Petar Palavičini
| Petar Palavičini | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. jun 1887. |
| Mesto rođenja | Korčula, Austrijska monarhija |
| Datum smrti | 22. oktobar 1958. (71 god.) |
| Mesto smrti | Dubrovnik, FNR Jugoslavija |
Petar Palavičini (ital. Petar Pallavicini; Korčula, 15. jun 1887 — Dubrovnik, 22. oktobar 1958)[1] bio je srpski i jugoslovenski vajar.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Klesarski zanat učio na Korčuli, a vajarstvo na Vajarsko-kamenorezačkoj školi u Horžicama (Češka) 1905 — 1909. Studirao na Likovnoj akademiji u Pragu 1909 — 1912. kod profesora Mislbeka. Apsolvirao je vajarstvo u Beču. Prvi svetski rat zatiče ga u Češkoj. Prvu samostalnu izložbu imao je u Pragu 1919. godine. Godine 1921. dolazi u Beograd. Njegova kuća postala je stecište intelektualnih i umetničkih krugova Beograda. Bio je profesor na Umetničkoj školi u Beogradu od 1924. do 1937. godine. Jedan je od osnivača Umetničke grupe Oblik. Učestvovao je na velikom broju grupnih izložbi u Jugoslaviji (Split, Osijek, Zagreb, Ljubljana, Beograd, Novi Sad) i Evropi (Barselona, Sofija, Plovdiv, Prag, London, Pariz, Rim, Moskva, Lenjingrad, Bratislava, Varšava, Krakov, Budimpešta). Učestvovao je 1957. na izložbi savremene srpske skulpture, Galerija ULUS-a, Beograd.[2]
Umetnost[uredi | uredi izvor]
U ranoj fazi bio je pod uticajem nacionalnog romantizma Ivana Meštrovića. Oko 1922. nastaje njegov prepoznatljivi izraz koji spada u najoriginalnije i najmodernije u jugoslovenskom vajarstvu između dva svetska rata koji je sam nazvao „spiritualizovani kubizam“. Glavna stilska odlika bila je uprošćena forma, gotovo svedena na voluminozni crtež koju je pokazao u nizu portreta nastalih tokom treće decenije. U ciklusu statueta koje je izveo tridesetih godina izražavao se naglašenom ekspresijom „gotičkih“ vertikala. Ove osobine su obeležile njegov celokupni kasniji opus.
Najpoznatija Palavičinijeva dela su: Portret Rastka Petrovića, 1922, Gotska statueta, 1926, Don Kihot, 1927, Devojka sa zdelom, 1932, Devojka koja se češlja, 1933, Proleće (Prvi cvet), 1939, Za plavom pticom, 1939.
Uz Sretena Stojanovića, Rista Stijovića i Tomu Rosandića ubraja se u protagoniste srpske savremene skulpture.[3]
Samostalne izložbe[uredi | uredi izvor]
- Prag 1917, 1921
- Zagreb 1920
- Beograd 1921, 1923, 1929, 1952 (retrospektivna izložba), 1969 Petar Palavičini i njegovi učenici
- Split 1925
Odlikovanja[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Petar Palavičini”. Hronologija izlaganja skulpture u Srbiji (na jeziku: srpski). 2021-11-02. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Savremena srpska skulptura”. Hronologija izlaganja skulpture u Srbiji (na jeziku: srpski). 1957-01-12. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ I. Prosen, Milan (2007). „RELjEFI SRETENA STOJANOVIĆA U RECEPCIJI STILA AR DEKO U SRPSKOJ ARHITEKTURI”. Zbornik Narodnog muzeja. XVIII–2: 217—234.
Literatura (izbor)[uredi | uredi izvor]
- 1937 Milan Kašanin, Izložba savremene jugoslovenske izložbe u Rimu, Umetnički pregled, knj. 1, Beograd
- 1955 Miodrag B. Protić, Savremenici I, pp. 57-60, Nolit, Beograd
- 1964 Momčilo Stevanović, Slikari i vajari, III kolo, pp. 5-12, Prosveta, Beograd, ponovljeno u Momčilo Stevanović, Studije, ogledi, kritike, pp. 81-86, edicija Srpski kritičari, Muzej savremene umetnosti, 1988, Beograd
- 1969 Pavle Vasić, Petar Palavičini i njegovi učenici, Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd
- 2010 Dušan Milovanović, Izložba iz kolekcije porodice Palavičini, (pred. kat.), Galerija RTS-a, Beograd
- Dokumentacija Muzeja savremene umetnosti, Beograd
- 1964 Enciklopedija likovnih umjetnosti 3, pp. 621, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb
- 1975 Jugoslovenska skulptura 1870-1950, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
