Портал:Hrvatska/Biografija/Arhiva
Izabrane biografije [uredi izvor]
Januar[uredi izvor]
Janica Kostelić (Zagreb, 5. januara 1982) je najuspešnija hrvatska skijašica i sestra Ivice Kostelića, koji je najuspešniji hrvatski skijaš. U svojoj karijeri Osvojila je 4 medalje sa Olimpijskih igara u Solt Lejk Sitiju 2002. (3 zlata: kombinacija, slalom i veleslalom; 1 srebro: superveleslalom), dve medalje u Torinu 2006. (zlato u kombinaciji; srebro u superveleslalomu), te 5 naslova svetskog prvaka (Sent Moric 2003.: zlata u slalomu i kombinaciji; Santa Katerina 2005. zlata u slalomu, kombinaciji i spustu). Ima 30 pobeda u svetskom kupu (do 15. marta 2006) i 3 puta je bila ukupna pobednica Svetskog kupa: 2001, 2003. i 2006.
Jedna je od samo 3 skijašice u istoriji koja je pobedila u svim disciplinama Svetskog kupa (zajedno sa Austrijankom Petrom Kronberger i Šveđankom Pernilom Viberg), a pobede je skupila u svih 5 disciplina u samo mesec i po dana.
Februar[uredi izvor]
Marko Marulić (18. avgust 1450—5. januar 1524) je bio hrvatski književnik i hrišćanski humanista iz Splita, zbog čega mu se često dodjeljuje i atribut Splićanin.
U Splitu je završio humanističku školu, a pretpostavlja se da je studirao u Padovi. Bio je veoma aktivan u hrvatskom oslobađanju od Turaka, čime obiluje njegov književni opus. Evropsku slavu duguje svojim djelima napisanim na latinskom jeziku, ali je pisao i na hrvatskom, a služio se i glagoljicom. Marulićev lik se pojavljuje na hrvatskim novčanicama od 500 kuna.
Mart[uredi izvor]
Mario Ančić (Split, 30. mart 1984) je profesionalni hrvatski teniser. Profesionalno je počeo da se bavi tenisom 2001. godine sa 16 godina, a već sa 17 se kvalifikovao na Vimbldon i u prvom kolu porazio Rodžera Federera. Time je postao jedini teniser sveta, osim Bjern Borga koji je uspeo da kao tinejdžer pobedi na Centralnom terenu Vimbldona.
Ančić i njegov sunarodnik Ivan Ljubičić postali su i prvi teniski dubl u istoriji Dejvis kupa kojem je pošlo za rukom da pobede američku kombinaciju Bob i Majk Brajan. Ančić je pomogao Hrvatskoj da osvoji Dejvis kup 2005. kada je ponovo s Ljubičićem trijumfovao nad slovačkim predstavnicima u Dejvis kupu.
April[uredi izvor]
Branimir Džoni Štulić (rođen 12. aprila 1953. godine u Skoplju) je bio pevač i gitarista jugoslovenske rok grupe Azra. Smatra se kontroverznim autorom i jednim od najvećih mističara jugoslovenske rok scene.
Gitaru je počeo da svira od prvog razreda gimnazije, a tokom 1970-ih sa akustičnom gitarom obilazi zagrebačke tulume, na kojima svira svoje i tuđe kompozicije. Jedno vreme studirao je na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, ali je studije napustio. Početkom 1970-ih osniva grupu Balkan sevdah bend s kojom svira sve od autorskih pesama, preko sevdalinki i narodnjaka, do Bitlsa (The Beatles). Nakon uticaja panka i novog talasa, Štulić je modifikovao svoj zvuk i neke stare akustične pesme preradio u električnoj varijanti. Godine 1977. formirao je novi bend po imenu Azra.
Prvi album Azre izašao je 1980. godine i smatra se jednim od najjačih debija u istoriji jugoslovenskog roka. Samostalno i sa grupom Azra, snimio je 16 muzičkih albuma, od kojih su mnogi prodati u tiražu većem od sto hiljada primeraka, s ukupnim brojem koji premašuje više od milion prodatih nosača zvuka. Od početka 1990-ih živi u Utrehtu, Holandija, i bavi se pisanjem i prevođenjem grčkih klasika.
Maj[uredi izvor]
Ivan Meštrović (15. avgust 1883, Vrpolje — 16. januar 1962, Saut Bend) je bio hrvatski i jugoslovenski vajar i arhitekta i jedan od najvećih skulptora 20. vijeka. Diplomirao je likovnu akademiju u Beču, zatim je bio profesor na likovnim akademijama u Zagrebu, Sirakuzi (1947) i Saut Bendu (1955).
Jun[uredi izvor]
Dražen Petrović (Šibenik, 22. oktobar, 1964 – Denkendorf, 7. jun, 1993) je bio jugoslovenski i hrvatski košarkaš, jedan od najboljih evropskih košarkaša svih vremena. Njegov stariji brat je bivši jugoslovenski i hrvatski košarkaš i trener Aleksandar Petrović. Petrović je karijeru započeo u Šibenci, nastavio u Ciboni i Real Madridu, sa kojima je imao najviše uspeha. Karijeru ja kasnije nastavio u NBA klubovima Portland Trejblejzersi i Nju Džerzi Netsi.
