i moravsko-vardarska koja povezuje isti taj prostor sa egejskim svetom na jugu. Te dve komunikacije stare su onoliko koliko je staro trajanje čoveka na ovim prostorima.
Geografija
[uredi | uredi izvor]
Na relativno malom prostoru ove oblasti jasno se izdvajaju ravničarski tereni u dolini Dunava i Velike Morave, sa Stigom kao najplodnijom ravnicom u dolini južno od Save i Dunava. Srednji tok Mlave i Peka odlikuju brdovite oblasti, nadmorske visine između 200 i 300 metara, pogodne za voćarstvo i stočarstvo. Izvorišni i srednji tokovi ove dve reke čine planinske oblasti Homolja i Zvižda, bogate šumom, pašnjacima, rudnim i mineralnim blagom.
Braničevo pripada jugoistočnom obodu Panonskog basena i u geografskom smislu predstavlja mikroregiju ili kraj koji obuhvata sliv donjeg toka reke Pek. Prostire se od Kaonske klisure Peka do njegovog ušća u Dunav. Razvođem ka donjoj Mlavi odvojeno je od Stiga. Reljef Braničeva uglavnom je izgrađen erozivnim delovanjem donjeg toka Peka. Zemljište je raščlanjeno dolinama donjeg toka Peka i njegovih pritoka. Nizvodno od Kaonske klisure Pek je delom epigenetski usečen. Brežuljkasto zemljište na levoj strani donjeg Peka izgrađeno je od lesa a ono na desnoj strani od sarmatskog peščara. Zemljište pored Dunava sastoji se od živog peska. Deo vode Peka upija se u pesak pa imamo slučaj da je njegov proticaj manji u donjem nego u srednjem toku. Morfološki je karakteristična Požeženska peščara sa dinama.
Braničevo ima izlaz na Đerdapsko jezero a pored njega u njemu je veštačko Srebrno (Gradištansko) jezero nastalo pregrađivanjem rukavca Dunava.[2]
Opštine
[uredi | uredi izvor]Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Mišić & Bojković 2024.
- ^ Marković, Jovan; Pavlović, Mila (1995). Geografske regije Jugoslavije (Srbija i Crna Gora). Beograd: Savremena administracija.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Janković, Marija (1985). Episkopije i mitropolije Srpske crkve u srednjem veku. Beograd: Istorijski institut.
- Kalić, Jovanka (1979). „Crkvene prilike u srpskim zemljama do stvaranja arhiepiskopije 1219. godine”. Sava Nemanjić-sveti Sava: Istorija i predanje. Beograd: SANU. str. 27—53.
- Komatina, Ivana (2016). Crkva i država u srpskim zemljama od XI do XIII veka. Beograd: Istorijski institut.
- Komatina, Predrag (2009). „Moravski episkop Agaton na Fotijevom saboru 879/880. g.” (PDF). Srpska teologija danas. 1: 359—368.
- Komatina, Predrag (2023). „The diocesan structure of the Archbishopric of Ohrid in the charters of Basil II: Historical development until the early 11th century” (PDF). Zbornik radova Vizantološkog instituta. 60: 7—25. Arhivirano iz originala 07. 04. 2024. g. Pristupljeno 23. 06. 2024.
- Krstić, Aleksandar R. (2006). „Posedi manastira Drenče i Ždrela u Braničevu iz vremena kneza Lazara” (PDF). Istorijski časopis. 53: 123—144.
- Miljković, Ema Lj.; Krstić, Aleksandar R. (2007). Braničevo u XV veku: Istorijsko-geografska studija. Požarevac: Narodni muzej.
- Miljković, Ema Lj.; Krstić, Aleksandar R. (2008). „Na raskršću dve epohe: Kontinuitet i promene društvene strukture u Braničevu u 15. veku” (PDF). Istorijski časopis. 56: 279—304.
- Mišić, Siniša; Bojković, Gordan (2024). Braničevska zemlja u srednjem veku. Požarevac; Beograd: Centar za istorijsku geografiju i istorijsku demografiju; Narodni muzej Požarevac.
- Pirivatrić, Srđan (1997). „Vizantijska tema Morava i "Moravije" Konstantina VII Porfirogenita”. Zbornik radova Vizantološkog instituta. 36: 173—201.
- Popović, Svetlana (2002). „The Serbian Episcopal sees in the thirteenth century”. Starinar. 51 (2001): 171—184.
- Slijepčević, Đoko M. (1962). Istorija Srpske pravoslavne crkve. 1. Minhen: Iskra.
 | Ovaj članak vezan za geografiju je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |