Pređi na sadržaj

Grad Mostar

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ukoliko ste tražili istoimeno naseljeno mjesto, pogledajte članak Mostar.
Grad Mostar
Stari most i stari deo Mostara
Administrativni podaci
Država Bosna i Hercegovina
Entitet Federacija Bosne i Hercegovine
Kanton Hercegovačko-neretvanski kanton
Stanovništvo
 — 2013.Pad 105.797
 — gustina90/km2
Geografske karakteristike
Vremenska zonaUTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Površina1.175 km2
Položaj {{{ime genitiv}}}
Ostali podaci
GradonačelnikMario Kodrić (HDZ BiH) ()
Poštanski broj88000
Pozivni broj36
Veb-sajt

Grad Mostar je jedan od službenih gradova u Bosni i Hercegovini (Federacija Bosne i Hercegovine), upravno sedište Hercegovačko-neretvanskog kantona i najveći grad u Hercegovini. Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine na popisu stanovništva 2013. godine, u Gradu je popisano 105.797 lica.[1]

Položaj

[uredi | uredi izvor]

Mostar se nalazi na jugu Bosne i Hercegovine, tačnije rečeno nalazi se u centru Hercegovine. Gradsko područje (Mostar i njegova okolina) se geografski može opisati kao čvorište sjeverne, zapadne i istočne Hercegovine. Kroz centar grada se proteže kanjon rijeke Neretve pa je Mostar poznat i pod nadimkom „grad na reci Neretvi“.

U gradskom području Mostara smeštene su tri kotline: Bijelo Polje na severu, u kojoj je smeštena većina severnih prigradskih naselja; Mostarska, u kojoj je smešten grad Mostar i većina zapadnih prigradskih naselja i Bišće Polje na jugu, u kojoj je smeštena većina južnih prigradskih naselja i mostarska industrijska zona.

Najpoznatija brda oko mostarske kotline su: Hum, Brkanovo Brdo, Galac, Orlovac, Mikuljača, Žovnica, Planinica i Fortica, a sam grad se nalazi na nadmorskoj visini 60-80 metara. Dve najpoznatije planine koje se nalaze u blizini Mostara su Velež i Prenj. Kroz Mostar teku rijeke Neretva i Radobolja, a u njegovoj bližoj okolini nalaze se: Drežanka, Buna, Bunica i Jasenica. Mostar je kao i većina hercegovačkih gradova veoma krševit.

Gradska uprava i administracija

[uredi | uredi izvor]
Teritorijalna organizacija Grada Mostara

Stara opština Mostar je uobličena 1959. godine spajanjem opštine Mostar i najvećeg dela ukinute opštine Drežnica u okviru Sreza Mostar. Takva opština sa 57 naseljenih mesta postojala do izbijanja građanskog rata u BiH kada se na teritoriji bivše opštine Mostar formira više „etničkih opština“ čiji se obim menjao uporedo sa ratnim uspesima.

Kada je donet Dejtonski mirovni sporazum deo bivše opštine Mostar sa tadašnjim imenom „Srpski Mostar“, a u čijem su sastavu bili delovi tri naselja je ušao u sastav Republike Srpske. Federalni deo bivše opštine Mostar je bio podeljen na 6 gradskih opština: Mostar-Sjever, Mostar-Stari Grad, Mostar-Jugoistok, Mostar-Jug, Mostar-Jugozapad i Mostar-Zapad. Prve tri opštine su imale bošnjačku, a druge tri hrvatsku etničku većinu. Neformalno područje Grada Mostar je bilo podeljeno na Zapadni Mostar sa hrvatskom većinom i Istočni Mostar sa bošnjačkom većinom.

Situacija sa podeljenim gradom, sa gradskim opštinama i etničkom podelom, je trajala do 2004. godine kada je tadašnji visoki predstavnik za Bosnu i Hercegovinu Pedi Ešdaun doneo „Odluku o sprovođenju reorganizacije Grada Mostara“[2], kojom su ukinute gradske opštine, a umesto njih su formirana „gradska područja“ koja teritorijalno odgovaraju bivšim gradskim opštinama. Samo donošenje Statuta Grada koje je proisteklo iz odluke visokog predstavnika, pratilo je negodovanje hrvatskog stanovništva, koje je smatralo da se novim statutom privileguje bošnjačko stanovništvo.