Sa reprezentacijom Jugoslavije osvojio je bronzanu i srebrnu medalju na Olimpijskim igrama 1984. i 1988, a sa Hrvatskom srebrnu medalju 1992. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći u Nemačkoj 7. juna 1993. Smatra se važnim delom prethodnice koja je dovela do velikog uticaja evropskih košarkaša u NBA. Godine 2008. ULEB ga je izabrao među 50 ljudi koji su najzaslužniji za razvoj košarke u Evropi.
Jul[uredi izvor]
Marin Čilić rođen je 28. septembra 1988. u Međugorju, Bosna i Hercegovina (tada SFR Jugoslavija) kao treći od četiri sina Zdenka i Koviljke Čilić. Ima dva starija brata, Gorana i Vinka, i mlađeg Mileta. Tenis je počeo da igra sa sedam godina.
Čilić je veliki ljubitelj fudbala i vatreni je navijač hrvatskog nacionalnog tima i FK Milana, a omiljeni igrači su mu Kaka i Robinjo. Kada je bio dete, idoli u tenisu bili su mu Goran Ivanišević i Ivan Ljubičić.
Čilić voli da igra na svim podlogama, ali ističe da se bolje oseća na brzim podlogama, kao što su tvrda i travnata, zbog njegovog stila igre. Svoj bekhend smatra svojim najjačim oružjem, a uzori su mu Goran Ivanišević i Ivan Ljubičić. Trenira ga Australijanac Bob Bret, i često vežba u Bretovoj teniskoj akademiji u San Remu.
Avgust[uredi izvor]
Grof Josip Jelačić (rođen 16. oktobra 1801. u Petrovaradinu, danas deo Novog Sada, od oca Franje i majke Ane, rođene Portner) je bio ban hrvatsko-dalmatinsko-slavonski u periodu od 1848. do 1859. godine. U dobi od osam godina školuje se u bečkoj terezijanskoj akademiji, gde su se odgajali pitomci za civilnu državnu službu. Za vreme školovanja pokazuje izrazito zanimanje za geografiju, istoriju, govorništvo i strane jezike. Godine 1819. postavljen je za poručnika austrijske vojske, iako nije imao vojničkog obrazovanja. U periodu od 1825. do 1830. godine služi u Galiciji. Od 1831. boravio je kao kapetan s ogulinskom graničarskom pukovnijom u Italiji. Godine 1841. postavljen je za pukovnika i zapovednika Prve banske pukovnije u Glini.
S toga položaja postavljen je u revolucionarnoj 1848. godini za bana i glavnog zapovednika vojske u Hrvatskoj. Odluka o Jelačićevom postavljenju donesena je u Beču 16. marta, a carski ukaz je potpisan 23. marta 1848. godine. Tobožnji naknadni izbor Jelačićev na narodnoj skupštini u Zagrebu 25. marta bio je prema tome fingiran. Jelačića je zateklo postavljenje za bana nespremnog i nedoraslog za to mesto i on se nenadano našao na čelu Hrvatske u presudno doba njene istorije. Uz to su u Jelačićevom držanju već i 1848. i 1849. godine pokazivali nesumnjivi znaci duševne poremećenosti (prema Enciklopediji Leksikografskog zavoda, svezak 3, Zagreb MCMLXVI). Bečka je reakcija, međutim, bila uspesima revolucionarnih pokreta u Italiji i drugim krajevima Monarhije toliko oslabljena, da sve do jeseni 1848. godine nije mogla otvoreno upotrebiti Jelačića kao oruđe kontrarevolucije. U tom razdoblju austrijska vlada i dinastija zauzimaju izričito neprijateljski stav i prema Jelačiću i prema celom hrvatskom pokretu: u zajednici sa svojim tadašnjim saveznikom, mađarskom plemićkom vladom, svrgavaju Jelačića s banske i zapovedničke časti, proglašavajući njega za pobunjenika, a Hrvatski sabor za nezakonit.
Septembar[uredi izvor]
Portal:Hrvatska/Biografija septembar
Oktobar[uredi izvor]
Portal:Hrvatska/Biografija oktobar
Novembar[uredi izvor]
Portal:Hrvatska/Biografija novembar
Decembar[uredi izvor]
.jpg)
Mate Parlov (Imotski, 16. novembar 1948. - Pula, 29. jul 2008) je bio jugoslovenski i hrvatski bokser. Bio je olimpijski pobednik na na Olimpijskim igrama 1972. u Minhenu, svetski prvak u Havani 1974. i dvostruki šampion Evrope u poluteškoj kategoriji. Takođe je bio profesionalni prvak Evrope i sveta u verziji Svetskog bokserskog saveta. Pored evropskih, svetskih i olimpijskih titula, Parlov je osam puta (1967-1974) osvajao titulu prvaka Jugoslavije, dva puta je osvajao Zlatnu rukavicu, a pet puta (1970-1974) titulu najboljeg na Balkanu.