Područje Grada Mostara danas ima 60 naseljenih mesta.

Stanovništvo

[uredi | uredi izvor]

Prema posljednjem popisu stanovništva iz 2013. kojeg je objavila Agencija za statistiku BiH, Grad Mostar imao je 107,715 stanovnika. Od pretposljednjeg popisa stanovništva iz 1991, broj stanovnika Grada Mostara smanjio se za gotovo 20,000. Takođe se uvelike izmijenio nacionalni i vjerski udio stanovništva. Danas Hrvati imaju relativnu većinu, dok su na popisu iz 1991. relativnu većinu imali Muslimani.

Poslije potpisivanja Dejtonskog sporazuma, najveći dio opštine Mostar ušao je u sastav Federacije BiH. U sastav Republike Srpske ušla su naseljena mjesta: Kamena, Kokorina i Zijemlje.

Nacionalni sastav prema popisu iz 2013.[1]‍
Hrvati
  
 51.216 48,41%
Bošnjaci
  
 46.752 44,19%
Srbi
  
 4.421 4,18%
ostali
  
 1.910 1,81%
neizjašnjeni
  
 1.498 1,24%
ukupno: 105.797
Vjerski sastav prema popisu iz 2013.[1]‍
katolici
  
 50.146 47,40%
muslimani
  
 46.058 43,53%
pravoslavci
  
 4.274 4,04%
ateisti
  
 1.670 1,58%
agnostici
  
 742 0,70%
ostali
  
 1.174 1,11%
neizjašnjeni
  
 1.536 1,45%
ukupno: 105.797

Gradonačelnici Grada Mostara

[uredi | uredi izvor]

Zapadni i istočni Mostar ujedinjeni su 1996., i od tada Grad Mostar je imao jednog gradonačelnika i jednog dogradonačelnika iz različitih konstitutivnih naroda. Funkcija gradonačelnika, odnosno dogradonačelnika bila je predmet rotacije. Ovakav režim postojao je do 2014.

# gradonačelnik trajanje mandata stranka # dogradonačelnik trajanje mandata stranka
1. Ivan Prskalo 15. avgusta 1996. 14. septembra 1997. HDZ BiH 1. Safet Oručević 15. avgusta 1996. 14. septembra 1997. SDA
2. Safet Oručević 14. septembra 1997. 28. oktobra 1998. SDA 2. Ivan Prskalo 14. septembra 1997. 28. oktobra 1998. HDZ BiH
(1.) Ivan Prskalo 28. oktobra 1998. 23. jun 2000. HDZ BiH (1.) Safet Oručević 28. oktobra 1998. 23. jun 2000. SDA
(2.) Safet Oručević 23. jun 2000. 23. februara 2001. SDA 3. Neven Tomić 23. jun 2000. 23. februara 2001. HDZ BiH
3. Neven Tomić 23. februara 2001. mart/april 2002. HDZ BiH 4. Hamdija Jahić 23. februara 2001. mart/april 2002. SDA
4. Hamdija Jahić mart/april 2002. 24. decembra 2004. SDA (3.) Neven Tomić mart/april 2002. 18. marta 2003. HDZ BiH
5. Ljubo Bešlić 18. marta 2003. 24. decembra 2004. HDZ BiH

Visoki predstavnik nametnuo je početkom 2014. novi gradski Statut prema kojem je ukinuta funkcija dogradonačelnika. Prvi gradonačelnik izabran nakon nametanja novog Statuta bio je Ljubo Bešlić.

# gradonačelnik trajanje mandata stranka
5. Ljubo Bešlić
(1958-2021) 		24. decembra 2004. 15. februar 2021 HDZ BiH
5. Mario Kordić 15. februar 2021. trenutno HDZ BiH

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b v „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2017. g. Pristupljeno 21. 08. 2016. 
  2. ^ Službene novine FBiH br. 9/04

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Град_Мостар&oldid=28339425”